29 Aralık 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29
24 la, Ankara İkinci tur oyunlar Devlet Tiyatrosu yeni yıla girme- den programını yeniledi. Ankara- daki beş sahnesinden -Oda Tiyatrosu hariç- dördünde şimdi yeni oyunlar oynanmaktadır. Bunların arasında TUS asıllı ingiliz yazarı Peter Usti- novun “Foto Finiş”i, İsviçre asıllı al- man yazarı Max Frisch'in “Andorra” sı gibi Avrupa sahnelerine daha ye- ni çıkmış çeviriler, “Huzur Çıkmazı” gibi çiçeği burnunda yerli oyunlar var, YA TT“ R-O Ama Reşat Nurinin “Çalıkuşu” gibi eski bir romanının yaygın ünün” den faydalanan bir adaptasyonun gördüğü olağanüstü ilgi bir yana bı- rakılırsa, yeni tur oyunlar içinde te” liflerden çok çeviriler beğenilmekte- dir, Bunu, adlarını saydığımız çeviri oyunların uyandırdığı yankının gün- dengüne genişlemekte olması da açık- ça belli ediyor ve şimdiden, “Foto Fi- niş”de yer bulmak kolay olmuyor. Dördüz Sam'lar... Yeni Sahnede Georg Büchner'in ye- rini alan Peter Ustinovun son O0- yunu “Foto Finiş” oldu, Garip bir tesadüfle aynı yazarın bir başka © yunu, “Romanoff'la Juliet”, bu sa tırlar dergide çıktığı günlerde Mey- dan Sahnesinde başlamış olacaktır. Böylece Ankaralılar, yeni yılın eşi” ğinde, “Dört Albayın Aşkı” ile ya" kından tanımış oldukları Ustinovun iki yeni ve güzel oyununu daha ta“ nımak ve seyretmek fırsatını bula” caklardır, Bu, gerçekten bir talih eseridir, Çünkü bu oyunların ikisi de günümüzün en usta, en zeki yazarla- rından biri olan Ustinovun en güzel oyunlarıdır. Ustinov “Foto Finiş”de, belki şim diye kadar hiçbir tiyatro yazarının denemeğe cesaTet edemediği bir şeyi başarıyla gerçekleştirmektedir: Bir tiyatro kişisini dört aktöre oynatmak ve dördünü de sahnede karşılaştır- mak, konuşturmak! Sam adlı ahre manının 20, 40, 60 ve nihayet 80 yaş- J ağır Oyun: “Scapin'in Dolapları” (“Les Fourberies de Sca- pin”), (Komedi, 8 perde). Yazan: (Jean - Baptiste Poguelin) Moliâre (1620 * 1673). Çeviren: Orhan Veli Kanık, 'Tiyatro: Şehir Tiyatrosu (Yeni Tiyatro), Sahneye koyan: Hâmit Akınlı, Dekor - Kostüm: Ergun Köknar, Müzik: Maurice Jarre. Konu: Moliğre'in, Trentius'un “Phormion”u ile Cyrano de Bergerac'ın “Pödant Jou6"sinden ve gelenekdel ital- yan faTslarından ilham alarak yazdığı (1671) bu oyun, babalarına haber vermeden iki gençkızla evlenmeğe kalkan iki delikanlının imdadına yetişen cin fikirli uşak Scapin'in, türlü dolaplar çevirerek, iki babadan da çif- te âşıklar hesabına nasıl para sızdırdığını -hattâ efen- disini çuvala sokup nasıl “okşadığını”- gösterir. So nunda çifte âşıkların, farkında olmadan, biribirlerinin kızkardeşlerine abayı yaktıkları, babalarının da zaten onları bu kızlarla evlendirmek istedikleri anlaşılır! On- lar ermiş muratlarına... ynayanlar: Ekrem Erdinç (Octave), Feridun Kara- kaya (Scapin), Şadıman Ayşın (Hyacinte), Zihni Rona (Argonte), Reşit Gürzap (Argonte), Aslan Altın (L& andre), Muallâ Fırat (Zerbinette) v.s, (7 erkek, 3 ka” dın rolü). Beğendiğim: Ergun Köknarın “meşhur Kadırga hikâ- yesinden ilham alarak» çizdiği, ip merdivenler, halatlar, renk Tenk balonlarla süslü, çok fantezili, renkli, çekici, stilize dekorları içinde, Hâmit Akınlının atlamalar, zıp” lamalar, perendeler ortasında, yepyeni bir görüşle -Moliğre'in Ve oyunun ruhunu zedelemeyen, tersine, ona çok uygun bir tazelik kazandıran- başarılı sahne dü- zeni. Feridun Karakayanın “nihayet “Cilâli İbo” kal maktamn kurtularak- çizdiği dinamik, sevimli, sürükle- yici, kolay unutulmıyacak Scapin'i. İki yaşlı babada Zihni Rona ile Reşit Gürzapın gerçekleştirdikleri nefis kompozisyonlar. Beğenemediğim: Temsil, bütünüyle o kadar iyi, ta“ kım halinde o kadar âhenkli, tempolu oynanıyor ki be“ ğgenilmiyecek tarafım bulmak güç; yahut -ille de beğen” memişlik etmek şartsa- o pırıl pırıl oyunun zevkinden zorla kendimizi yoksun bırakmak lâzım. Bu da, tiyat- royu gerçekten seven, sanatçının çabasına saygı duyan, bir eleştirmeci için kolay değil, Sonuc: Şehir Tiyatrosu sahnesinde, otuz küsur yıl ön ce görüp hâlâ unutamadığım “Mürai” adaptasyonun- dan bu yana, en başarılı Moliğre temsili. Lütfi AY © Oyun: “Fare Kapanı” (“Maustrape”), (Polis oyunu, 3 perde, 3 tablo) Yazan: Agatha Christie, Ceviren: Ayşe Sarıalp, Tiyatro: Meydan Sahnesi. Sahneye koyan: Yılmaz Gruda, Dekor - Kostüm: Çetin Köroğlu. Müzikler; Mesut Özeke. ABİS/34
