29 Aralık 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

Bakanı Ferit Melen, Bakan olur ol- maz daha koltuğu ısınmadan bu ko- nuya el attı ve kısa bir süre sonTa, gerek Alaybek raporu ve gerek Zirai Vergilendirme ve Esnaf Vergisi ka” nunlarından faydalanılarak (Maliye Bakanlığı uzmanları tarafından şim- di Komisyonda görüşmeleri yapıl- makta olan tasarı hazırlandı İlk hedefler Hazırlanan tasarının en çok tartışı- lan noktası, kanunun vergi hacmi” muafiyet tanınması suretiyle yatırım ları teşvik” prensibi teşkil etmekte" dir, Böylece, diğer bazı tedbirlerin de kaydırılması sağlanacaktır, Maiiye* ciler vergi reformlarını, bu cephesiy- le savunmaktadırlar. Yatırım hacmi nin genişlemesi birçok yönlerden bü- yük faydalar getirebilecektir. Artan yatırımlara paralel olarak, verg! hac mi genişlediği gibi iş sahalar, da ge- lişecektir, Nitekim Fransanır ikinci 5 Yılık Plânında yer alan bu vergi siyaseti sayesind, yatırımlar ve do- layısiyle vergi gelirleri birkaç yıl i* çinde yüzde 50 oranında a'tmıştır. Ancak bu arada akla ikinci bir so- ru daha gelmektedir. ““Tasarrwflar yatırıma kaydırılabilecek midir?” Bu husus da, gene bazı vergilerin âyârlanması suretiyle halledilmiştir. Türkiyede tasarufların genel oiarak gayrimenkullere yatırıldığı görüldü- günden, arsa spekülâsyonunu önleye- cek ve gayrimenkullerden şimdik: rayiç üzerinden “orgi alınmasını vaz edecek olan bir kanun hazırlanmak” tadır, Vergi Reformu ile ilgili çalış- maların hızlanması plâncılar tarafın- dan da memnuniyetle karşılanmakta” dır. Nitekim Devlet Plânlama Teşki- Jâtı Müsteşarı Ziya Müilezzinoğln ön- ceki hafta yeni vergilerle ilgili bir konuşmasında “Bu vergiler Plânın iç finansmanı bakımından simdilik favdalıdır, Ancak sağlam kaynaklar elde edilmesi için Vergi Reformu ça lışmaları da ihmal edilmemelidir” dedi Niçin reform? Wergilere yeni şekil verilmesinm ve vergilendirmede yeni bir zihniye- tin hâkim olmasının Devlete iki fay- da sağlayacağı hesaplanmaktadır Punların birincisi, uzun vadede ge lin artmasıdır. İdareye vetilen ve zamanla arttırılan görevleri yerine getirmek ancak bu suretle kabil ola” Fenni İslimyeli AZ söz, ÖZ söz caktır. Zira bugünkü vergi geliriyle Devletin, işi döndürmesi omümkün değildir. İkincisi, halkın genel refa- Recai İskenderoğlu Keform peşinde YURTTA OLUP BİTENLER ha kavuşması için Devlete bilhassa plânlı ekonomide düşen iktisadi ve sosyal amaçlara ancak bu destek sa- yesinde erişilebilecektir, Bu prensiplerin yanında, vergi mevzuatının gerektirdiği hukuki sis temin ve vergi usul kanunları metin- lerinin bugünkü dağınık durumdan kurtarılarak ihtiyaca göre düzenlem- mesi de, işin ameli faydasını sağla: yacaktır, Tabii vergi adaletinin gö- zetilmesi, bütün çalışmalarda oaşlı” ca hedeflerden birini teşkil etmekte" dir, Bir büyük özellik, kurulacak sis- teme milli gelir hareketlerini izleye- bilecek bir esnekliğin verilmesi ça” basıdır. Ancak esasların, milli gelir içindeki Devlet payını arttırma is- tikametinde zorlayıcı ve suni eğilim- ler ihtiva etmemesine Komisyonda çok dikkat edilmektedir. Değişikliğin esasları Hazırlanan vergi sisteminde düşü- nülen değişikliklerden başlıcaları şunlardır: A — Gelir Vergisi: 1 — mi kazançların vergilendiri). mesi: ai kazançların vergilendiril- akil Ee geniş çapta muafi- yet tanınmış ve böylece çiftçinin bik yük bir kısmı gelir vergisi mükelle* fiyeti dışında bırakılmıştır, Bu ölçü” eTin tayininde tarım sahasının özel- likleri gözönünde bulundurulmuş ve işletmenin büyüklük ölçüleri “arazi” nin yüz ölçümü, hayvan ve ağaç Sa” yısı” yüzde 50 ile yüzde 160 arasın- da, yıllık satış tutarı ölçüsü ise yüz” de 330 oranmda arttırılmıştır. Böy- lece, büyük işletme sahipleri mükel- lefiyet altına alınmış, ödem, giiçleri zayıf görülen bir kısım çiftçi Gelir Vergisi dışında bırakılmıştır, Ayrı- ca, çiftçilerin kültür seviyesi dikkate alınarak zirai kazançların götürü u- sulle vergilendirilme sahası genişle* tilmiş, defter tutma sınırları daraltıl mıştır. Böylece, götürü usulle vörgi” lendirme limiti 100 binden 150 bin lli- raya çıkarılmıştır. Öte yandan ta” rım işçilerinin korunması ve teev'ki zayesiyle çiftei yanında çelısan bil tün tarım işçisi ücretleri, Ger. Ver- «isi dışında tutulmustur 2 — Ticari kazançların vergilendiri!- mesi: Gelir Vergisi Kanununun tica- ri kazançlarla ilgili muaflık hüküm- lerinde sınırlar daha belirli hale ko nularak küçük el sanatları il, uğra” şanlar korunmuştur, Götürü vergi matrahlarımın 3 derece yerine 5 de rece ÜzeTinden takdir o edilmesi ve takdir işiyle görevli komisyonlarda AKİS/13