6 Temmuz 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

BASIN husus mütehassısların gözüne çarp- konusunda derpiş etmiştir ki kanunun bu sert- liğini zaman zaman aflarla yumu- şatmak icap etmektedir!" İptidai teknik Mütchassıslar, gazetelerin kendi te- sislerini yenilemekteki âcizlerini hayretle müşahede etmişler ve bir çok gazetenin son derecede iptidai vasıtalarla hazırlanıp basıldığını gör müşlerdir. Bu, kalitesinin büsbütün düşmesine yol açmaktadır. Tesislerin mutlaka yenilenmesine lü- zum vardır. Bunun yapılmamasında da, bol gazete bulunmasının ve Resmi ilân- ların bir haraç teşkil etmesinin rolü büyüktür. Gazete sahibi, nasıl olsa 25 Milyon liralık Yağma Hasanın Böreğinden kendisine ayda 50 - 60 bin liranın düşeceğini bildiği için bu- nu işine değil, keyfine yatırmakta- dır. Gerçekten de, bugün en hırslı feryatları koparanların altında Mer- cedes otomobiller, çifter çifter evler devletin kendilerine haracı gibi kul- lanmaktadırlar. Mütehassıslar bu halin önlenme- si için, tesislerin yenilenmesinde kul- lanılacak ucuz kredi tavsiye etmek- tedirler. Fikir İşçileri ollak - Reverdin çifti, Türkiyedeki fikir işçilerinin kâğıt üzerindeki haklarının dünyanın her tarafındaki meslekdaşlarına gıpta verdireceğini görmüştür. Gazete sahipleri Öyle mü- kellefiyetler altına sokulmuşlardır ki işin içinden çıkmak imkânı kalma- mıştır. Mütehassıslar, meselâ bir gün önce giren fikir isçisinin bir gün sonra istifa etse o gazetenin sahi- binden meselâ kırk yıllık tazminatını alabileceği hususunu hayretle karşı- lamışlardır. Ücretler aynı O şekilde- dir. Ancak batılı omütehassıslar işin derinine inmeyi bilmişler ve görmüş- lerdir ki ifrata kaçıldığı için. hakla- rın çoğu plâtonik kalmakta, sadece büyük bir keşmekeş yaratmaktadır. Gerçekten de "naylon bordro'lar ve peşin alman "temiz' kâğıtları" Ba- sında çalışan herkesin bildiği ve bir kaç müessese hariç, âdeta her mües- sesenin tatbik ettiği usullerdir. O sa- man, fikir, işçileri de zarar görmek- te ve kaş yapılsın derken göz çıka- rılmaktadır. Ne yapabiliriz? Raporun sonunda tavsiyeler yer al- maktadır. Bunlar pratik hale ge- tirildiği takdirde yapılması (o doğru görünen şudur: I — Resmi İlânlar derhal kaldı- rılmalıdır. Bir çok gazete, bu anor- Ankara Gazeteciler Sendikası temsilcileri Başbakanla Teminattaki AKİS/22 keramet mal kaynağın kurutulmasıyla bera- ber sönüp gidecek ve bir çok para- zit gazete sahibinden Basın temiz- lenecektir. 2 — Ancak, fikir işçilerine kar- şı bu gazeteler mükellefiyetlerini ye- rine getiremeyeceklerdir. Ortada ni- hayet bir "fiili durum" vardır. Ga- zetelerin devlete vergi ta olarak borçlan da mevcuttur. Mü- tehassısların dedikleri gibi üç ilâ beş senelik bir intikal devresinde, sosyal mükellefiyetler en uygun tara olarak İşçi Sigortaları Kurumu üzerine ve- rilir, Maliye Bakanlığı da borçlar i- çin af istikametinde bir insaflı for- mül bulur. Zaten Başbakan, kabul ettiği Ankara Gazeteciler Sendikası heyetiyle bu istikamette konuşmuş 3 — Basın, devletten para değil, kolaylık yardımı görmelidir. Türki- yede, kâfi bir hususi ilân piyasası- nın bulunmadığını mütehassıslar gör muşlardır. Tapılacak şey kâğıt it- halini serbest bırakıp gümrük vergi- sini düşürmek, tesisler için kredi te- mütehassısların söylemek istemedikleri, hal bir karaborsa imkânı yarataca- ğıdır. Bugün Resmi İlânlara tutu- nanlar, dünün meşhur karaborsacı- larıdır ve kâğıt satarak vurgunlar vurmuşlardır. Sıkı bir kontrol bu ba- Icımdan şarttır. 4 — Kanunlarda gerekli revizyon ar yapılmalı. Tedbirler Kanunu si- yasi konjonktür içinde tekrar bir gö- rülmeli, 141. ve 142. Maddeler gibi maddeler mutlaka vüzuha kavuştu- rulmalı, şahsi şeref ve haysiyetler i- le iki koldan korunmalıdır: Ağır pa- ra cezasını çabuk veren tazminat dâ- vaları ve Basın Şeref Divanının cid- di şekilde takviyesiyie bir oto - kon- sol sistemi kurulması. 5 — Raporda bulunmayan bir 'okta, tröstleşme ihtimaline (o karşı tedbirdir. Türkiyede gazete, çok bü- zük sermayenin tekelinden ancak devlete ait tesislerin iyi ve âdil ça- lıştırılmasıyla kurtarılır. "Yersizlik" bir handikap olmaktan çakmak, an- cak "densizlik" sebebiyle satışsızlık gazeteyi öldürmelidir. Bir mâna ifade eden gazeteyi her» kes çıkarabilmelidir. O gazete yaşa- yacaktır. Herkes fikrini söylemek imkanını bu suretle bulacaktır. Kal- -acak olan, devletin bir kısım, açık- gözlerin cebine her ay cep harçlığı koymak âdeti olacaktır. Şimdi feryat eden bu açıkgözle- re gelince, canım onlar da gidip jan- darma yazılsınlar!