31 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 3

YURTTA C.H.P. İsmet İnönü İp kimin elinde? Kurultay eleğe evvelâ kendini takdim etti: Ben, Hıfzı Oğuz Bekata, dedi. Sonra, devam etti: başkan seçimi yenilenmez- se, Kurultayın sonuna kadar kendimizi gayri meşru bir başkan tarafından ida- re edilmiş sayacağız. Bu gibi toplantı- larda, işler nasıl başlarsa öyle biter... Hıfzı Oğuz Bekata, Faik Ahmed Barutçunun Kurultay Başkanlığına se- t İnönünün bu i- mi idare ediş tarzına, delegelerin "em- ri vâki" i kabul rzına itiraz eden tek delege değildi. Gerçi itiraz hep "tarz" a idi, ama gene de bir başka a- teşli hatip seçimi protesto maksadile celseyi — öğleye kadar — terkedeceği- ni bildirmiş ve salondan çıkıp gitmiş. Halbuki — Kurultay fiilen başlayalı yarım saat olmuştu. Toplantı için Büyük Sinema temin edilememiş, hava tertibatı olmayan Ye- ni Sinema ile iktifa olunmuştu. Riva- yet odur ki "Büyük Sinemanın çıkış kapılarının kâfi olmadığı" na dair bir dosya alâkalılar tarafından tam Kurul- tay arefesinde keşfedilmiş ve — haber, el altından sinemanın sahibine uçurul- muştur. Arkadan da eklenmiştir; Hani, bilesin! Adamcagız salonunu C.H.P. ye her zaman verdiği için müşkül — mevkide de kalmış ve çıkar yolu, gözden kay- bolmakta bulmuştur. u rivayet iktidar mahfillerince ta- bit derhal tekzip olunmu gazetesi Büyük Sinema sahibinin "sa- lonunu Halk Partisine rizasiyle verme- OLUP BİTENLER İşçi meskenleri politikası alışma hayatının çeşitli problem- leri arasında, işçi meskenleri mev- zuu hususi bir eh Filhakika, işçi için tevzi politikasının birbirine sımsıkı bağlı ekonomik ve sosyal veçheleri yanında, mesken dâvasının devamlı- liğı mevzuumuzun perçin vasfını teş- kıl etmektedir. Gerçi, çalışma hayatı meselelere verilen kanu- ni veya idari hal suretleri - zaman zaman gözden geçirilme yeni şartlara uyudurulmak icap eder. Me- selâ çalışma muddetlerı ışe gırme likler halinde sosyal tedbirler ve de- gışıklıkler talep olunur Halbukı bü- ği gıbı, artan işçi nüfusu ve istimal- den düşen mesken sayıları dolayısi- le de, mesken politikası tatbikatı temadılık bakımından diğer mevzu- lara tevaffuk eder Diğer taraftan, işçi meskenleri politikasının, umumi mesken politi- kası ile muvazene halinde bulunma- sı da bu politikanın esaslı unsurla- rındandır. I. İktisadi bakımdan işçi mesken- leri. İşçinin mesken sahibi kılınması iş randımanı ve istikrarı bunlardan bü- yük bir iktisadi ehemmiyet taşır. Anc k, —geliri mahdut ve fiyat te- ü ini az veya çok bir saman fasılası ile takip edebilen işçi — için inşa edilecek evin, onun ödeme kabi- liyeti ile ölçülü bulunması yani ucuz olması zaruridir. Bu zaruret, birçok ekonomik ve teknik şartları temin ve onlara riayeti icap ettirir. Bunu şöylece sıralayabiliriz 1 - Açılacak kredinin karşılanma- Bi; (dıger bir tâbirle inşaat fonları); - Kredi fiyatı, yani faiz haddi; ödeme plânı, diğer bir deyiş- le Vaade ve taksitlendirme; 4 - Arsa fiyatları ve hasıl olan kıymet iktisaplarının kullanılma tam; 5 - Malzeme fiyatları; dürülmesi ameliyesi karşısında — bu- lunulduğu muhakkaktır. Lüzumlu sermayenin işçi meskenleri inşaatına sevk ve tahsisi serbest bir ekonomi düzeninde kolay temin olunan hu- Hayreddin ERKMEN (Çalışma Vekili) suslardan değildir. Zira, malüm ol- uğu üzere, sermaye akışını tayin eden âmillerin — başında rantabılıte gelir. Halbuki, yukarıda da ettiğimiz — üzere, işçi i maledilmesi zaruridir, bu sebep edır ki hükümler mai sigorta fonlarıdır. yenin yatırım sahası sunda — müşkülâta uğradığı memle- ketlerde bu kaynaktan faydalanmak cihetine gidilir. Nihayet, işsizlik teh- likesini önlemek mevzuubahis oldu- ğu ahvalde, devlet ve diğer âmme mü esseseleri bütçelerinden tahsis yapıl- dığı vakidir. na işçi ücretlerinden muayyen dahilinde tevkif olunan meblâğlar- dan faydalanıldığı - memleketler de vardır. Hülâsa, sermaye — bolluğu ve iş imkânı yaratma Zarureti, işçi evleri inşasını kolaylaştıran ve süratlendi- ren iktisadi — âmiller olarak görün- mektedir. İktisadi kalkınma devrini yaşayan memleketler ise. sermaye i- çin çeşitli yatırım mevzuları — bu- lunması ve işsizlik tehlikesine — ma- ruz bulunmamaları dolayısiyle, — işçi evi inşa sermayesi temini bakımın- dan daha dar imkânlarla — çalışmak mevkiindedirler. İşçi evleri kredisi faizinin ucuzlu- ğu, mesken maliyeti üzerinde müs- bet tedbirlerden birini teşkil eder. nisbetlerinin © kişafını 1kmal etmiş memleketler da- ha şanslı durumdadırlar. Açılacak kredinin düşük faizli olmasını gerektiren bir sebep de, iş- çinin ev bedelini uzun vade içinde ödemesi Zzaruretidir. İşçi borçlandı- ev bedelini, en az 25 yıl i er halinde — tesviye etmelidir. halde, kendi istifadesi için yapılan evin Ömrü boyunca kiracısı kalacak veya evi başkasına devretmek mec- buriyeti ile karşılaşacaktır. İşçi evi, ucuz ana Üzerine ucu fakat iyi malzeme ile inşa edılmelı, arsa kıymetinde hâsıl olan yükselme- nin, ev bedeli itfasında kullanılma formülleri tatbik olunmalıdır. Mah- dut bir faktör olarak arsanın tara- fından kati surette kaçınmak gerek- AKİS, 31 TEMMUZ 1954