1 Ağustos 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 30

BİLGİSAYAR Bağlantı Arıyor MIDI, müzik enstrümanları arasın- da veri alışverişini sağlayan bağlantı birimi için yaygın bir biçimde kulla- nılan bir kavram. Bu bağlantının kul- lanılması sıraşında çoğu zarnan ge- reksiz söorunlar ortaya çıkıyor. ÂAyrı- ca bu bağlantı bazen birden fazla bil- gisayarın birbirine bağlanmasında “kötüye” kullamılıyor. MIDI (Musical Instruments Digi- tal Interface) arabirimi için bugün ge- çerli kabul edilen norm, önde gelen elektronik müzik aletleri üreticileri ta- rafından 1983 sonbatharında gelişti- rildi ve MIDI 1.8 spesifikasyonunda kayıt altına alındı. Böylece müzisyen- lerin eline, farklı firmalarca üretilen enstrümanları birbirlerine bağlama- yı sağlayan büyük bir olanak verilmiş oldu. MEDİ arabirirmni, bu farklı alet- ler arasında bilgi alışverişimi düzen- ler. Ayrıca uygun yazılımlar (Samp- ler, Seğnenzer, Sound-editor vb.) aracılığıyla aletlerin yönetimini üst- lenmek üzere mikro bilgisayarların da bunlara bağlanmasını sağlar. Ör- neğin Commodore 64 için kullanıla- bilecek MIDI arabirimleri, ister ken- diniz yapın ister satın alın, son dere- ce ucuza malolur. Bu nedenle MIDİ arabirimi, müzikle ilgilenmeyenler için de, bilgisayarlar arasında veri alışverişi amacıyla kullanılabilecek standart bir bağlantı haline geldi. Bir- den fazla C 64 ya da MIDI girişi olan başka marka bilgisayarlar arasında bağlantı kurmak oldukça kolaylaştı. Basit bir MIDI arabiriminde 5'er uçku (DIN-) üç fiş bulunur. Bu fişler, görevlerine ilişkin olarak, MIDI-In, MIDI-Thru ve MİDI-On olarak ad- landırılır. MIDI-In fişi üzerinden, dıştan gelen bilgiler arabirime iletilir. Bu bilgiler değiştirilmeksizin MIDI- Thru üzerinden geçer ve bağlantılı aletlere aktarılacak hale gelir. Bu sı- rada belirli bir zamansal gecikme meydana gelir. MIDI-Out bağlantısı ise, bilgilerin gönderilmeşini sağlar. İki synthesizer'ın ya da bilgisaya- rıtı bağlanmasında, aletlerden birinin MIDI-GCut çıkışı diğerinin MIDI-In 30 girişiyle bağlanır (Resim 1). Bu basit bağlantı biçimi, veri aktarımı alanın- da birçok kullanım şekli için yeterli- dir. Bir bilgisayardan verileri tek yön- lü olarak birden fazla başka alete ak- tarmak istiyorsak, ilk aletin MIDI- Out çıkışını ikinci aletin MIDI-In gi- rişiyle, ikinci aletin MIDI-Thru uçu- nu üçüncü aletin MIDI-İn girişiyle ve ilh. bağlarız (Resim 2). Bu bağlantı biçimi özellikle müzik alanında yararlıdır, çünkü bu alanda çoğunlukla tek bir gönderici alet (Master keyboard ya da master bil- gisayar), kendisine bağlı olan diğer enstrümanları ya da bilgisayarları yö- netir. MIDI-In'den MIDI-Thru'ya giren verilerin aktarılmasında dona- nımdan zöorunlu olarak kaynaklanan zamanşsal gecikme, müzisyenleri bir sinyal dağıtıcı (MIDI-Thru-Box) kul- lanmak zorunda bırakır. Bu alet, Re- sim 2'de görülen yıkdız biçimi bir bağ- lantıya olanak verir. Ardarda eklenen aletlerin sayısı artarsa (dört ya da da- ha çok), zamanlama sorunu akustik olarak farkedilir hale gelir. Böylece master keyboard'da bir tuşa basılma- sıyla, zincirin en sonundaki synthe- sizer'da sesin üretilmesi arasında ra- hatsız edeci zaman farkları oluşabi- lir. Mikro bilgisayarlar arasındaki ve- ri aktarımında, bağlanan aletlerin sa- yısı Onu geçse bile, bu gecikme efek- Profesyonel müzis- yenler için MIDI, artık bilinmeyen bir şey ol- maktarı çıktı. Fakat bu arabirimin nasıl prog- ramlanabileceğini bi- DA D L GÜL Te ileri saniyenin çok ufak bir bölümü kadar olduğundan rahatça göze alı- nabilir. Birden fazla bilgisayarı birbirine bağlayabilmek ve tüm istasyonlar arasında her iki yönde (gönderme ve alma) veri değiştokuşu için, dairesel bir bağlantı biçimi kullanılabilir (Re- sim 3). Bu bağlantının dezavantajı, birden fazla istasyon üzerinden veri aktarımının donanımla gerçekleştiri- lememesidir. Veriler yalnızca daire- nin akış yönünde aktarılabildiğinden, her bilgisşayar, kendine adreslenme- miş verileri kendinden ileriye iletmek zorundadır. Bu bilginin ışığında, bir C 64 ağı oluşturulabilir. Önümüzde yeni bir dünya açılıyor. 16 tane C 64'ün kanlabıldıgı oyunlar oynana- bilir. Örneğin, gemileri batırmak bil- gisayar meraklılarının bu yolla oyna- yabileceği en basit oyunlardan biri. Bunun dışında, son derece karmaşık ödevlerin çözümüne yardımcı olabi- lecek bir C 64 ağı da oluşturulabilir. Örneğin bu yolla fraktal'ların hesap- lanmasının yalnızca birkaç dakikalık bir iş haline pelmesi, hiç de bir hayal değil.