26 Ekim 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

İŞ ALEMİ rak Pazar Sular durulun Ortak Pazar e ilk önce bü- yük, bir heyecanla karşılandı. Sa- nayiciler, "Bu bir acı ilâçtır. Ama iç- memiz şarttır" gibi mühim lâflar et- tiler. İthalâtçılar ve ihracatçılar ise "Eh, artık bol miktarda mal alıp sat- mamız kayda kuyda tâbi olmadan imkân dahiline girecek" diye neredey- semi takıp oynayacaklardı. Fakat sonradan anlaşıldı ki, du- rum, ne çok fazla bayram edecek, ne de muazzam bir üzüntüye sebep ola- cak kadar önemli değilmiş. Bu yüz- den şimdiki halde sadece bası ihraç maddelerimize gümrük indirimi tat- bikinden ileri geçmeyen Ortak Pazar Andlaşması ile pek kimse ilgilenmez oldu. Hâlbuki, Ortak Pazara ( girişimizi bu kadar hafife almamak lâzım gele- ceği meydandadır. 'Ortak Pazarla tam dört yıldır, ya- ni 1959. Eylülünden buyana, 9 defa mü- zakereye girişilmiş, ofakat bu görüş- meler neticesiz kalmıştır. Son olarak heyetler mutabık kalarak 25 Haziran- da andlaşmayı parafe etmişler, 12 Ey- lülde yapılan bir merasimle de and- laşma- Ankarada -imza edilmiştir. Ortak Pazarla yaptığımız andlaş- ma, andlaşmaya katılan memleket- lerin parlamentolarınca tasdik edil- dikten bir veya iki ay içinde yürürlü- ge girecektir. Ortak Pazarla kani se andlaş- ma üç bölümden ibarettir: I — Hazırlık el 2 — Geçiş dönemi, 3 — Son dönem. Hazırlık dönemi genel olarak ei yıl süreli olacaktır. Dördüncü yıl si nunda da geçiş dönemine geçilip e çilmiyeceği ortaklısı konseyince ince- lenecektir. Eğer henüz intikal devre- sinin yeterli olduğu (kanaatine va- rılmazsa, üç yıllık bir süre daha veri- lecektir. Protokol hazırlanması ve di- ger bir takım formaliteler oyüzünden hazırlık dönemin onbir yıl uzama- kaabildir. Hükümler pezırlık devresinde Ortak Pazar Dev- İetleri 24.01 pozisyonlu mamul ol- mayan tülün ve döküntüsü için 12500 ton, 08.84 .pozisyonlu yalnız kuru üzüm vergisi uygulayacaklardır. 08.03 pozis- nlu kum incir için 13 bin tonluk bir kontenjan açılacak, uygulanan e- sas vergiden topluluk üyesi devletle- rin kendi aralarında yaptıkları indi- rimlerin yarısının düşülmesiyle elde e- dilene eşit bir gümrük vergisi uygula- nacaktır. 08.05 pozisyonlu fındık için de 17 bin tonluk bir kontenjan açıla- cak ve yüzde 2,55 advalorem vergi uy- gulanacaktır. Andlaşma yürürlüğe gi- rince de findık için Ortak Pazar güm- rük tarifesi tam uygulanacaktır. İkin- ci yıldan sonra ortaklık konseyi kon- tenjanları artırılabilecektir. Hazırlık döneminden sonra - geçiş dönemine geçilecektir. Bu dönemin sü- resi de müstesna haller dışında 12 yı- lı Oo geçemiyecektir. Geçiş döneminin uygulanmaya konmasıyla . başlamak üzere, o Ortak Pazar statüsünün bazı maddelerinde de mutabakata varılmıştır. Bu arada esas andlaşmada yazılı olan «8biyet dolayısıyla farklı mua- mele yapılmayacağı hususundaki hük- me bizim de uyacağımız belirtilmekte- dir. Öte yandan, gümrük birliği, mal alış - verişlerinin tümünü kavramak- tadır. Gümrük birliği ihracatta güm- rük vergileri ve miktar tahditleri koy- mak suretiyle, milli istihsalin korun- masını yasak etmektedir. Tarım konusunda, - ortaklık rejimi topluluğun ortak tarım politikasını göz önünde bulunduran usüllerle zi- rat maddeler alış-verişini de kapsa- maktadır. Ortak Pazar andlaşması, işçilerinde Pazar memleketleri (oiçinde serbestçe hareketlerine imkân vermektedir. Bi- zim de bu konuda en geç intikal dev- resi sonunda işçilere camia dahilinde hareket serbestisini sağlayacağımız, is- mele yapılmasını önleyeceğimiz husu- sunda mutabakata varılmıştır. .. Öte yandan bir Üye devlet tafrası- nın diğer bir üye devlet ülkesinde yer- leşmesine konulan tahditler de yavaş yavaş kaldırılacaktır. Orta zar andlaşmasındaki u- laştırma ile ilgili hükümler memleke- timizin coğrafi şartları göz önünde bulundurularak uygulanacaktır. Geçiş dönemi öiek Pazar andlaşmasındaki reka- bet vergileme ve mevzuatın birbi- rine yaklaştırılması konusundaki hü- kümlere memleketimiz de uyacaktır. Andlaşmaya dahil olan devletler, ekonomilerine fiyat seviyesi istikran içinde devamlı ve muvazeneli bir ge- lişme sağlarken, genel ödeme bilânço- suna muvazene sağlamak ve parasını olan güveni devam ettirmek mecburi- yetindedirler. Bu sebeple bir de bu hedeflere ulaşmak (için andlaşmada kojonktür ve mali politika ile para po- AKİS/21