31 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

KÜLTÜR SAHASINDA Meclis tarafından "seçilmiş "terbiye ve lunması ve dan tasdik edilmesi gibi kayıtlar yeni kanunun temin ettiği muhtariyetin sıhhat ve salâbetini zedeleyebilir di. rejimle her bakımdan muvazi gidebile- ceğinden şüpheye düşecekler de bulu- nabilir; fakat unutmamalıyız ki tezat- hüküm sürdüğü bir çağda yaşıyoruz. Olgunluk, Taşkınlık v.s. Geçen hafta Cumhuriyette Dr. Ad- nan.Adıvar Haziran devresi Olgun- luk kompozisyon mevzularını tenkid ettı Tenkid ne haksızdır, ne de muba— Tam, gramı dan bâzıları şunlar: Zekânın alâmetleri nelerdir? İdrak et- me ile izah etmeyi birbirinden büsbü- tün ayrı saymak mümkün müdür? Tarih sadece geçmişte olup bıtenlerın hikâyesinden mi ibarettir? Hayat me- selesi uzerındekı fikirlerinizi yazınız Kompozisyon mevzuu: bir çok mu- harrirler bir tarafa çekilip kendi baş- larına kalmayı denemişler ve bundan hâz — duymuşlardır. Siz de denediniz mi? Böyle bir yalnız başına kalma a- liseli imtihanlar biter-bitmez — soluğu Rumeli ve Anadolu —kulüplerinden gelen, hemen hepsi aynı — mealde, yülzerce telgraf arasından birinde: "ERR'in idamı haberi burada he- pimizi dilhün etti. Âlemi medeniye- tin vicdanı umumisinde ebediyen şiddet ve nefretle protesto ettiler" denildikten sonra miting komitesinin kararı arzediliyordu. Telgraf İdadi Müdürünün kaleminden çıkmıştı. (Francisco Ferrer, Katolik kilise- sinin maari üzerinde ağır baskısı yüzünden asırlarca koyu bir cehalet içinde bunalan İspanyol halkını an- cak lâik mekteplerin kurtaracağına inanmış bir terbiyeci idi. Dâvasını 22 Yugoslav St.-Michel meydanında almışlar, orada öyle coşmuşlar ve o mertebe taşmışlar ki koca meydan bir müddet için tımar- haneye dönmüş. Yirmi kadar otomobil Vi myon devirmişler; bir kamyon- dan indirdikleri çuvallar dolusu unu gelip geçen halkın üstlerine saçmış- lar; balık yüklü başka bir kamyonu al.aşağı ederek ahaliyi balık yağmuru- na tutmuşlar. Neticede beş on polis hastanelik, 60 kadar liseli de hapisa- nelik olmuş. Bununla beraber sunu da kaydediverelim ki Fransız — olgunluk imtihanlarının — birinci kısmından bu devrede muvaffakiyet nisbeti B 65'dir. İkinci kısım — neticeleri henüz belli olmamıştır. fiilen ispan için Barcelonada kurdu- ğu yeni mektep az zamanda büyük muvaffakıyete Bir taraftan ya olayı papasıar kendisine düşman olmuştu. O sıra- larda şehirde kavgalı, kanlı bir grev ıktı. Ferrerin bununla hiç bir alâ- tip ve tezvirlerle Ferrer i askeri mah- eye verdirdi. Mahkemesi pek kısa sürdü, adam hemen kurşuna dizildi (13X1909) Bu "adli — cina- yet" bütün dünyada şiddetli akis- ler yaptı, nefret uyandırdı. Ferrer hakikaten haksız öldürülmüştü. Bu- nu 1912'de İspanyol Askeri Temyiz Mahkemesi bile kabul etmeğe — n © mülkü mirasçılarına iade edildi.)| gençleri Bu bir güzellik müsabakası Pendikte değildir Ş - İngilterede bizim olgunluklara, bir dereceye kadar benzetebileceğimiz G.C.E. — (General Certificate Exami- nations) yas devresi sualle- rinden biri hakkında The Times Edu- cational Supplement (25 Haziran) de ayrı imzalı iki mektup çıktı. Bunlar- dan birinde suallerde lisan itinasızlığı, gramer sakatlığı ve iki imlâ yanlışı surprised, yerine" suprised, paradox ye- rine perodox) bulunduğu — söylenerek imtihan komisyonu şiddetle tenkid e- diliyor. İkinci mektubu yazan da nam- zetlere verilen parçayı G. C. imti- hanlarının maksatlarına asla uymayan ve 16 yaşında gençleri hiç bir suratle alakalandırmayacak alelade yavan bir "edebiyat" örneği diye tavsif ediyor. ncak her iki tenkidin de bizde n ölçülere göre değil, biraz fazla titizlikle yapılmış gibi göründü- günü söylemek mümkündür. Biz bu kadar ince eleyip sık dokumayız—A.B. Rusya Rusyada züppelik Sovyet dıyarında tıp talebeleri ara- sında son yıllarda bir "şıklı" m sıkılırmış), geçenlerde turuncu zemın üzerine züm daşlarına bu kravatı el altından bir AKİS, 31 TEMMUZ 1954