12 Ekim 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

İŞ ALEMİ Kanunlar Uyusun da büyüsün. püyük Millet Meclisinde okanunlaş- mak üzere kuyruğa girmiş bir sü- rü tasarıdan bir tanesi de Serbest Ma- il Müşavirlik Kanunu Tasarısdır. 949 yılında, vergi reformunun hazırlanma- sı sırasında serbest oOmali müşavirlik müessesesi, Vergi Usul Kanunu içinde bir bölüm halinde olacaktı. Fakat ka- nunun Büyük Millet Meclisinde görü- şülmesi esnasında avukat milletvekil- lerinin faaliyetiyle ve çok az bir fark- la reddedildi 1949 yılından bu yana, Serbest Ma- il Müşavirlik Kanunu Tasarısı, bir ke- re 1955'te ele alındı, fakat Meclis dev- resi bittiği için kadük oldu. 1938 yılında yeniden bir tasarı hazırlanıyordu, fa- kat kendi haklarına tecavüz edildiği iddiasıyla tasarıyı avukatlar gene bal- taladılar. Böylece birçok teşebbüslera rağmen, Mali Müşavirler Kanun Ta- sarısı bir türlü kanunlaşamadı. Sen olarak 1862-1963 yıllarında Ver- gi Reform Komisyonunda bu konu ele alındı. Müstakil bir kanun tasamı hazırlandı. 19 Temmuzda sevkedildi. Tasarı ha- len Meclis gündeminde bulunmakla ve ilgililere sorulunca da, " Bu çarşam- AKİS/20 ba, görüşülmeye başlanacak" cevabı a- tınmaktadır. Alâkalılar, "bu Çarşam- ba"yı hep "Son Çarşamba" olarak ifa- de etmektedirler. Serbest Mali Müşavirlik Kanunun- dan çeşitli faydalar beklenmektedir. Bir kere, sermaye piyasasının te- şekkülünde büyük rol oynıyacağı Ümit edilmektedir. Memleketimizde o kuv- vetli anonim şirketlerin (yokluğunun bir sebebi de, hakem rolü oynayarak sağlam raporlar verecek elemanların bulunmamasıdır. Serbest mali müşa- virlik müessesesi bunu sağlayacak ve şirketlerin malt durumları hakkında ciddi bilgilerle mücehhez raporlar ha- zırlayacaktır. Aynı şekilde (yabancı sermayenin memiskete celbedilebilmesi için kanu- ni garantiden gayri, ekonomik durum- ları sıhhatle aksettirecek tarafsız bir mesleki teşekkülün varlığını, da bu kanun sağlayacaktır. Öte yandan, işletmecilik gün geç- tikçe muazzam gelişmeler kaydetmek- tedir. Bunlara istatistik, plân, elitçe vesaire gibi esasları getirmek suretiy- le işletmelerin rasyonel şekilde işle- mesini, bu kanunun temin edeceği mu- hakkaktır. Bunların yanında, asıl önemli fay- da, mevzuaattaki eğ bir işada- mının nüfuz edem iyeceği incelikleri malt müşavirlerin gözönüne alarak bir beyannameyi tertip ve tasdik et- mesidir. Bundan gayri, Maliye teşkilâtının işi de bu kanunla bir hayli kolayla- şacaktır, zira yeminli mali müşavir- lerin tasdik ettiği beyannamelerin Ma- liye teşkilâtınca kontrolüne o lüzum kalınıyacaktır. Müşavirlerin görevleri Meali müşavirlerin yapacakları işler hakkında tasanda aynen şöyle de- nilmektedir: "Mali omüşavirle!, muhasebelerini kurmak, muhasebe, mali kanunlar ve bunlarla (ouygula- malarıyla ilgili işleri düzenlemek ve bu konularda istişari mütalaada bu- lunmak, bilanço, beyanname ve rapor tanzimi, murakabe, inceleme, tahlil tasdik ve bilirkişilik gibi işleri yapa- caklardır. müesseselerin Ayrıca, idarenin veya ilgililerin is- teğiyle idari mercilerde yazılı veya sözlü açıklamada bulunmak, bundan mek üzere gene bu işlerle İlgili olarak İdari yargı organlarında yazılı ve sözlü açıklamada bulunabilecekleri gibi, il- gili dosyalar üzerinde de inceleme ya- pabileceklerdir." Tasarının bu ifadesinden, mali müşavirlerin, gene avukatların hışmı- na uğramamak için gayet ihtiyatlı davrandıkları anlaşılmaktadır. Oysa ki Almanya ve Amerika gibi memleketlerde idari yargı organların- da mali müşavirlerin tam temsil yet- kisine sahip oldukları bir yana, mem- leketimizde de iş adamları bu şekilde sınırlı açıklamadan pek hoşlanma- maktadırlar. Fakat tasarının seneler- den beri Mecliste bir türlü kanunlaşa- maması, yoğurdu üfleyenlerin adedini bir hayli arttırmıştır. Tasarının gerektirdiği şartları haiz olmayanlar, mali müşavir sıfatı kul- lanmadan çalışabilecekler, sadece bu müessese ile meslek mensuplarına ta- nınan ilgili mercilerde mükellef lehine işin hesabını kânına sahip olabilecekleri anlaşılmaktadır. o Yeni tasarıyla ser- best mali müşavirlik, doktorluk veya mühendislik gibi bir meslek (haline gelmektedir. Müşavir olabilme şartları Mi müşavir olmak için şu şartları aiz olmak lâzımdır: