11 Mayıs 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

YURTTA OLUP BİTENLER bilmek bu miktarın 8-10 katı -yani 100 ilâ 150 bin- mühendis, tek- niker veya benzeri elemanın kullanıl- masını kaçınılmaz hale getiriyordu. Elde mevcut bu sayıda eleman bulunmaması, dım kaynaklarından Oo faydalanmayı akla getirdi. Ne var ki, D.P. nin ba- şını yiyen acı dersler, hele kontrol iş- . Ayrıca çıktığı için büyük işlerin, önceden ya- pılan keşiflerin birkaç katına malol- masına, dolayısıyla ekonomik ranta- bilitelerinin düşmesine sebep olan ya- bancı mühendislik firmaları yüzünden D.P. iktidarının hedef olduğu tenkit henüz hatırdan çıkmamıştı. Ama yine de türk mühendis ve tek- nisyeninin memleketseverliğine sığın- manın yerinde olacağı anlaşıldı. İşte geçen yıl, İkinci Koalisyon Hükümetinin kurulmasından hemen sonra, Bayındırlık Bakanlığında baş- layan çalışmaların dayanağını bu gö- rüşler teşkil etti. Ele alman yeni ka- rarname tasarısının, üzerinden aylar geçtiği hâlde, bir türlü Bakanlar Ku- rulunun onayından çıkmaması teknik elemanlar arasında hayâl kırıklığı ya- rattıysa da, bunun nihayet geçen haf- ta sonuçlanması, belirli bir süre için de olsa, ilgilileri iyimserliğe kavuş- turdu Getirilen yenilikler Yeni kararnameye göre, alt sınırlar pek fazla değişmemekle eraber, teknik personelin alabileceği gündeli; gin üst sınırları hissolunur bir artışa tâbi tutulmaktadır. Böylece, kaliteli ve tecrübeli teknik elemanlara, nis- beten, tatmin edici ücretler ödenebile- ceği gibi, yeni ve tecrübesiz eleman- lar için de teşvik edici geniş terfi imkânları sağlanmış bulunmaktadır. Eski kararnameye oranla, getiri- len büyük bir yenilik de, çeşitli kad- rolara uygulanacak gündelik derece- lerinin Devlet Personel Dairesi tara- fından onaylanmasının şart oluşudur. Böylece ödemeleri e vize- sinden geçsin geçm bütün daire ve teşekküller belirli, Bir denetleyici teşkilâtın kontrolü altında yevmiye statülerini tesbit edebileceklerdir. Bu sayede, eskiden olduğu gibi, bir genel müdürün kendi "başına buyruk" du- rumda tayinler yapması önlenecek, ar- tık eski "katakulliler"e yer verilme- yecektir. Devlet Personel Dâiresinin resmi sektör mekanizmasının o düzenleyici etkileri böylece, ilk defa olarak görü- lecek ve bu teşkilâtın yeterli olup ol- AKİS/16 İlyas Seçkin Un da var şeker de hadi helva yap madiği hakkında da ancak yeni Ba- kanlar Kurulu Kararnamesinin uygu- lanışındaki başarı derecesine hükme varılabilecektir. Bu dan da kararnamenin uygulanışında- ki kontrol ve denetleme işleri, Dev- let Personel Dairesi için bir tecrübe ve yetişme fırsatı sağlayacaktır. Bu bakımdan, bu teşkilâtın Oo konunun memleket ölçüsündeki hayati önemi- ne göre, ancak "yapıcı" Ö receği aksaklıkları "düzeltmesi" lenmektedir. bek- Öte yandan, yeni kararname ile belirli eden yukarı pozisyonlar için bir "sorumluluk zammı" kabul e- dilmiş bulunmaktadır. Böylece, ev- velden bazı genel müdürlerin gayri- meşru bir şekilde uyguladıkları obu usül, kanuni bir kılığa sokulmakta- dır. Sık sık, "canı sıkıldığı için" dai- re değiştirmek âdetinde olanlar hak- kında yeni kararname sıkı hükümler ihtiva etmektedir. Bu gibilerin, âmir- lerinin muvafakati olmaksızın yap- mak isteyecekleri böyle yer değiştir- melerde en az bir yıl "istirahat etme- leri" Oogerekecek ve bu bir yıllık süre de kıdemlerinden düşülecektir. Bu su- tl ederek "fiyat"larını nu tutan "açıkgöz"lerin yerini, tığı işe ve ihtisas branşına kendini vermiş "sadık" mühendislerin alma- sı sağlanmış olacaktır. Diğer bir yenilik de, yeni karar- nameyle, eskiden "geçici" kabul edi- len gündelikli teknik personelin artık sürekli görevli sayılması ve " deyimiyle beraber, çok zararları gö- rülen bu psikolojik ruh haletine bir- son verilmiş bulunmasıdır. Zararlı olabilecek kusurlar Özetle söylenirse, iyi amaçlarla ha- zırlandığı anlaşılan yeni Bakanlar Kurulu Kararnamesi bazı yenilikler getirmektedir. Ama, kesin bir yargı- ya varmak için henüz vakit erken- dir, sonucu yine uygulama şekilleri gösterecektir. Zira, insan zekâsının, ihtiyaç karşısında sınır otanımadığı bir gerçektir. Bu itibarla, bazı kim- selerin, yine bu sefer de maddeler arasındaki bazı boşluklardan fayda- lanmak isteyecekleri şimdiden söyle- nebilir. Herşeye rağmen, yeni okararna- mede, kusur sayılabilecek bir husus vardır ki, o da, yetişkin ve tecrübe- li teknik elemanın takdir ve taltif girebilmesi için mutlaka bir üst ma- ama atanmasının -eskiden de oldu- - gibi şart bulunmasıdır. Yani on- dört yıllık tecrübeli bir mühendis, da- ha üst pozisyondaki on yıllık bir baş- ka mühendisten, onun bulunduğu ma- kama atanmadığı fazla para alamıyacaktır. rak kalmayı, maya tercih eden teknik personelin mağduriyetine yol açacaktır. Buna türlü yollardan âmirlerine "marifet"leri bulunmayan, teknik konulara da pek akılları ermeyen kişiler kazanmış o- lacaklardır. Bunun da pratikte nasıl "kötü" sonuçlar verdiği, bu yüzden eski kararnamenin nasıl "dejenere" edildiği hep bilinmektedir. Bu da gös- termektedir ki, yeni kararname de eskisi gibi- aradan bir süre geçtik- ten sonra, zorlanmağa, çekilip uza- tılmağa ve gizli kapaklı tarafları a- raştırılmağa başlanacaktır. Temenni olunan, bu sürenin mümkün olduğu kadar uzun olmasıdır! İstanbul Tâyinler gor bir haftadır, İstanbulini muh- teşem Vali Konağının telefonları sık sık çalmakta ve gazetelerin Vi- lâyet muhabirleri, Vali Niyazi Akı- dan tâyini hakkında bir malümatı o- lup olmadığını sormaktadırlar. Muh- teşem Konakta diken üstünde oturan Nizayi Akı, bu tip sorulara hep aynı