23 Kasım 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 6

AKİS HAFTALIK AKTÜALİTE MECMUASI Yıl: 10 23 Kasım 1963 Sayı: 491 Cilt: XXVII YURTTA OLUP BİTENLER Millet Karanlıkta beliren ışık undan iki yıl önce, 1961 Ekiminde B Türkiyede, 1957'den beri ilk defa bir serbest secim yapıldı. .O seçimde türk milleti senatörlerini ve milletve- vE iki küçük parti daha vardı: Hür. P. Onların oyuyla birlikte, Muhalefet bloku oyların yüzde- 416 sını aldi. Halbuki ondan bir seçim ön- cesinde, 1954'te C.H.P. nin sağladığı oy nispeti sadece yüzde 36,34 idi. 1960'da seçim yolları bir sivil jun- ta sistemiyle tıkanmayıp ta milisi ih- tilale zorlanacak yerde sandık başına gitmek fırsatını bulsaydı, büyük bir İhtimalle C.H.P. 1957'den de fazla nis- bette oy alacak ve her halde iktidara gelecekti. 1960 ile 1961'de Türkiyeyi M.B.K. İdare etti. Askeri rejim 15 Ekim 1961 günü seçmenin sandık başına çağırıl- masıyla sona erdi. Seçim kampanyası bir yanda C.H.P.. öteki * tarafta, ana kaynaklarının D.P. olduğunu söyleyen e CHP. ye düşmanlık etmekte bir- leşen A.P. Y.T.P. ve C.K.M.P. arasın- da yapıldı. Senato seçimlerine 10 mil-, yon, 32 bin 530 kişi, yani seçmenlerin yüzde 81,37si katıldı. Bunların yüzde 37,2'si oylarını C.H.P. ye verdi. Oyla- rın yüzde 62,8i karşı tarafa gitti. Mir let Meclisi seçimlerine ise on 138 bin 35 kişi, yani seçmenlerin yüz- de 8l4li katıldı. o Bunlardan yüzde 36'7si oylarını C.H.P. ye verdi. Oyla- rın yüzde 63,3'ü karşı tarafa gitti. O(- , talama olarak 1961 Ekiminde C.H.P. oyların yüzde 36,95'ini, kökü D.P. olan karşı partiler ise oyların yüzde 03.05'ini aldı. İki yıl iki kanattan iki kesif pro- paganda yapıldı. Denildi ki: "CHP. bir seçim yapılsa. 1961'de aldığı yl da alamayacaktır, O tarihte, bir ç kimse korkusundan ya oy med ya da CHP. ye verdi. Şimdi, tekmil memleket AP- dir. İlk seçimde, bu parti oyların yüzde 80'ini toplayacak- AKİS/6 tır. Milleti C.H.P. den büsbütün solu- muştur, ondan nefret e onu dir, öbürü, İhtilal sonrasının ürettiği ve bir aydın oligarşisinin, yani kendi- lerinin ensede boza pişireceği bir sis- temin hasretlisi kara aydınlar kliği- dir. İkisi de, C.H.P. nin bir ara seçi- mine, yahut mahalli seçime o gitmeye asla cesaret edemeyeceğini ilân etmiş- lerdir. Ham hayal peşindekiler İNÖNÜ Meballi seçim neticelerinin Meclisin teşekkül tam üzerindeki tetiri one olacaktır, bunu önümüzdeki (ünler gösterecektir. Koalisyonun küçük ortaklan çekllirlerse Mecliste nasıl bir ekseriyet belirecektir, onu da giri- şilecek temasların sonunda göreceğiz. Ama, bir C.H.P. — A.P. Koalisyonu yaratmak için pek gayretli olanlara, kelimenin tam manasıyla bir ham hayal peşinde koştuklarım söylemek lâzımdır. Memleket idaresinde C.H.P. yi bir defa daha A.P. nin yanına getirmek için İsmet İnönünün bile kud- retinin kâfi olmadığım, C.H.P. nin bunu asla, C.H.P. yi tutan kütlelerin ise asla ve asla kabul etmeyeceğini herkes bilmelidir Zaten, bunun için bir lüzum da yoktur. Niçin, C.H.P. ile A.P. bir koalisyonda yanyana geleceklermiş? Müşte- rek bir görüşleri mi vardır? Memleketin idare edilme şekli üzerinde fikir birliği içinde midirler? Biri bir istikamete —yeniye, ileriye ve batıya—, öteki bir başka istikamete —eskiye, geriye, ve doğuya— bakmamakta mıdırlar?. Prensipleri taban tabana zıt değil midir? Nihayet liderleri. 180 derece farklı kabul edilmemekte midir? O halde? İki partinin bir tek müşterek fikri vardır: Parlemanter sistemle mem- leket idare olunmalıdır. 1961'deki Koalisyon bunun icabı olarak gerçekleş- miştir. Bugünün şartlarında, rejimin parlemanterşeklinitehdit eden hiç bir tehlike yoktur. Her siyasi parti re Meclisin her mensubu da, başkası tara- fından elinden tutularak koltuğa oturtulmayacak kadar büyümüş vaziyet- tedir. Bu bakımdan herkes sorumluluğunu bilmek sorundadır ve ona göre m durumundadır. ugünkü Koalisyon bozulursa —ki, devam edeceğini sanmak için hiç bir sebep yoktur— Mecliste ekseriyet ya C.H.P. nin etrafında teşekkül eder, zaman işlerin gidiş istikameti değişmez ve genel seçim bu ekseriyet için en elverişli zamanda —tabii, kanuni 1965'in geciktirilmesi katiyyen bahis konusu olmaksızın— yapılır. Ya da. A.P.nin etrafında bir ekseriyet teşekkül eder, C.H.P, ve onun yanındaki kuvvetler sevine sevine muhalefete li e herkes yeni mevkiinde görevini bilir, . memleketin idaresine kendi rüşlerini hakim kılar, marifetlerini gösterir. Ama, "Kiminin parası, kiminin duası" tarzında bir C.H.P. —A.P. Koalis- yonu!.. Alicanın siyaset lugatçemize soktuğu tâbirle, yok öyle üç kağıtçılık, beyler!