D ZARE zılım evi hemen tüm mikro bilgisayar üreticileri için BASIC dili alanında ana üretici durumunda, Bir mikro bilgisayar için hazırlanmış ilk BASIC Mikrosoft tarafından üretilmişti ve bugüne kadar piyasada kendisi için Microsoft BASIC (MS-BASIC) ha- zırlanmamış herhangi bir mikro bil- gisayar yok. MS-BASIC'in en önemli avantajı çok yaygın olması ve bu ne- denle hakkında çok iyi öğretici kitap- lar hazırlanmış olması. AMIGA BASIİC'e göre diğer BA- SIC diyalektlerinin sağladığı en önemli avantaj ise büyük ölçüde hız olayında yatıyor. Bunlar ya daha hız- h (örneğin bir derleyici gibi çalışabi- len) programlar üretebiliyorlar ya da program geliştirme işlemini daha hızlı hale getirebiliyorlar. AMIĞA için en çok tutulan BASIC dilleri, (hızlı bir derleyici olan) AC-BASIC, (BASIC'i geliştiren profesörlerin yeni ürünü olan) True-BASIC ve özellikle Atari ST'de çok başarılı çalışan bir derle- yici/çevirici olan GFA-BASIC. B'den €'ye Son yıllarda mikro bilgisayarlarda giderek yaygın bir kullanıma erişen bir diğer bilgisayar programlama di- li ise C. Bu yeni dil -çoğu uzmanın başarılı olduğuna inandığı- Assemb- lervari bir biçimde makineye yakın- lık ve programlama konforu arasın- da en iyi uyumu sağlamış durumda. AMIGA için hazırlanmış iki verimli derleyici, Aztec-C ve Lattice-C, prog- ramcılar tarafından büyük kabul gö- rüyorlar. C dili büyük ölçüde yalnız- ca derleyicilerle bağlantılı çalışıyor ve bu nedenle de bilgisayara yeni başla- yanlar için pek uygun olmayan bir dil. Bilgisayara yeni başlayanlar açısın- dan C'nin bir diğer dezavantajı ise, aynen Assembler'da olduğu gibi, programcı hatalarına karşı herhangi bir korunma önleminin olmaması. “Aptalca” olarak nitelenebilecek ve böylesine kapsamlı bir programın as- lında bulabilmesi gereken hataları ya- panlar yalnızca bilgisayara yeni baş- layanlar değil. Ama C maalesef bu hataları aramıyor bile. Buna karşılık C derleyicileri çoğun- lukla Assembler'ın hızına ve derli topluluğuna erişebilen çok iyi maki- ne kodu üretebiliyorlar. Ayrıca bir- çok üreticinin C derleyicileri o kadar kaliteli hazırlanmış durumda ki, ye- ni bir bilgisayara kolayca uyarlana- biliyor. Bu durum o makinenin çok farklı bir makine kodunu anlayabi- liyor olması halinde bile geçerli. Bu nedenle yeni bilgisayarlar için çoğun- lukla çok hızlı C derleyicileri var, hal- buki diğer diller için hazırlanan der- leyiciler ve çeviriciler uzun bekleme sürelerini gerektirebiliyorlar. Bu durum AMIGA için de geçerli. İki disket sürücülü bir AMIGA için ilk zamanlardan beri piyasada Lattice-C derleyicisi var. Bunun ge- liştirilmiş versiyonu ise bugün piya- sada yaygın olarak satılıyor ve AMI- GA dünyasında bir tür standart oluş- turmuş durumda. Manx firmasının ürettiği Aztec-C derleyicisi de olduk- ça iyi bir program. Bu program, program geliştirmede ve hata arama- da büyük yarar sağlayan Source- Level-Debuegger ile birlikte satılıyor. Pascal ve Modula BASIC gibi Pascal da eğitim ama- cıyla geliştirildi. Ama bu eğitimin he- defi Zürih Elektronik Teknik Yüksek Okulu'ndaki bilgisayarcılardı. Pas- cal'ın öğrenilmesi BASIC'teki kadar kolay değil, ama programcıyı az ya da çok yapılandırılmış programlar üretmeye zorluyor. Ayrıca Pascal'ın içinde, diğer dillerin derleyicilerinin rahatça gözardı edebildikleri hatala- rı çok erken farkedebilen bazı ögeler de var. Pascal, yeni bir bilgisayar ailesinin ilk ferdiydi. Pascal'ın bir süre kulla- nılmasından sonra -sağladığı tüm avantajlara rağmen- bu programda belirli program grupları için bazı önemli yeteneklerin eksik olduğu kendini göstermeye başladı. Pascal'ı geliştirenler bu durumu yeni bir dil üretmek için bir motivasyon olarak kabul ettiler. Modula (ya da Modula-2), Pascal'- ın giderek ağırlaşan eksikliklerini gi- dermekte oldukça başarılı bir dil ol- du. Ama Pascal ile benzer yönleri o kadar çok ki, programcıların fazla- dan öğrenmek zorunda kaldıkları şeyler oldukça az. Çok kısa sürede yalnızca bir prog- ramlama dilini değil de, genel olarak programcılığı öğrenmek isteyen bir kullanıcı için Pascal'ın halefi Modula-2 hararetle tavsiye edilebile- cek bir dil. Modula ile programlama- yı öğrenen bir kişi için ardından bir diğer dili öğrenmek kural olarak pek zor değil. Halbuki bu sürecin tersi ol- dukça zor. Peki, bilgisayar programcılığına yeni başlayan biri için en uygun dil hangisi? Programcılığı bir meslek olarak sürdürmek isteyen bir kişi için Modula ve C gibi profesyonel diller tavsiye edilebilir. Boş zamanlarında bilgisayarıyla uğraşan ve bilgisayarın olanaklarıyla oyun oynar gibi daha yakından tanışmak isteyen kullanıcı- lar için en iyi seçim ise BASIC, Bu dil insanı'pek verimli olmayan bir prog- ramlamaya sürüklüyor olsa bile, so- nuç ekranda görünecektir. Çok ve- rimli olmayan bir çözüm ise hiçbir çözüm olmamasından iyidir. Ayrıca AMIGĞGA BASIC, büyüleyici bilgisa- yar programcılığı dünyasına en ucuz girişi sağlamaktadır. Bu yazıya Butler Lawson'un bir sözüyle başlamıştık. Bir başka sözüy- le bitirelim. Kendisine güzel bir prog- ramı tasvir edip edemeyeceği soruldu- ğunda, Mr. Lawson şu cevabı vermiş- ti: “Güzel bir program güzel bir teo- rem gibidir. Görevini şık bir biçim- de yapar. Basit ve net bir yapısı var- dır. Görenlerin şunu diyebilmesi ge- rekir: İşte bu iş böyle yapılır.” 65