13 Kasım 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

yaya yaklaşması batıyla münasebet- lerini hiç değiştirmez. İktisadi fasla gelince.. Türkiye, “rus yardımı" diye bir şeyin olmadı- ğını bilmeyecek kadar cahil ve buda- la değildir. Rus, yardımı ne demektir? Ruslar kendi sosyalist kamplarının ü- yelerine doğru dürüst yardım sağlaya- mamaktadır. Sanki ruslar bize mesea 500 milyon dolar vereceklerdir ve "Buy run, ne isterseniz yapın" diyeceklerdir. Böyle bir şey elbette ki yoktur. Mesele Rusya ile ticaret hacmini arttırmak- tır. Mesele Rusyadan daha çok mal al- mak ve bunun bedelini bizim ihraç mallarımızla ödemektir. Mesele Rus- ları gibi iştirak etmesidir. Rus serma- yesinin bütün yabancı sermaye nizam larımıza uymak suretiyle gelmesi, ö- tekilere katılmasıdır. Nasıl çeşitli sa- halarda türk- amerikan işbirliği ya- pılıyorsa türk-rus işbirliği yapılması- d Şimdiye kadar bunların gerçek- leşememesinin sebebi daha ziyade rus- ların tarafındaki bir takım idari veya kırtasi, yahut prensip o güçlükleridir. Bunları ruslar kaldırırlarsa ticaret hacmi genişler, iktisadi münasebetler ilerler. Kültür sahasında bir yakınlaşmayı Türkiye istemektedir ve bunun için Moskovaya elinde bir projeyle gelmiş- tir. Bu, Türkiyenin kapılarını komü- nist propagandasına açmak değildir. Ama karşılıklı artist, ilim adamı, spor cu mübadelesi edebiyatlarımızın halk- larımız o tarafından daha iyi tanın- ması, sanat eserlerinden müştereken faydalanma türk-rus dostluğunun mil- letler seviyesine çıkmasını sağlayacak tedbirlerdir. Türkiyenin bir kompleksi yoktur. Fakat Türkiye ihtiyatlıdır da.. O kadar. Bu teşhisler oMoskova Ziyaretinin havasını. Erkin Heyetinin Leningrad- dan dönüşünde değiştirdi. Erkinin zi- yareti Pravdanın birinci sayfasına ter fi etti. Tebliğ meselesi Türk heyeti o andan itibaren hemen bütün müzakerelerde anlayış gördü Durumu en iyi anlatan söz Gromi- konun sözüdür. Gromiko, kendileriyle ayak üstü görüştüğü türk gazetecileri- ne "Böyle hallerde ayrılık noktalarını değil, birleşik noktaları belirtmekte fayda vardır" dedi. Gerçekten de mü- zakerelerde hep birleşik noktalar aran di ve bulundu. Ayrılık noktalan üze- rinde ise kimse ısrar etmedi. Meselâ Rusyanın NATO hakkındaki görüşü bizimkinden farklıdır. Bu hususu sa- dece Kosigin Erkinle konuşurken ba- his konusu etti, fakat arkadan hemen unuttu. Ruslar bunu mesele yapmadı- lar. Biz ruslarla ticaretimizin döviz esası üzerine yapılmasını istiyorduk. Onlar kliringi tercih oetmekteydiler. Kâmuran Gürün bunun mahzurlarını YURTTA OLUP BİTENLER anlattı. Fakat ruslar kendi sebepleri- ni ortaya koydular. Israr etmedik. Or- tak bildiride bütün bunlar fazla güç- lükle karşılaşılmadan formüle edildi. Güç taraf Kıbrıs konusu oldu. Teb liğ metnini hazırlayan komitede Ha. lâk Bayülken bizim ekibimize başkan lık ediyordu. Her iki taraf da kelime- lere önem veriyor ve zihinlerdekinden ileri gidilmesini istemiyordu. Arzula- nan daha ziyade mutabakat noktaları- nı belirtmek ve bundan bir neticenin çıkmasını sağlamaktı Bir çok proje ü- zerinde görüşüldü. e Teklifler yapıldı. Tâdillere girişildi. En sonra, kelimeleri tam seçilmiş, iyi tartılmış bir bildiri Erkin Heyetinin Moskova seyahatinin başarılı bilançosunu oOumumi efkâra açıkladı. Daha yüksek seviyede ziyaret Ruslar Moskovada iki taraf arasında daha yüksek seviyede (o ziyaretleri memnunlukla karşılayacaklarını sak- lamadılar, Bu, 1 numaralı sorumlular arasındaki ziyarettir. o Yani inöntl- Brejnef karşılaşmalarıdır. Fakat bun- dan önce Türkiyeye bir rus parlâmen- to heyeti gelip bizim parlâmento he- yetimizin Ziyaretini, Gromiko da Erki- nin Ziyaretini iade edecektir. Ondan sonra ve münasebetlerimize hâkim o- lacak havaya bakarak istikbale ait programlar hazırlamak o kadar zor ol mayacaktır. Başbakan İnönünün ka- naati iyi niyet ve samimiyetle bütün Mikita Krutçef devrilmeden önce arkadaşlarıyla Dost kazığı acı olur AKİS, 13 KASIM 1964