12 Haziran 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

İKTİSADİ ve MALİ İktisadi Politika Önümüzdeki dört seneye bakış 2Mayıs seçimlerinde vatandaşın itti- lama —arzolunan meselelerden biri iktisadi idi. 4 senelik uzunca bir yatı- rım politikasından sonra ticaret — bi- lançomuz gittikçe kabaran açık kaydet meğe başlamış ve bu husus muhalefet partileri tarafından halka paramızın değerini kaybettiği, — ithalâtçılarımızın ihracatçı firmalara karşı taahhütlerini getiremedikleri, dolayısiyle milletlerarası iş hayatında itibarımızın nasıl cevaplandıracağı herkes tarafın- dan dıkkatle ve sabırsızlıkla — beklen- i. Nihayet Nihayet 24 Mayıs programın aynen takip söyledi. Bilindiği üzere i hükümet programı alanda şu hususları ihtiva ediyordu 1 — Nüfusumuzun 4/5 inin iştirak ve geçimini, — ihracatımızın temelini, milli — gelirimizin yarısından fazlasını teşkil eden — ziraate hususi bir önem vermek. 2 — Memleketimizin iktisaden teç- hiz edilmesini süratlendirmek ve bu- nun için de imkânlarımızın azamisi his ve mali kudretimizi tahsis etmek, is- sakın- raftan — ve kısır masraflardan ma 3 — Osmanlı İmparatorluğu zama- mnda — kapitülâsyonlar ve imtiyazlar, cumhuriyet devrinde aşın devletçilik politikası yüzünden sinmiş ve durgun bir hale gelmiş olan hususi teşebbüse çalışması ve gelişmesi için hukuki ve filk emniyet havasını temin ve mem- lekette mevcut sermaye ve tasarruf- ların istihsale akmasını teşvik et- mek, 4 — Yabancı sermaye ve teşebbü- günden kalkınmamızda istifade edebil- mek için memlekette icap eden şartla- rı hazırlamak. 5 Â e masraflarını azami içti- mait fayda sağlayacak bir şekilde ayar- lıyarak yatırımları arttırmak ve devlet giderleri ile gelirlerini birbirine uygun bir hale getirmek, bütçede muvazeneyi temin etmek. Demek oluyor ki anahatlarını yuka- rıda belirttiğimiz ekonomik ve mal la tavsif edilecek kadar iyi semereler vermiş — olmasına rağmen sağlam bir AKİS, 12 HAZİRAN 1954 SAHADA iktisadi hayatta deveran etmesi lâzım gelen sağlam bir paranın dahilde satın alma —gücünü, hariçte dış kıymetini muhafaza edememesi yüzünden kendi değerinde husule gelen hastalık, politi- kanın iktisadi hayatı bir felce doğru götürecek istikamette istidat kaydeti- ği de gözden irak tutulmamalıdır. Doğrusunu söylemek lâzım gelirse bu hal bir sebep değil, vakiyle takip edil- miş olan ölçüsüz bir iktisadi polıtıka— nın neticesidir. Onun için — üçüncü Adnan Menderes Kabinesini bekliyen yeni vazifelerin başında ilk olarak dış ticaret açıklarını kapamak, Türkiye- den alacaklı durumda olan firmaların alacaklarını tahsil imkânlarını — sağla- mak gelmektedir. Çünkü iktisadi ha- yatın seyri gerek dahilde olsun, ge- rek hariçte aynıdır, emniyet ve sürat ister. Tekrar mamak lâzım gelir ki bugünkü ihracatımız arasında önde gelen emtialar beynelmilel mübadele- ye mevzu olan mallardır: Buğday ve pamuk gibi. ir vatandaş olarak dünyada hubu- Bbat istihsalinde altıncı veya yedıncı verimliliği (productivite) — ol- ziyade iktisadi verimliliğidir. (rentabilite). Bunu temin edebilmek için müstahsillerimizi çağdaş müstah- siller haline getirmeliyiz; istihsal — et- tikleri malların cinsini ıslah etmeleri gerektiğini, devletin ilânihaye Toprak Mahsulleri Ofisinin açıkları bütçeden kapanmak üzere kendilerini himaye e- demiyeceğini; himaye etse de bu sefer 30 kuruşu, otuz kuruş olarak tutamı- yacağını anlatmalıyız. Sonra Türkiye- yi sadece buğday, pamuk ihraç eden memleket olmaktan kurtarmalıyız. Ni- tekim Kanada, buğdayı kadar unuyla da meşhurdur. Onun için ziraatte monocultureden kurtulun polyculture'e sapmalıyız; ziraat politikasını dar mâ- nada Zziraatten uzaklaştırıp geniş mâ- nada ziraate teşmil etmeliyiz; tarla ziraatinin yanında bahçe ziraatini, or- mancılığı, — hayvancılığı, balıkçılığı, meyveciliği de geliştirmeliyiz. Hükü- met —programındaki havvancılığımız hakkında ileri sürülen f kirleri istik- bal için bu hususların da ele alınacağı mânasına anlıyoruz. Ticaret Odalar Birliğinin durumu Memleketimizde ticaret ve sanayi O- daları üç çeyrek asır kadar bir ma- ziye sahiptir. Gerçekten İstanbul Oda- mız geçenlerde 71 nci yılını kutlamıştı. Bu uzun geçmişe rağmen bu sahada büyük gelişmelere maalesef son zaman lara kadar şahit olunamamıştır. Bu halin sebebi de şüphesiz bu milli te- şekküllerimizin bir birliği olmama- sıydi. Sıtkı dertte bir. adam Yırcalı Başı Nıhayet 1952 yılında Turkıyemızde ün ticaret oda sa- yılı kanunla resmen bir birlik etrafın- da toplandılar O gündenberi bu birliğin genel ku- rulu beş defa Ankarada toplandı. Her defasında memleketin iktisadi duru- munu gösteren raporlar verdi. Bu ra- porlar serbest sektörün görüşü olarak birçok mehafillerin çalışmalarına kay- nak oldu Başta Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ile Hükümet Reisimiz Adnan Men- deres olmak üzere iktisadi hayatımızla bugün alâkalı ve mesuliyet — deruhte eden zevat Birlik çalışmalariyle yakın dan alâkalandılar. Her vesıle ile Bırlık let hizmetinde müşavere etmesi imkâ- nı temin edilmiş oldu. Ikı ,sene 1ç1nde Bırlık Büyük Millet Meclis Ticç Komisyonla- 15