den hazır çizim programlarında orta- lama değerler kullanılmaktadır. Ay- rıca karanlık veya koyu renkteki gö- rüntülerde ışık kalemi bilgisayara ge- rekli sinyalleri gönderemez. Bu yüz- den özellikle kişisel programlarda bir- çok güçlükle karşılaşılır. Fakat son zamanlarda ışık kalemi ile oldukça iyi şekilde çalışan grafik yazılımları pi- yasaya çıkmıştır. Daha gelişmiş bir veri aracı olan grafik tabletleri de işleyişleri bakımın- dan ışık kalemleri ile benzer özellik- ler gösterirler. Yalnız monitör ekranın işlem sahası bir tablet ile değiştirilmiş- tir. Bir kalem yardımıyla tablet üze- rindeki senzorlar aktive edilerek elek- trik sinyallerinin oluşması sağlanır. Şu anda C-64 için sadece bir grafik tableti mevcuttur. Soncom firmasının üretimi olan ve “Animation Station”' (Resim 5) diye adlandırılan bu tablet piyasada bulunan ve ışık kalemini kullanan tüm grafik programları ile çalışmaktadır. Ayrıca grafik tableti ışık sinyalleri ile çalışmadığı için da- ha fazla hassasiyet ve konfor sağla- maktadır. Öncelikle karanlık ekran- larla çalışmama diye bir sorun grafik tabletinde mevcut değildir. Bu son ve- ri aletinin tek dezavantajı ise olduk- ça büyük olmasıdır. En gelişmiş veri aletlerinden biri olan Trackball (Resim 6) ise işleyiş ba- kımından oldukça karışık prensiple- re dayanıyor. Elle yönlendirilen bir küre Track- ball'in içinde birbirlerine 90 derece- Resim 4. Mouse (fare) yeni bir standart oluşturmakta, lik açı ile yerleştirilmiş iki ufak silin- dire sürtünmektedir. Bu silindirlerden biri ortadaki kürenin yatay eksende- ki hareketlerinde diğeri ise dikey ek- sendeki ' hareketlerde dönmektedir. Her ufak silindirin sonunda ince iki Resim 5. Grafik tablet de grafik programları için tasarlanmış bir gereç. 28 yarık bulunmaktadır. Özel iki ışık bu yarıklar vasıtasıyla silindirlerin hare- ketlerini tespit etmektedir. Daha son- ra karışık elektronik devreler ile sin- yaller C-64'e iletilmektedir. Piyasada en az joystick kadar tu- tunan diğer bir veri aleti ise ““Maus”'- dur. Bu son veri aletinin iki çeşidi mevcuttur. Optik olarak çalışan tip- leri ters çevrilmiş bir Trackball'dan başka birşey değildir. Oldukça karı- şık bir işleve sahip oldukları için Trackball'lar gibi optik Maus'lar da yaygın değildir. Commodore firmasının üretmiş ol- duğu VIC 1351 en yaygın şekilde kul- lanılan Maus'tur. Commodore firmasının üretmiş ol- duğu VIC 1351 en yaygın şekilde kul- lanılan Maus'tur. Dijital olarak çalışan VIC 1531 ha- reket yönüne uygun olarak iki hat üzerinden hafızanın 54297 ve 54298'inci Byte'larının değerini değiş- tirmektedir. Özel kontrol rutinleri sa- yesinde bu veri aleti ile mükemmel bir kumanda sağlanmaktadır. VIC 1531 ve diğer dijital Maus'lar Trackball'dan çok joystick'e benze- mektedirler. Hareket yönüne göre ale- tin içerisindeki dört mikroşalterden bir tanesi kapanmaktadır. Dört mik- ”