10 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

DÜNYADA OLUP BİTENLER. Fransa Avrupa davası er ne kadar Mendes . France hü- kümeti programının ilk maddesine Hindicini meselesini koymuş bulunu- yorsa da, Avrupa ordusu meselesi de yeni, hukumetı daha az tasalandırmı- yor, e Mendes - France'in mec- lise bıldırdıgı programa göre, hükümet dört hafta içinde Hindiçini'de şerefli bir mütareke sağlayacak, sonra Avru- pa ordusuna taraftarlarla aleyhtarların fikirlerini karşılaştıran bir plânla mec- lis huzuruna çıka Fakat başlıca ıkı hadıse bu progra- mın değiştirilmesine, daha — doğrusu camiası andlaşması- nın tasdiki hususunda yeni bir usul ittihaz edilmesine sebep ldu Bunl ar- dan birincisi İngiliz A rikan görüş- mele inden sonra neşredılen Vaşıngton tebliği, ikincisi ise nelux devletleri adına Belçika Harıcıye Vekılı Spaak'ın gırıştıgı teşebbüstü Vaşington teblıgınde Ingılız ve A- merikalı devlet adamları vrupa sa- vunma camıası esasına" sadık kalın- makta devam ettiklerini ve ancak böyle bir hal tarzına — inandıklarını belırttıler ve Fransa ile İtalya'yı hiç bir şekilde tazyike nıyetlerı olmadıgını ifade etmekle berabe mleketle- rin kısa zamanda ndlaşmayı tasdik etmeleri ümit ve tecellisini bildirdiler. Bu konudaki mutabakat, Vaşington için bir nevi dahili mulahazanın neti- cesi idi. Zira Amerikan umumi efkârı . Bunun bir tarafa bırakıl- asını umumi efkâr ükü mahfilleri de kolay kolay karşılamı yacaklardır Neticede — Amerika'nın dış siyase etinde — nasl olsa günün bi- rinde vuku bulac. k olan — değişiklik velkı zamanından kım sı- kınlılarla muterafîk olarak baş göste- recektir. İngiltere için aynı konuda, dahili denebilecek böyle bir tasa yoktur, f: kat İngilizler pekala bılmekledırler ki, amliası terkedıldıgı takdırde, işin sonunda bir milli Alman ordusu meydana çıkacak ve belki Al. manyanın doğrudan doğruya Atlantik Paktına bağlanması imkân ve ihtimal- leri daha yakın bir alâka ile tetkik o- lunmağa başlanacaktır. Buna — muvazi olarak, Amerika, Avrupa kıtası üze- rindeki istinat noktasını Fransadan Al manya'ya kaydırmış olacaktır. Bütün bunlar Ingıltere ye hoş görünen ihti- maller değildir Bınaenaleyh İngiltere'de, Amerika- a, hükümranlığa bıra evve avuş- mak için sı lanan Alm zımni bir takım nat verırken dı er ta. raftan Avr ordusu esasına bağlı kalarak daha bir müddet beklemeyi göze aldıklarını bildirmişlerdir. Fakat herhalde, bligde Avrupa savunma camiasının yerini tutabilece- 14 Fransa i "yedek hal tarzları" ndan bahis yoktur. Değişen metod u vaziyet dahilinde Fransız huku— Bmetı de, üzerinde çok durulan "ye- dek" hal tarzlarının beynel milel saha- da nasıl karşl cağım kestı eden ılgılılerı karar mek dur sok- az eçmıştır Kaldı kı Spaak da andla ma âkidleri arasında beynel— milel bir konferans toplanmasını iste- mektedir. Fransız hükümeti evvelce bu kon- ferans teklifini, mevsimsiz — bularak reddetmişti. Fakat son mülâhazaların ışığında şöyle, bir karara varıldı: Fransa da andlaşmaya taraft larla aleyhtar olanların fikirleri tesbit edılıp karşılaştırıldıktan sonra, doğru- doğ rar safhasına gidilmi- yecektır Araya bu beynelmilel konfe- rans girecektir. Bu sayede, Fransa da üzerinde münakaşa edilen ve çok mü- layim karşılanan "yedek" Hal tarzları- nin müttefiklerce ne dereceyı dar şayanı kabul olduğu da anlaşılsın ve "kendi kendine — gelin güvey" olmak gibi bir duruma duşulup, ileride âk id- lerin itiraz ve dertlerinden hâsıl olabi- lecek durumlar aydınlanabılsın. Buna göre şimdi program şudur: 1 — Andlaşmaya aleyhtar ve taraf- tarların — görüşlerini tesbit etmek ve karşılaştırmak Akidler arasında beynelmılel konferans 3 — Taviz veya red hus sunda kar Lejyon etranjer meselesi ir takım memleketlerin — bazı A- rap memleketleri de dahi Al- manya dan ücretli asker temin ettıkle— ri, hattâ bu iş için birçok Avrupa Viet-nam'a istiklâl Denizdeki balığın pazarlığı veriyor memleketinde dalı budağı bulunan beynelmilel simsar acentelerinin teşek- kül ettiği evveldenberi biliniyordu. Fransızların lejiyon etranjer adı ver- dikleri kıtaların mevcudiyı ev- velden beri herkesin malumudu Mustemlekelerde iş gören bu kıtalarda her milletten asker bulunmaktadır. Lâkin Dien Bien Fu felâketi bu hak- şekkil olduğu — haberi yayıldı. Almanyada bomba tesiri yaptı rada bir Alman gazetesi işi alayından alıp şöyle bir lâf attı ortaya: "Bu ha- Bien Fu'da sava- Alman olsa idi, bir şekilde müdafaa edilmez ve bu de- rece hacıl bir neticeye vasıl olunmaz- dı", dedi. Fakat geri kalan Almanlar işi daha ciddi tuttular. Bir kısmı resmi maka. mattan izahat istedi. Diğerleri, lejiyon etranjede çalışan bu Alman vatandaş- larınin — tabiiyetten — ıskat edilmeleri fikrini ileri sürdü. Bu arada yine Alman kaynaklı ha- Fransızların Alman polisine ederek Almanların lejiyon etranjere kaydolunmaktan alıkonulma- larını istedikleri bildir idi. Bu ne de— mekti? Güya, Lejiyon etranjere racaat eden Almanlar o kadar çokmuş ki, bu kıtaların çeşnısını bozmağa, le- jiyonu Almanlaştırmağa — başlamışlar. Bu yüzden Fransız subayları kuman- dayı beceremez hale geliyorlarmış. Almanların kırk yılda bir harekete gelen mizaç duygularına karşı Fran- AKİS. 10 TEMMUZ 1954