1 Temmuz 1989 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 9

...o000 C2 Resim 2: Parça yerleşim planı zorunluluk yoktur. Devremiz bilgisa- yardan sadece üzerindeki entegre dev- re ve teyp motorları için * 5 volt elek- trik almaktadır. Eğer 4 5 volt regü- leli bir güç kaynağına sahipseniz dev- reyi tamamen bilgisayardan bağımsız olarak çalıştırabilirsiniz. Yalnız bu durumda kayıt yaparken programı bilgisayara yükleme imkanı ortadan alkar. Resim 1'de devremizin filmini gör- mektesiniz. Devreyi yapabilmek için öncelikle bu filmi bir pertinaksın üze- rine geçirmelisiniz. Pertinaks, bir ve- ya iki tarafı bakırla kaplanmış ince yalıtkan levha olarak tarif edilebilir. Kullanılan bu yalıtkan levhanın de- Bişik kalitede olanları vardır. Başta kartuşlar olmak üzere bilgisayar için yapacağınız tüm devrelerde ““Epok- sid” kullanmanızı tavsiye ederim. Elektronik bir devrenin çalışabil- mesi için yollar gereklidir. Bu nedenle pertinaks üzerinde yolların haricinde- ki yerlerde bulunan bakırı herhangi bir şekilde eritmeliyiz. Evde plaket hazırlamanın başlıca iki yöntemi vardır: Bunlardan birin- cisi oldukça basit olmasına karşılık, özellikle entegrelerin bulunduğu komplike devrelerde kullanılmaz. İkinci yöntem ise oldukça tecrübe ve bunun yanında da bazı aletler gerek- tirmektedir, fakat bu yöntemle ol- dukça kaliteli plaketler hazırlanabi- lir. Şimdi isterseniz bu yöntemleri sı-: rasıyla ele alalım. Burada size gerek- li olacak kimyasal maddeleri elektro- nik malzeme satan tüm elektronikçi- lerde bulabilirsiniz. Birinci yöntemde gerekli olan yol- lar ve devre elemanlarının yerleştiri- leceği yerler özel bir kalemle doğru- dan pertinaks üzerine çizilmektedir. Bu kalem yine tüm elektronikçilerde bulunabilir, fakat su geçirmez özel- Tiği olan (üzerinde waterproof yazan) her kalem hatta tırnak ojesi bile bu işte kullanılabilir. Diğer taraftan 35- 50 derecedeki su içinde bir miktar de- mir(İlI)klorür çözülür ve çizimi ta- mamlanan plaket bu çözeltiye atılır. Bu işlem için genişçe bir plastik kap kullanılmalı ve plaketin bakırlı yüzü yukarıya bakmalıdır. Kullanılan demir(Ilİ)klorürün saf- lık derecesine göre bir müddet sonra çizilen yerlerin dışındaki bakır taba- kasının yavaş yavaş inceldiğini göre- ceksiniz. Devre üzerinde sadece çizi- len yollar kalıncaya dek kabı çok ya- vaş sallayın. Görünen bakır tabaka- sının tamamen eridiğinden emin olunca plaketi bir cımbızla tutarak bol su altında yıkayın. Eğer plaketi çözeltinin içinde fazla tutarsanız ka- lemle çizmiş olduğunuz yerlerdeki ba- kırlar da eriyecektir. Bakır erirken klor gazı açığa çık- maktadır ve bu gaz son derece tehli- kelidir. Bunun için eritme işlemi çok iyi havalandırılan bir odada veya açık havada yapılmalıdır. Eğer kullandığınız demir(Ilİ)klorür uzun zaman beklemişse yukarıdaki işlem birkaç saat sürebilir. Yukarıda- ki çözeltinin içine bir miktar tuzru- hu ve birkaç damla sıvı peridrol (ec- zanelerde bulunabilir) dökerseniz işi- niz birkaç saniyede hallolur. Yalnız bu şekilde oldukça fazla miktarda klor gazı açığa çıkacağını unutmayın. Yukarıda belirttiğimiz ikinci yön- temde ise yollar ve parça yerleri bir bütün halinde pertinaks üzerine ge- çirilir. Bu yöntem öncelikle yapılacak devrenin bir filmini hazırlamayı ge- rektirmektedir. Film asetat veya ben- zeri türden bir şeffaf kağıdın üzeri- ne yapılır. Piyasada bu iş için “letraset”' adı verilen çıkartmalar sa- tılmaktadır. Bunların çok değişik tip- leri mevcuttur. Bu işe yeni başlayan- ların bir tabaka entegre ve bir rulo yol letraseti almaları yeterlidir. Letraset- ler arka taraflarından kalın uçlu bir kurşun kalemle geçilince asetat üze- rine yapışmaktadırlar. Bu şekilde tüm devre hazırlanır. Yukarıdaki işler tamamlandıktan sonra filmin basılacağı plaket hazır- lanmalıdır. Burada ““Pozitif 20** adında bir spreye ihtiyacımız olacak. Bu sprey ışığa duyarlı olduğu için loş bir ortamda kullanılmalıdır. Perki- naks sabunlu bezle iyice temizledik- ten sonra kurulanır ve sprey aşağı yu- karı 20 cm. mesafeden dik olarak da- ireler çizerek sıkılır. Spreyden çıkan kırmızı sıvı pertinaksın her yerinde aynı miktarda bulunmalıdır. Ayrıca havada bulunan tozlar eğer plaketin üzerine yapışırsa, film basıldıktan sonra plakette benekler oluşur. Bu- nu önlemenin tek yolu spreyi tözun nispeten az olduğu banyolarda sık- maktır. Şimdi geldik işin en zor kısmına. Pozitif 29 sıkıldıktan sonra plaket 70 derecelik bir ortamda 20 dakika bek- letilmelidir. Bu iş için özel fırınlar kullanılır, fakat plaketi ışık almayan kapalı bir kutuda sobanın yanında veya başka bir sıcak ortamda bekle- tirseniz aynı sonucu alırsınız. Bazı elektronikçilerde hazır Pozi- tif 20 sıkılmış plaketler satılmaktadır. Bu tür bir plaket bulabilirseniz yuka- rıdaki işlemleri yapmanıza gerek yok- tur. Sadece karanlık bir ortamda pla- ket üzerindeki ışıktan koruyucu fo- liyi dikkatlice çıkarmanız yeterli ola- caktır. (Resim 3) Artık pozlandırma işlemine geçe- biliriz. Bu iş için en az 500 Watt'lık normal bir ampole veya ultraviyole ışık veren özel bir lambaya ihtiyacı- nız olacaktır. Filminizi yukarıda hazırladığınız plaketin üzerine yerleştirin. Filmin üzerine de lambanın sıcağından etki- lenmemesi ve plaketin üzerine tama- Resim 3: Işıktan koruyucu foli karanlıkta dikkatlice açılmalıdır.