10 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

İKTİSADİ ve Piyasa Teşhir! 2 1 haziran günü, Demokrat Parti- nin yan resmi organı olan Zafer ga- zetesi umumi efkârda büyük mem- nunluk, istifçi esnaf arasında ise aynı derecede endişe uyandıran bir haber neşrediyordu: Muhtekirler, teşhir olu- nacak! Bu, diğer gazetelerde de çıktı. Piyasa, —altüst olmuş vaziyetteydi. Bir çok madde, — mevcut bulunduğu halde, ortadan çekilmişti. şeyin sıkıntısı — hissediliyordu. den çimentoya, ekmekten demire ka- Gümrük tarifelerinde — yapılan bır degışıklık yüreklerde tatlı ümitler uyandırmıştı. Bahis mevzuu yürekler, karaborsacıların yürekleriydi. Zanne- dilmişti ki fiyatlar yükselecektir. Bu yüzden ellerdeki inallar derhal saklan- mıştı. Halk dükkânların önünde kuyruk oluyor, — bir kilo r için insanlar birbirini eziyor, ekmek sıkıntısı ala- bildiğine — gidiyor, hattâ maden suyu sıkıntısı kendisini gösteriyordu Gerçi pembe gözlüklü kımseler bu- nu, memlekette refahın artması neti- cesi sayıyor, artık bol bol şeker yen- diği, çimento harcandığı — ve ihti- mal — maden suyu içildiği için kıtlı- ğın baş gösterdiğini ilri sürüyor, u darlıktan bile Demokrat Parti hükü- metine bir övünme payı çıkarmaya uğraşıyorlardı. Fakat hükümet pekâlâ müdrikti ki hakiki — sebep esnafın bir kısmındaki ahlâk düşkünlüğünden başka şey de- ğildir. Bu bakımdan muhtekirleri u- mumi efkâra teşhir iyi bir ceza olacak- t 1 Sonra günler ge Günler geçti ve teşhırler Fakat nenin teşhiri Bakınız, gazetelerın teşhir ettikleri nelerdi: başladı. ve — Ticaret — Vekâleti müfet- tişleri tarafından muhtelif piyasalarda yayılan tesbit ve arama faaliyeti — fay dalı — bir. şekilde — devam etmektedir. Dün İstanbul'da bir firmada yapı- lan aramada 80 bin kilo toz şeker bu- lunduğu tesbit edilmiş ve belediye em- rine — verilen — bu sekerler halk ihtiyacı- na tahsis - olunmuştur. Veyhut — bu: son günlerde İstanbul, piyasalarında — yapı- İstanbul'da, 5 925,590 ki- demir boru, Bu — meyanda, İzmir. ve — Ankara lan — tetkikler — neticesinde, muhtelif firmalar - elinde, emir, 12 928 metre 1.320 ton ithal malı çimento, 516.364 adet çuval. 518 832 metre kanaviçe bu- lunduğu anlaşılmıştır. İzmirde — 905.639 kilo demir, 27.678 metre demir boru, 48 bin 6800 torba it. hal malt çimento, 196 777 kilo kanavi- cenin mevcut — olduğu anlaşılmıştır. AKİS, 10 TEMMUZ 1954 MALİ SAHADA İşte teşhir! Zavallı demirler, saclar, borular İzmir'de bundan başka altı, firmanın yüksek fiyatla demir - sattıkları mış ve haklarında — takibata için cumhuriyet savcılığına verilmiş- terdir. Ankara'ya gelince, son — tetkik ve kontroller — neticesinde 97 500 — kilo — de- mir, 2500 torba ithal malt çimentonun yenıden geldiği — öğrenilmiştir. Zavallı şeker çuvalları, zavallı de- mir borular, çimento torbaları Meğer teşhir olunacak onlarmış Fakat o 80 bin kilo şekerin hangi fir- maya ait olduğu, 5.925.950 kilo demiri kimin sakladığı, 518.832 metre kana- viçenin hangi dükkânda depo edildiği bir türlü açıklanmadı. Muhtekir, karaborsacı, istifçi mas- kesini muhafaza — ediyordu. Onların, gazetelerde, ne resmi çıktı, ne adı. Teşhir bu mudur? B ilinmesi lâzım gelen husus şudur: Sayısı mahdut bir takım tüccar suni bir buhran yaratmak, dolayısile kolay- ca para kazanmak hevesindedir. Harp senelerinde bir yandan 1 mil- yonluk ordunun daima harbe hazır bir vaziyette tutulması, diğer yandan harbin dört kıtada karalarda, deniz- lerde, havalarda cereyan etmesi dola- yısiyle serbest ticaret yapma imkânla- olmaması cemiyette bazı kimse- lerı fiilen inhisarcı durumuna getir- di. Bu inhisarcılar hukuki mevzuattaki bazı —aksaklıklardan, — müeyyidelerin kifayetsizliğinden istifade ederek ade- ta devletle ve vatandaşla alay ederce- sine fahiş kâra kondular. Şimdi o gün- leri yaşıyanların büyük bir kısmı hâ- lâ hayattadır. Aynı şeyi yaparak ko- layca kazanç elde etme sevdasındadır. Bu vaziyet karşısında yapılacak şey, alınacak tedbir payet basittir: Hâlâ yürürlükte olan Milli korunma kanunu nu daha ağır müeyyidelerle tatbik et- mek. Unutmıyalım ki bazı vatandaşla- rın en mübrem ihtiyaçlarının tatmin vasıtaları üzerinde fahiş kâra yelten- m suçu önliyen unsurlardan bir belki de birincisidir. Fakat ne yapılıyor? Hiç! Koca bir hiç!.. ,. attâ teşhir bile, istifçileri değil, istif edilen malları cezalandırıyor. Buna İktisat ve Ticaret Vekâleti ne yapsın? Sanayi Antalya bölgesinde kauçuk istihsal edilebilecek Memleketımızm bir yandan ıktısadı as rışırcasına katetmeleri, da ordumuzun modern silâhlarla teçhızı kauçuk istihlâkimizi kullıyetlı da arttırmıştır. daha şimdiden sayıla şan motorlu vasıtaların ve 40 bine va- ran traktörlerin kauçuk ihtiyaçlarını karşılamak memleketimizin halletmek mecburiyetinde — olduğu meselelerden birini teşkil etmektedir. Vaziyeti o0- lanca ehemmiyetiyle bu —zaviyeden ta çalışmalara bölgesinde — kauçuk yapılıp yapılamıyacağı kıklerde bu unmak üzere Zıraat m araziye Guayula ekılebılecegı neticesine — var- mışlardır