31 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

digi" ni birinci sayfasında ilân etmiş- tir. Yalnız, bu rızanın hangi yollardan temin olunduğu tarafı yazıda meskül geçilmiştir. 1946'dan bu yana "rıza istihsali" u- sulleri hep aynı bulunduğundan Bü- yük Sinema Meselesi hiç kimseyi şa- şırtmamıştır. Alkış, Yaşa, Varol! Y eni Sinemanın salonu da büyük bir salondur ve o gün evvelâ dinleyici- ler, sonra gazeteciler, nihayet delege- ler kısmı dolu haldeydi. Gelenleri Ge- nel Sekreter Kasım Güle apıdan karşılıyor ve ister delege, ister gaze- teci, ister dinleyici herkese söyleyecek bir çift lâf buluyordu. Yalnız kendisi- tiğini de ilâve etmek yerinde olur. Bu bakımdan inşa tarzı ve ev tipleri teknik ehemmıyetlerının üstünde e- konomik bir ehemmiyet arzeder. Gerçı ınşa tarzının ve ev tiplerinin yini Üzerinde sadece ekonomi faktorler degıl onun yanında sosyal faktörler de tesir yaparlar. Her fer. dine bir oda tahsis edılebılecek bü- yüklükte eve sah olm. hangi aile arzu etm Fakat evlerin mümkün olduğu kadar ucuza maledılebılmesı ve en geniş ölçüde işçi ailelerinin fayda- landınlabilmesi için sosyal icaplarla ekonomik imkânları telif etmek şart- tır. Blok halinde inşaat bu bakımdan en müsait tarzı teşkil eder. Diğer ta- raftan seri halınd inşaat, maliyet arsa tasarru- yapar. Malzemenin, lüks hevesinden u- zak, iyi vasıflı ve ucuz neviden se- çılmesı esas gayeye uygundur. İn- malzemesi imal eden sanayiin gelışmesı işçi evlerı inşasında büyük kolaylık sağlayan arzuya şayan bir keyfiyettir. lI Sosyal bakımdan işçi mesken- Iktısaden zayıf olan vatandaş gruplarının him cemiyetin bor- cu telâkki edılmektedır lşçı evlerı inşasında gösterilen türlü kolaylık- ların sosyal sebebini bu anlayışta a- rama! ; S k lâzımdır Sağlık şartlarına uygun mesken sahibi kılınan işçi, âmme sıhhatini tehdit eden bir âmil olmaktan çıka- rılır ve vatandaş haysiyetine yakışır tarzda yaşamak imkânına kavuştu- rulmuş olur. Aile huzuru, iş huzuru- nun ve netice olarak içtimai huzu- run temelini teşkil eder. Nihayet mülk sahibi olan ışçının mülkiyet müessesesine düşmanlığı ve bu yüz- den gelebilecek sosyal ve politik teh- likeler bertaraf edilmiş olur. İşçi evlerinin inşasında sosyal ba- kımdan dikkat edilecek husus, büyük ve müstakil işçi siteleri yerine, şehirlerin muhtelif semtlerine yer- AKİS, 31 TEMMUZ 1954 nin saat kaçta o kapıda yer aldıgını tesbit, bütün gayretlere ragm n mum— kün olamamıştır. Bilinen hakikat şu- ur ki Kurultaya, muhtelıf sebeplerle en erken gelenler dahi kendisini orada gördüklerini hatırlamaktadırlar. Top- lantıda partinin kaderiyle beraber Ge- nel Sekreterin mukadderatı da ele alı- nacaktır. Alkış, İsmet İnönü geldiği zaman koptu. Lider göründü, alkışlandı; ka- pıdan girdi, alkışlandı holü geçti al- kışlandı; salona dahil oldu, alkışlandı. Sinemanın ıçinde küçük çapta bir kı- ko, elegeler ayağa kalkmışları ellerının var kuvvetiyle al- kışlıyor, nefeslerinin var kuvvetiyle: — Yaşa İnönü! diye bağırıyorlardı. leştirilme ve serpiştirilme olmalıdır. Bu sayede işçi vatandaş, — kendisini cemiyetin kucakladığını, ayrı ve aşa- ğı telâkki etmediğini her gün kendı şuurunda hısseder ve Vatandaş şuu- 1 bir şuurun arkasında ko: maktan kurtulur Hemen ve şük- ranla belirtmek isterim ki, Türk iş- çişi böyle bir compleks'e duşmekten çok Uuzaktır ve onun vatandaşlık vasfi her şeyin üstündedi İşçi meskenleri politikasının umu- mi hatlarına böylece işaret ettikten sonra, bizim politikamızı ve tatbika- tımızı kısaca belirtmek yerinde ola- çaktır. İşçi evlerimiz, işçilerimiz tarafın- dan teşkil olunan kooperatifler mari- fetiyle ve onlar hesabına inşa olun" maktadır. Kooperatiflere açılan kre- diler esas itibariyle işçi sigortaları ihtiyarlık fonlarından karşılanmakta, buna iktisadi devlet teşekküllerinin yardımları ve ortakların hisseleri ka- tılmaktadır Faız haddı B 4 dür. fi- deme plânı 20 yı n hazırlanmakta ve aylık taksıtler şeklınde ödenmek- tedir. Arsaların, 6188 sayılı dan faydalanılarak hazm den, etlerden ve belediyelerden temini- ne bilhassa ehemmiyet verilmektedir. İnşa tarzı olarak umumiyetle tek katil tercih olunmakta, baran i- kiz evler şekli tatbik - edilmektedir. şehırlerımızın müsait ar- b mtlerine — serpiştiril- mekte ve beledıye hizmetlerinin sür- atle ulaştırılmasına itina olunmakta. İşçilerimiz mesken mevzuunun e- hemmiyetini tamamiyle müdrik ola- rak gayret sarfetmekte ve bize mü- zahır olmaktadırlar. r İşÇİ vatandaşımızın arzusuna en yakın tarzda inşa edilmiş bir eve sahip olmasını ve çok bağlı bulun- duğu yuvasında mesut ve müreffeh yaşamasını temenni ederken, pey. derpey tahakkuk edeceğine inandı- ğım bu dâvanın hizmetinde bulun- maktan duyduğum sonsuz zevki be- lirtmekten kendimi alamıyorum. YURTTA OLUP BİTENLER İsmet İnönünün parti mensuplarını nasıl teshir ettiği aşikâr olmakla bera- ber bugünkü bu tezahüratta "bazıları- nı alkışlamak bazılarını yuhalamak mânasına gelir" prensibinini rolü bu- lunduğunu da dikkat nazarından ka- çırmamak gerekir. İsmet İnönü salonun en önünde du- ran ve üzerine kulaklık tertibatı ko- nu lmuş masasına — otururken dışarda koridorda — yahut kuliste — proj ganda faalıyetı başlamıştı bile... geler, lanıyor dave . En zıyade faal olanlar Genel Sekreterin ta raftarlarıydı. Nitekim — biraz sonra, Genel idare kurulunun raporunu ku— mak üzere Kasım Gülek sahneye çık- tığında en aşağı İnönü kadar alkış- lanacak ve bir ses: — Yaşasın istikbalin başvekili! di- ye bagıracakt Bu sesin, salonun ortalarında otu- ran Nihad Erimin kulağını tırmaladı- ğında hiç kimsenin şüphesi bulunma- sını... Kırşehir Vilâyeti C umhuriyet H. P. sinin kanunlara ri- ayetkâr bir parti olduğunda şüphe yok. Buna rağmen delegelerin o pek uzun süren yoklamasında, iller arasın- da bir de Kırşehir Vardı. Halkçıların haritasında, iktidarın hışmına uğrayan sabık il hâlâ il olarak görünmeli. Hat- tâ bir temayül, partı teşkılatı bakı- mından Kırşehirin "itibari" sıfatı ilâ- vesiyle il şeklinde bırakılmasını iste- mektedir. Zaten Genel Başkanın nutkunda, hâdisenin protestosu olan kısımlar Bız medilmediği, kabul edilmediği, m lefet partilerinden biri iktidara geçer geçmez — ne zaman? — Kiırşehire - il payesinin derhal iade olunacağı açıkça anlaşılıyordu. Başkanlık divanı (0) turumu gene alkışlar, gene yaşa - varol sesleri arasında t İnönü açmıştı. Yoklamı bıtınce, Kurultaya bir başkan seçilmesi gerektiğini hatır- lattı. Başkan kim olacaktı? Teklif edılen isimler okundu. - Baş- a Faik Ahmet Barutçu vardı. İsmet lnonu teamul gereğince — tüzükte bu hususta sarahat t yoktu imin iş'ari reyle yapılacağını bildirdi. İtiraz eden olmad adı. Fakat Faik Ahmed Barutçuyu "ka- bul edenler — etmeyenler" tarzında reye koyup ta bir kaç el kaldırtıp in- dirtmeden sonra kazandığım ilân ettiği zaman itirazlar hem de en kilde yükseldi. yu tuttugunu biraz fazla belirti şekilde göstermiş, — delegelerde bir aksülâmel . Eğer Kurultayın sonunda Islahat Komisyonunun raporu kabul e- dilmez, her şey eskisi gibi kalırsa bun- 5