6 Temmuz 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

Fezada ki ses pyinyanın ilk kadın astronotu Valentiua Tereschova, fezaya fırlamadan önce bir mesaj yayınladı. Valen- tina Tereschovanın fezadan, füzelerden, yani bilgiler- den söz açacağı zannedilirdi. Hiç olmazsa, bunlar hak- kında duygusal birşeyler söyliyebilirdi. Ama yayınla- dığı mesajda Tereschova, bunların hiçbirine değinme- miş, dünyadaki "kadın dâvasını" ele almış, her yerde kadının aynı meseleler içinde olduğunu bir kere daha, göstermiştir. Astronot kadın fezadaki seyahatine çıkmadan ev- vel yeryüzündeki kadın ve erkeklere sesleniyor, erkek- lerin kadınlar>a daha fazla güvenmelerini, onların evle- rinin dışındaki işlerine saygı göstermelerini fakat yal- nız dışarda değil içerde, dürt duvarlarının arasında da kadınlara yardımcı olmalarını istiyordu. Tereschovanın kadınlardan istediği ise, ğımızın henüz halledileme- miş olan bir meselesini, "Kadın nasıl olmalıdır?" soru- sunu cevaplandırmaktadır. O, kadınlara şöyle sesleni- yor: — Siz kadınlar, yalnız evinizin dışında değil evi- nizin içinde de daima daha büyük işler yapmak, daha çok başarı kazanmalı için çalışınız." Bu ses bize, insan hak ve hürriyetlerini tanımıyanı. hudutlarını kısanlara utanç duvarları ile kapatıp de- mirden perdeler arkasına gizlenen ülkelerden geliyor. Bu bakımdan daha de ilginç. Demek ki hür dünyada olsun, demir perde gerisinde olsun ilerleyen her memle- ket, evin içinde ve dışında erkekle kadının işbirliği esa- sını ilerlemenin bir şartı olarak kabul etmiştir. Ne var ki yüz yıllar boyunca süregelen gelenekler, henüz bu memleketlerde bile, buna tam manası ile imkan ver- memekte, fezaya giden kadın da memleketinde, erkek - kadın eşitliğinin kanunen tespit edilmiş olmasına rağ- men gene en önemli dâva olarak, bunu ele almaktadır. Kadının dış hayata atılması, daha çok birinci dün- ya harbinde, ekonomik zaruretlerle meydana gelmiştir. Bunun ilk tepkisi olarak da, "kadının çalışıp çalışma- ması sorusu ortaya atılmış, özellikle az gelişmiş mem- leketlerde, kadının ekonomik bağımsızlığa kavuşması büyük bir mesele teşkil etmiştir. Bunun başka bir tep- kisi de ev işlerini hakir görme ve evde çalışan kadını küçümseme, bir parazit telâkki etme şeklinde meydana çıkmıştır. o Öyle Oki bugün dışarda çalışan ka- dın ev işlerine yetişemediği için, evde çalışan kadın para kazanmadığı için kendisini eksikli hissetmekte, çoğu zaman kadın bu hissin etkisi altında kendisini çok ağır bir çift mesaiye mahküm ederek, sıhhatini ve bu- na bağlı olan mutluluğunu kaybetmektedir. Bugün en ileri toplumlarda bile, kadının dış mesaisinin değeri kadar ciddiye alındığını söylemek mümkün değildir. "Eksik etek", "Elinin hamuru ile.", "Saçı uzun. gi- bi deyimler, ufak tefek farklarla, hemen hemen dünya- nın her yerinde henüz yürürlüktedir. Buna mukabil, Birleşik Amerika hariç, birçok memleketlerde, evin bütün ağır işleri gene bu zayıf kadının omuzlarına yüklenmiş, erkeğin "efendilik saltanatı" hiç olmazsa dört duvarın içinde süregitmiştir. Şimdi yaz geldi- Aileler güçleri nispetinde tatile gidiyorlar. Ama tatil, daha çok evin erkeği ve çocuk lar içindir. Kadın gene çalışır, bazan iki misli çalışır, evde, tıpkı dışardaki gibi, iş bölümü yapmak kimsenin aklına bile gelmez. Halbuki kadın ve erkek içerde ve dışarda elele çalışmak, içeriyi de dışarıyı da küçümse- memek, birbirlerini tamamlamak zorundadırlar. Bizi, bu gerçeğe götüren ekonomik zaruretler olmuştur. Fe- zadan seslenen ses ise, bunu hâlâ ve hâlâ benimseye- mediğimizi gösteriyor, Jale CANDAN misafir Üyelere bunun gerçek mâna- ları aile plânlamasını anlatırken da- kan usullere son vermesidir. Aile nın anlatmışlardır. Doğum kontro- ha çok ana, çocuk sağlığı, ailenin plânlaması çocuğu, olduktan o sonra lü kelimden aslında iyi seçilmiş ke- ekonomisi, ailenin mutluluğu ve ço- değil, olmadan önce önler, kadının limeler değildir. Bir kısım halk bu- cuğun daha iyi yetişmesi imkânları da çocuğun da sağlığını en mükem- nu yanlış anlamakta, bir kısım ise bundan, yanlış propaganda yapmak raya en az iki için faydalanmaktadır. Bahis konu- bir su olan şey, hükümetin devletin ve- obeder, ya herhangi bir yetkili organın do- gan çocukları kontrol etmesi değil, anne Ve babayı istedikleri zaman çer cuk yapmak fakat istemedikleri 'za- zalır, baht olur. üzerinde duracaklardır. yıl koymadan yeni çocuk doğurursa ailenin bütçesi olsa birinci çocuğun bakım şansı a- anne sıhhatsiz, Çocuk bakılamaz. nin maddi durumu iyi değilse, çocuk Bir anne a- mel şekilde korur. sağlığını müsait kay- Ekmek ve zeytinyağ kâbusu bile Üs misafirlerin iki kâbusları var- bed- dır. Ekmek zammı, zeytinyağ Aile- zammı. Partili ve partisiz arkadaş- larına bu zammın gerçek sebepleri- Dr yorgun, man da çocuk yapmamak imkânına ve ana kadar baba da perişen olur. ni anlatamamaktadırlar. Doç. kavuşturmak, bunun için lüzumlu Çocuğunu istediği gibi yetiştireme- Nermin Abadan ekmeğe yapılan bilgi ve vasıtaları sağlamaktır. Bu- mek bedbahtlığına uğrar. Toplum iyi ozammın, bilhassa bu yıl mahsulün na aile plânlaması dernek çok daha doğru olacaktır. Çünkü aile, gücü veya isteği nispetinde gene çocuk sahibi olabilecek fakat ne zaman ço- cuk yapacağını veya kaç çocuk ya- € şey değişir, yetişmiyen çocuktan beklediği ödev- obol oluşundan ileri geldiğini bildire- leri alamaz. Anne istediği zaman ço- rek, Toprak Mahsulleri Ofisinin imkânına kavuşursa her ödevini anlattı. Toprak Mahsulleri belki aynı miktarda ço- (Ofisi buğdayı köylüden daima zara- cuk doğurur ama bunu imkânlarına rına ve köylüye büyük paralar ve- pacağını plânlıyacaktir. göre, üstüste doğurmaz da sıhhati- orerek alır. mi muhakkak sa- ne yeniden kavuştuktan sonra, iste- otacağını bilen köylü de tarlasını ra- Aile" plânlamasını memleketin €- gigi i i ği çocuk miktarını senelere serpiş- konomisi oObakımından ele almak hatça eker. Çok mahsul olunca Top- mümkündür. Türkiye yeryüzünde nü- e fusu en fazla artan memleketlerden biridir. Doğumlar planlanmazsa bir süre sonra doğan çocukları doyur- düşürmek mak ve okullarda okutmak çok güç- vurduğu ve leşecektir. Fakat C.H.P. Kadın Kol- lan, AKİS/28 dası da kürt Aile plânlamasının en büyük fay- ajlara, k için kendi bazan hayatına mal o- bazan da kendisini rak Mahsulleri Ofisinin kasasından çı- kacak olan para da tabiatı ile çok kadının çocu fazladır. Zam bunun tein yapılması kendisine baş tır. Zeytinyağ ise dış memleketlere sevkedilmekte ve döviz sağlamakta- sakat bıra- ır.