1 Ağustos 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 54

ADAPTÖR FİŞ Pinleri uyumlu olmayan elemanla- rın birlikte kullarılmasını sağlayan ana fiş. Bu ana fiş sayesinde, Com- moödore 64'te 24 bacaklı (pin) oriji- nal işletim sistemi romunu 28 pinli bir EPROM'la değiştirmek mümkün ol- du. ADRESŞ TAŞITI Bilgisayarın içindeki her istenen adrese adreslenehilen, işlevsel olarak birbiriyle ilişkili belirli sayıda hat, Cammodore 64'te ve 8 bit işlemcili diğer birçok bilgisayarda adreş taşıtı 16 bit uzunluktadır. Bu da 2 —65536 adet bellek hücresinin çağırılabilece- Bi, yani okunabileceği ya da yazıla- bileceği anlamına gelir. AKUSTİK KOPLER Normal telefon hatları üzerinden verilerin bir başka bilgisayara akta- rılabilmesini sağlayan gereç. İkili sis- temdeki veriler farklı frekanslarda seslere dönüştürülür, telefon ahizeşi- nin mikrofonu tarafından alınır ve bir telefon görüşmesi gibi aktarılır. Hattın diğer ucunda bu frekanslar yi- ne bir akuştik kopler aracılığıyla, he- def bilgisayarın algılayabileceği ve kullanabileceği ikili elektronik sinyal- lere dönüştürülür. Aktarma hızı, te- lefon hatlarında verilerin kaybına yol açabilecek parazitlerden korunmak için oldukça düşük tutulmuştur. ALU Aritmetik-lojik-brim (arithmetic logit unit). Bilgisayarın Merkezi İş- lem Birimi (CPU — central processing unit)'nin içinde yer alır ve Boole bağ- Tantıları (AND, OR, MOT, EOR), kıyaslamalar ve kaydırmalar da da- hil olmak üzere tüm hesap işlemleri- ni östlenir. C 64'ün 6510 işlemcisin- deki ALU, mantıksal bağlantılardan başka nicelik farklarını bulmayı, top- lamayı ve 2'li tümleç yoluyla çıkart- mayı yapar, Çarpma ve bölme yapa- Maz. ANALOĞ İstenen hassasiyette kademelendir- meye İzin veren büyüklüklere analog büyüklükler denir. Yaygın olarak kullarılan kayıt tekniğinde, müzik, 54 manyetik bant üzerine frekansların ve genliklerin analog büyüklükleri ola- rak kaydedilir. Commodore 64'ün içinde yalnızca SID analog değerler üretir. Bu değerler, monitörün ya da bağlı olan televizyonun hoparlörle- tinden ses olarak dışarıya verilir. Di- ğer tüm sinyaller, yani veriler ve ad- resler sayısaldır (dijital). ANALOG-DİJİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜ Analoağ dış sinyallerin işlenebilme- leri için öncelikle sayısal sinyallere dönüştürülmesi gerekir. Burun rersi- ne, bilgisayarın sayısal çıkış sinyalleri de, örneğin bir motorun yönetilmesi gibi bir işte kullanılacaklarsa, analog sinyallere dönüştürülür. Analogtan sayısala dönüştürme işlemini bir Analog-Sayısal-Dönüştürücü (A-D), tersi işlemi de bir Sayısal-Analog- Dönüştürücü (D-A) üstlenmiştir, Bu dönüştürücüler, 8, 10, 1Z, 14 ve 16 bitlik çözünürlüklerde olabilir. Com- modore 64'le yapılacak çalışmalarda 8 bitlik dönüştürücü yeterli olmakta, ARABİRİM (INTERFACE) Arabirim, farklı mantık düzeyleri ya da işletim hızları nedeniyle basit bir biçimde birbirine bağlanamayan sistemleri birleştirmekte kullanılır, Bilgisayardan sayısal bilgileri alıp mantıksal olarak değiştirmedeh fakat güçlendirerek çevresel gereçlere akta- ran elemanlara da arabirim adı veri- F. BAUD DEĞERİ Verilerin veri bağlantı yerleri üze- rinden aktarılma hızına ilişkin ölçü birimi. Baud değeri, bir sanayide ak- tarılan bil sayısını verir. Gönderici ve alıcı gereçlerin aymı Baud değerine ayarlanmış olması gerekir. Bu kav- ram çoğunlukla seri bağlantı birim- leri, akustik koplerler ve moödemler- le birlikte kullanılır. BAYT (BYTE) Her defasında sekiz bit biraraya getirilir ve böylece 256 farklı sayı de- Berinin şergilenmesi sağlanır. 8 bitlik bilgisayarda veri taşıtı, karşılık gele- cek şekilde, 8 bit uzunluktadır. AMI- GA gibi daha gelişmiş bilgisayarlar- da ise veri taşıtı 16 bit genişliktedir, yanı bir defada iki baytı aktarabilir. BİT bir durumun en küçük gösterme birimi, Bir bit, iki durum alabilir: O ya da |1, yani boş ya da dolu, açık ya da kapalı, BTX-MODÜLÜ Bix kısalması, Federal Almanya'- da Bildschirmtext (Ekran Metni) için kullanılmaktadır ve Alman Posta İdaresi'nce konmuş bir addır. Bilgi- sayar Btx-modülü, modem, telefon hattı ve uygun sürücü yazılımı aracı- hğıyla, Posta İdaresi'nin sunduğu bu olanaktan yararlanarak, diğer Bix katılımcılarıyla verileri ve program- ları değiş tokuşu yapılabilir. Bugün Federal Almanya'da birçok firmaya Btx araçılığıyla mal siparişi vermek mümkündür. CENTRONICS BAĞLANTI YERİ Her baytın sekiz bite bölündüğü ve sonra aymı hat üzerinden birbiri ar- dına aktarıldığı seri bağlantı yerleri- nin aksine, Centronics bağlantıda bir bayt komple olarak aynı anda akta- rılır. Bu nedenle Centronics bağlantı yeri üzerinden veri aktaracak bir kab- lonun seri aktarım için kullanılacak bir kabloya oranla daha fazla sayıda hatta ihtiyacı vardır. CMOS CMOS-teknolojisiyle üretilen sayı- sal elemanlar, yaklaşık 4 ila 18 Yolt arasında değişen bir gerilimle işleti- lir. Dolayısıyla high düzeyleri de kar- şılık gelecek şekilde yüksektir. Akım harcaması oldukça düşük olduğun- dan, bu teknolojiyle üretilen eleman- lar çoğunlukla portatif bilgisayarlar- da (portables) kullarılır. Diğer yan- dan bu elemanlar statik yükler açısın- dan oldukça hassastır. COÖNTROLLER (DENETLEYİCİ) Coniroller, bilgisayar ile çevresel gereç arasında bağlantı kuran, yani bağlanan çevresel gereci bilgisayarın direktiflerine göre yöneten bir dona- nemdır. Buna örnek olarak, ekran de-