1 Aralık 1935 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 19
TECİM ESKİ TÜRKLERDE İŞLERİ Va A: Eski Büyük Biçi SALIK MÜNİR ÇORLU Eski Türk Sporları Eski Türklerde spor : At yayan koşular, cirit ve tomak oyunları pehlivanlık, hendek atlama oyunları idi yarışları, Bunların o zamanımızda bilinmiyenleri cirit ve tomak oyunlarıdır (* Cirit oyunu at yarişinin başka bir türlüsü idi. Süvariler koşarak ve karşılaşarak biri- birlerine, uçları körletilmiş kısa oklar atarlar. Ve bunları, düşürmeden ve vücut- larının bir tarafına isabet ettirmeden tutup, önderenlere geri yollamak in ustalıklı hskekler yaparlar ve vaziyetler alırlardı. Tomak oynayan piyadeler da uzunca bir kayışın ucuna takılı yünlü toplarla koşarak, birbirlerine saldırırlardı. Onlar da, karşılarındakilerin savurdukları tomak- rl ale korunmak için, türlü etli manevralar ve hareketler yapar- le ve yi alırları ecim İşleri Eski zamanda o memleketimizin dahili ticareti tamamile (halkımızın elinde idi. Tüccarlarımızın pekçoğu ve en zenginleri, en büyükleri hep müslüman Türkler idi. Yalı sahil muntakalarımızda ve adalarda biraz Rum tüccar bulun nn rp ait resimler 19 uncu İ sayfasındadır. (1 B sayımızın 3İ ine Vezirlerden, ricalden, paşalardan, bey- lerden ticarete girişerek servet yapanlar da Me Fakat ren içtimai muhitlerinde mlaz makamlar, mevkiler işgal eyldikleri i için halkın dilinderi, dedi- kodusundan korktukları için; kendileri alım satıma girişmezlerdi. Ticaretten ve alış vi anlar ehliyetli vekiller kullanır- lar İkiz ve Anadolunun iç vilâyet- lerinde Ermeni sermayedarların kazançları, sarafik ve mültezimlik muameleleri yüzün- © idi. Simsarlık da hep Yahudiler elinde Tüccarlarımız alış verişler için uzun mu- ameleler yapmazlardı, Alıp sattıkları şeyleri yalnız bir el defterine kaydederlerdi. Va- de ile aldıkları malların bedellerini vade- si gelince tamamile behemehal öderlerdi. Onun için kredileri, itibarları çok idi. Tüccarımızın en büyüklerinin birden ziyade defteri ve ikiden ziyade yazıcısı olmazdı. Tüccarlımız poliça, havale mektubu, çek, piyasa falan nedir bilmezler; sigortadan anlamazlardı. Denizden olsun.. kardan ol- sun mallarını, Allaha emanet “ederek sevk ederlerdi. Esham ve a De tica- İstanbulda Bir Kervansarayı sahiblerinin mağazalarındı a, VEYA hanlardaki | odalarında olur biterdi. Fakat e harici kâmilen ecnebilerin, ve en ziyade Fransiz: ların, | İngilizlerin. Felemenklilerin ve Venediklilerin elinde idi. Ecnebiler, kapi: tülâsyonlar sayesinde, vergilerden o ve birçok (Oo rusumdan Omusi olduklarından; gümrük resmi de az bir şey olduğu için, alış verişleri kendilerine çek kir birle kırdı. Çok zaman geçmeden servet sahibi olurlar, okazandıkları götürüp memleketlerinde safayı hatırla yaşarlardı. Müslüman tüccarlarımızın Ne Londra, Amsterdam, Venedik . gibi Tür kiye ile ticari muameleleri olan memle- ketlerde ticarethaneler tesisi ile, ve doğru: fazla kâr temin ticareti paraları dan doğruya mal sevkile etmenin yolunu tutmayışlarının sebebi: müslümanların «Kâfiristanda » yerleşmeleri şer'an caiz olmadığı ve «diyarı küfür » de can ve mallarının taarruzdan masun olmıyacağı gibi efsanelere kapılmaların dan ileri geliyordu. Halbuki Türkiye tebaasından (o ve hırafata kulak asmıyan Rumların Venedik'de, Livorno'da, Amsterdam'da ticarethaneleri vardı. akliye İşleri Ticari nakliyatımızı: karada kervanları, mız; iskelelerimiz arasındaki okabotajı $ ( nakliyatı ) kendi gö Fakat yemilerimizin bir kısmı malı idi, Ecnebi e de Labötağ iştirak edenler olurdu. ervanlar iki nevi idi: Ağır kervanlar, hafif ba Karlar ğır kervanların develerinin her bir beşer altışar kantar yük kaldırır idi. Hafif kervanlerin develeri ise üçer kantar yük taşırlardı. Ağır kervanların en büyükleri sende bir kere Şam'dan ve Mısır'dan eşya W haçı götüren Hicaz kervanları idi. Şar kervanı mal ve eşya ile) beraber altmi kişi; ve Mısır kervanı elli bin kişi taşırlardı. Bu kervanlar kışın yi ündüzleri yürürler, geceleri dinlenirlerdi. Yazları öğleden beş sss sonra kalkıp geceleri yürürler ve günç çıktıktan iki saat sonra dururlardı. Şamdat Mekkeye altmış bir günde ( konaklar dahil) varır! İsra Yani günde 12 saat yol giderlerdi. Bunlar hac mevsimi geçine hacılarla (o bera ei Arabistan'dan m8 alarak dönerlerdi. iki büyük kervandan başka yaln mal taşıyan ağır Hint ve İran kervanlar! Hint kervanları Efganistan ve kervanlar, Halep'ten, Trabzon'dan Türkiye ve Avrupa Ra alıp geldikleri yek lardan dönerler
