13 Kasım 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

Ss İ Filmler Losey'in "Eva"sı J oseph Losey, günümüz ingiliz si- neması için Hollywood'dan iki yön lü bir kazançtır. Birincisi, Losey, a- dıyla birlikte ingiliz (sinemasını da beraberinde götürmektedir ki bu, her iki taraf için de yararlıdır. İkincisi, Losey açısındandır. MacCarthy'zm sı- rasında Hollywood'da mimlenen ve da- ha sonra İngiltereye geçen Losey, bir sürelik "taviz" sonunda istediğine u- laşmış, ve yapımcılarını kendi istekle Tine nn filmlere Ka götür- müştü u, su demektir Losey. Hollywood! da kolay kolay Ölme: $ı özgürlüğe İngilterede kavuşmuş ve gerçek Losey'liğini oObu ikinci dönem tümlerinde ortaya koymuştur. Joseph Losey, fikir bakımından top lumcu bir rejisördür. Filmlerinde bu N E M A görüşüne uygun niteliklere rastlanır. Toplumculuğu dışında Losey, sinema, da biçimci bir rejisördür de... Yani, filmin mimari yapısı ile birlikte özüne de önem verir. Losey'in başrollerinde Jeanne Mo- reau ile Stanley Baker'in oynadıkları "Eva"sı, başlangıçta, afiş yönünden ü- mit kırıcı görülebilir. Losey, konuyu Mickey Spillane ile Simenon kırması bir yazardan, James Hadley Chase'- dan almıştır. Chase, (Wallace'ların, Doyle'ların ve Christie'lerin ötesindeki ikinci grup polisiyecilerdendir. Birinci ler, çokluk akılcı yazarlardır. Hareket yerine, bir polisiye olay çevresinde ör dükleri düşündürmeciliği kitap boyun ca sürdürmeyi daha üstün tutarlar. O- lay tektir ve yardımcı olaylar, ana te manın çevresinde büyük daireler çe- virmezler. Yeni tür polisiyecilerin en önemli- si Mickey Spillane'dir. Yarattığı aca- ŞAFAK Mağazası MEHMET ve TURGUT GÜDÜLLÜOĞLU Zengin, yeni çeşitleri ile her cins ve kalitede Pamuklu, İpekli Kumaşlar, Perdelik ve Döşemelik mevcuttur. Yenişehir Atatürk Bulvarı 58/A — Ankara Telefon : 12 77 50 (AKİS — 1321) yip Mike Hammer tipi kesinlikle ne Holmes'a, ne de Poirot ile Maigret'ye benzemektedir. Düşünmekten yoksun, yalnızca içki içen, güzel kadınlara kar şı güçsüz, hem kanunu, hem Jüriyi ve hem de cellâdı -yani cezayı seçici, yar- gılayıcı ve uygulayıcı - otemsil eder. ert kırıcı ve düzene karşı çıkmış bir "kahraman"dır. Yüzyılımızda gelenek sel "vahşi batı"nın western kahra- manlarına çok yaklaşır. Kanunsuzlara karşı tabancasıyla, yumruklan ve "se- vişen dudaklarıyla çıkıp onları ken- dince engellemeye çalışır. Çağımızın tembel okuru için, en ideal roman “kahraman"ı tipi Mike Hammer'dir. Yazan ve yaratıcısı Spillane, romanla rında okurun bu tembel yarımdan fay- dalanır ve birbiri içine girmiş bir sü- rü olayı da romanına tıka basa dol- durur. Kadın-erkek ilişkisi, Mike Ham mer romanlarında ana temadır ve ya- tak, en geniş yeri işgal eder. Yalnız Spillane, bu arada amerikan toplumu nun önemsenen birçok yanlarına da ışık tutmaktan geri kalmaz. Kahra- manı Milke Hammer, izlediği olaylar sırasında belirli katlarda subaşlarını tutmuş bir çok mi karşılaşır ve çatışır. (Bunlar, rüşvet yiyen valiler, gangsterlerle işbirlikçi- savcılar, polis müdürleri, büyük iş adanılan ve poli- tikacılardır. Hepsinin karanlık ve kirli işlerde mutlak bir katılışları ve ortak- lıkları vardır. Spillane, gerçi romanla rında bunlan ele alırken eleştirici bir tutumda değildir ama, hiç olmazsa teş hircilikten de uzak kalmaz. James Hadley Chase'in belirli ve Cain'e benzer. Onlardaki yapıyı ve ro- man örgüsünü, Spillane'deki şehvet tacirliği ile ustaca birleştirmiştir. Kah ramanlarını, polisiye bir olayın içine atar, sonra ağır ağır olayı geliştirir ve aktardığı "Eva" da melodramın eşi- ğinde gezinir, fakat Losey, sinemanın ustasıdır; hem kendini, hem de fil- mini bu uçurumdan çekip kurtarır. Çekim öncesinde sinema için satıh alı nan roman ve iki yazarın hazırladık- ları senaryo ise, buna çok uygundur. Yapımcılar da Losey'den bu tür film beklemiş olabilirler ki bu ortaya çıkalı Losey'in "Eva"sıyla çeliştiğine göre gerçektir de... Moreau için destan Losey'in "Eva"sı, üç kişinin filmidir: oyuncu Jeanne Morcau'nun fotoğ- raf direktörü Gianni Di Venanzo'nun ve Joseph Losey'in... Louis Maite'in "Darağacı Asansörü"nde görüp tanıdı- ğımız, fransız sinemasmm kişilikli o- yuncusu Jeanne Morcau, "Eva"da bir AKİS, 13 KASIM 1964