1 Aralık 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

^ Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal M. Hıtlerın son beyanaü 5 inci sahifemizde: Dıl üzerinde ça lışmalar. Fransanru Musolınisi olmağa çalışan adam!. 6 ncı sahifemizde: Diyarbekir yolunda Ahmed Ihsan. Spor haberleri Cnbirinci yıl sayı: 4149 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: İstanbul, No 248 r3Z8F I Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahjir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacüıi ve Nejriyat Şlrketi 24299 24290 umhurı Hayat Ansiklopedîsi 3" C nci cüzü 92 GüneşDil Teorisi Hakkında II nci tenkid m ^fl II 932 yılının 9 uncu ayında îstanbulda Dolmabahçe sarayında bır Dıl Kurultayı toplandı. Oraya çağırılmış olanlar arasında ben de bulunuyordum. Orada gıinlerce söyJenen sözlen, Turk dıli üzennde yapılmış tetkıklerin izahlarını herkes gıbı ben de dıkkatle dınledım. Paris 30 (A.A.) Sabah gazetele [ Iki yıl sonra, 1934 yılının 8 inci ayın ri ingiltere ile Italya arasındaki gergin 'da îkinci Dıl Kurultayında da bulun Iıkten bahsederken bedbinlik gdstermekdum. Bu Kurultayda kürsdyd işgal eden tedirler. ler arasında uzak ıllerden gelmış muhteJour gazetesi diyor ki: rem misafır âlımler de vardı. «lngılterenın, Italyayı fevkalâde taz Bugün tekrar kendı kendıme düşün yik etmek suretile savaşa mümkün olduğu dıim ve kendı kendıme sordum şu suali: kadar çabuk nihayet vermeğe karar verNe işıttim, ne anladım? mış olduğu meydandadır. Bu hattı hareBu sualler karşısında zihnimde bir ta ket ağır genel bir savaşa doğru git kım cevablar canlanır gıbı oldu. Fakat mek demektır. Fransanın durumu ise, bılbunlarda, üzerinde duracak, doğru söy hassa ağırdır. Zıra Fransanın bu işte hiçlıyeyim, müspet bır nokta bulamadım. bir menfaati bulunmadığı gibi, ne AkdeEvet, orada işıttıklenmi hatırlıyorum: nizde, ne de Hmdistan ve Kapta müda«Tıirk Dılı orıjınal bır dıldır, bütün dıl faa edecek birşey olmadığı halde kendıJerin kaynağı olmuştur » Buna çok ınan sinden İtalyaya karşı mücadele etmesi dım, bu inanışım kat'ığdı ve bugün de istenmektedir.» kat'ığdır. Fakat nıçin, nasıl? Bu gazete netice olarak Londranın Bu «niçın» e bır dereceye kadar ce inadlarına ve Cenevrenin usullerine ga Vab bulabılıyordum, Turkun kadım kul lebe lâzım geldığini bildiriyor. *ürel tanhi sayesinde. Fakat itiraf etmeOvr gazetesi, Baldvinin, müşterek haİıyim ki nasıl işaretinin ıstedıği cevabı reket hakkında bir plân tesis etmek ve bulmağa kendımı hazırlanmış görmıyor Almanya hakkında da konuşmak için, İtalyada halk ellnde bulunan alttnlan hikumete tesUme davet edümektedtr. T dum. \Z ılkkânunda Lavalle görüşmeği lüzummız Romadaki Faştst merkezlerinden birinde mevcud altın meskukât ve muzeyyenatım Işte bugünlerdedir ki (Ulus) gazete lu telâkki ettığini öğrenmektedir. »atmak veya hediye etmek üzere gelenleri göstermektedir. Duvardaki levhada sinin (Dıl Yazılan) başlığı altmdaki Zecrî tedbirler münasebetile Petit Pa€Altınlannun vatana veriniz'» ibaresi vardır izahlarını okudum ve bu gazetenın bir risien gazetesi şunlan yazmaktadır: ndshasına bağlı olarak karılerine arma« Zecrî tedbirlerin bir neticesi olarak, ğan diye dağıttığı bir küçük broşür elıme Italya ile bir anlaşmazlık zuhur ettıği geçti. Bunun adı da şudur: (Etimoloji, takdirde Mılletler Cemiyeti azası olmak morfoloji ve fonetık bakımından Türk itibarile uhdesine düşen vazifeyi yapacadili analiz yollan). ğını Fransa hükumeti bir daha IngilrereBunu başmdan sonuna kadar dikkat ye bildirmiştir. Esasen bu vaziyete îtalJe okudum. Içindekılen izah maksadıle ya hükumeti çoktanberi vâkıftır » ,(Ulus) ta yazılmış olan tatbik yazılarını «Journal» gazetesi de diyor ki: • • • da okumuştum. « Italyanm anî bir hareketinden en İtiraf etmeliyim ki lengüistik sahasm dişe edıldiği için, Fransa hükumeti, Milda yepyenı bir iddia ıle karşılaşmış bulu letler Cemiyeti paktının 16 ncı maddesi nuyorum. hükümlerine sadık kalacağım Romaya Bu iddianm ne dereceye kadar ilmiğ hatırlatmak mecburiyetinde kalmıştır. olabileceğmde şüphelenmemiş olduğumu Petrol üzerine konulacak ambargonun, Habeş seferini güçleştireceği kabul olunsöyliyemem. Lonira 30 (Özel) CeJen haher • lan marifetile Asuandaki benzin hazineIşte bu şüphemi gidermek ve kendimi duğuna göre, herhangi bir Avrupa anlaş lere gore Avusiurya hududundaki Itaî lerini korumağa karar vermislerdir. Bu îknaa medar olacak yeniden bazı etüd mazlığını .büsbütün imkânsız hale koya yan askerlerinin başka yerlerc nakline bölgede uçaklara karşı toplar yerleştiril]erde bulunmak mecburiyetini duydum. cağmı evleviyetle kabul etmek lâzımdır.» bugün de devam edilmiştir. Bu askerlerin mek için tedbir alınmıştır. Bu etüdlere nereden başlamalı? Iskenderiye 30 (A.A.) Royter Oeuvre gazetesi şunlan yazmakta buyuk bir kısmımn Trablusa gonderildiOtedenberi ve hususıle içinde yaşa dır: ği anlaşılmışlır. • Ajansı muhabiri, Mısırdaki vaziyet hakmakta bulunduğumuz yırminci asırda, dıl « Ingiliz Dış Bakanlığı nikbindir. tn^ilterenin Mısırdaki hazırlıklart kında şunlan yazmaktadır: üzerine, tanhten evvel ve sonraki zaman Çünkü artık Musolini, Fransanın yalnız «Libyadan gelmesi muhtemel bir hüKahire 30 (A.A.) Mısır ve tn larda dıllerın teşekkulü, tekâmüld ve (Arkan 7 nci tahifede) giliz süel otoriteleri, yardımcı asker kıt'aCArkan 3 üncü tahifede) münasebetleri dzerine, ve en nıhayet bütdn dıllerın onjınal bir dıle bağlandığına dair yazılmış eserler çoktur. Bütün bu meselelerin üzerinde turlü davalar gütmüş olan ve gütmekte bulunan âlimler ise o eserlerden daha çoktur; hangı bırihin dedığine inanmalı? Italya petrol yasağının vahim Habeş ordusunun bütün! cephelerde taarruza olacağmı Cenevreye bildirdi geçmesi bekleniyor Fransız gazeteleri «İngiltere harbi tnümkün olduğu kadar çabuk bitirmeğe karar vermiştir. Petrol ambargosu Habeş harbini sona erdireceğine göre, bir Avrupa harbini büsbütün imkânsız hale koyar» diyorlar Musaali cephesindeki Habeş baskını Italyanların Eritreye çekilmelerile neticelenmis Romada caddclerden bfrine Habeşistanm kabartma bir haritast konmuştur. helerdeki harekât resmî teblığlere gore hergün bu Karitada işaret edümekte, istiyen* ler harbin tafhalarım buna bakarak tâkîb etmektedirler da bütün cephelerde umumî bir taarruz yapacaklannı bildinnektedır. Bir taraftan Italyan tayyareleri mü him Habeş kuvvetlerinin şimale doğru ılerlemekte olduğunu kaydetmekte, diğer taraftan da Desieden gelen bir telgraf Londra 30 Gerek Italyan, gerek Habeş kuvvetlerinin biribiri arkasından Habeş kaynaklarından bugün gelen ha şimal cephesine hareket ettiklerini bıldir(Arkan 7 nci aahifede) berler, Habeşlerin önümüzdeki ay başm Ekmek yarın sabah 12 Ingilterenin Mısırdaki hazırlıkları devam ediyor, kuruş 10 paraya satılacak Mısır devlet adamlan bir Italyan hücumundan kat'iyyen korkmadıklarını söylüyorlar Dün hazırlıklar ikmal edildi, bütün değirmenci ve fırıncılardan taahhüdname alındı Belediyede bi rincı nevı ekmek fiatının duşürulmesı maksadıle verilen kararların vakit ve zamanıle tatbik edi lebılmesi için evvel ki akşam geç vakte kadar alâkadar memurlar çalışmışlar dır. Yumuşak buğdaydan yapılan sert nun çuvalı 825 kuruş 10 paraya, sertt buğdaydan yapılan unun çuvalının da 792 kuruşa saülma Uugunden ittbaren 12,10 karuşa ineeeh brrineî ve sı lâzım geldiği, gekuruşa gatdacak ikinci nevi ekmekler rek yeni un randmanı, gerekse yeni yediden itibaren tatbik edilmesi için emir birincı nevı ekmek formdlü hakkında ve verilmiştir. Kazalarda dün sabahleyin nlen karar derhal bütün kaymakamlara evvelâ komiserler toplatılarak kendıleri tebliğ edılmiş ve yann sabahleyin saat (Arkan 3 üncü tahifede) ııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııııııılııınıııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııiMiunııııııııııııııııııiMiıııiNiNiıııııııııııııın Italya Avusturya hududundan çektiği kuvvetleri Mısır hududuna gönderiyormuş! İtalyanlar, aldıkları yerlerde halkın ayaklandığını itiraf ediyorlar Başbakanın tetkikleri Inönü dün Dişçi mektebini, Sipahi Ocağını ziyaret etti ve bilhassa Radyoloji Enstitüsündeki tesisatla yakından alâkadar oldu Yunanistanda durum Bir arkadaş bana ıki eser gösterdi, «Bunları gozden geçir» dedı. Bu eserler Hılaıre de Barenton namında bır zatm eetüdleri idı: «L'orıgıne des langues». Orada şoyle bır takım mutalealar okudum: «Bugün Avrupayı, Asyayı ve Afnkayı ve Amerıka ıle Okıyanosa kadar uzanan bütün kıt'alan iskân eden genış beşer gruplannın cedlen tarafından Kalde dedığımiz Irak cenubundaki ülkede Sumerlerce konusulmuş olan dıl, bdtün dunya dıllerinin kaynağı olmuştur. Profesdr Hılaire de Barentonun bu ıddıası çok dıkkatımi celbettı; çünkü Sümerler Orta Asyadan garb yolile Kaldeye gelmış, orada yerleşmiş ve bütün garb âlemince ilk tanılan yüksek medeniyeti kurmuş olan Tdrklerdır. Onların dıllerinin, ılkınde hiç karışmamış öz türkce olduğunda, Tdrkün orijınini ve ana tanhini bılenlerce, asla şüphe yoktur. O halde muhterem profesör, bilmeksizin, dillerin kaynağı olan türkçeye temas ebniş bulunuyor. Meselâ onun kitablarından birinde «beyaz, parlak, güneş» anlammı gösteren bir kelimenin etimolojik şeklini isaret eden hiyeroglifte, kökün «ah» olduğu tesbıt edılmektedir. Gene o eserde profesör («Uğ» signifie «Jour» en Sumerien) demektedir. Bu «ah», «uğ» söz köklerini, ki hep «parlaklık», «güneş» mefhumunu bildiriyor, gördukten sonradır ki Ulusun hediye ettıği brosürdeki «Gdneş Dıl» teorisi nin manasına temas eder gibi oldum. Saylav ve Muallım. KÂZIM NAMI DURU (Arkan 2 nci sahifede) [1] Bırıncı tenkid, Ulusun 23 24 sonteşrın 1935 tardılı 5147 5148 sayıt lannda çıkmıştır. Yeni kabine dün gece kuruldu Demircis kabinesi umumî af ilân edecek ve yeni seçim yaptıracak Atinadan dün gelen haberlere göre Kralın umumî af ilân etmek arzusunun ortaya çıkardığı mesele ve bunu takib eden kabine buhranı sona ermiştir. Kral . Mısırdaki hâdiselerden sonra... Mısırın eski ve tanınmış meb'uslarmdan Mahmud Hayri Paşa «Cumhuriyet» e son karışıkhkların hakikî sebeb ve menşeini anlatıyor (Arkan 7 nci aahifede) General înonü Radyoloji Enttitüsünde Tıb Fakülteri Dekant ve profesörlerle bir arada Şehrimizde bulunan Başbakan îsmet İnönü dün sabah Dişçi mektebıne gıtmiş ve dişlerini tedavi ettirdikten sonra saat 10,30 da Harbiyedeki Sipahi Ocağına gitmistir. Başbakan Sipahi Ocağının kapalı manej yerinde bir saat kadar ata binmişrir. Bundan sonra salonda biraz isrirahat etmiş ve otomobille Dolmabahçe sarayına dönmüştür. Başbakanımız öğleden sonra saat dört buçukta Gureba hastanesine gitmiş ve buradaki Radyoloji Enstitüsünü gezmiştir. Başbakan hastanede bir saat kadar kalmıştır. Tıb Fakültesi radyoloji profesörlerinden doktor Dessauer, Radyoloji Enstitüsünde ddnyanın en bdyük üç rontgeninden biri olan rontgen tesisatı üze rinde kendısine izahat vermiş tecrübeler yapmıştır. ve fiziki Yeni Romanlarımız KORKU Maruf Alman muharriri Stefan Zvveigin eseri Ismet İnönü verilen izahattan dolayı çok memnun olmuş, bütün tecrübeleri büyük bir alâka ile takib etmiştir. Başbakanımız Gureba hastanesinden sonra Dolmabahçe sarayına dönmüştür. Başbakanın Zonguldak seyahati Başbakan Ismet Inönü yanında Eko nomi Bakanı Celâl Bayar olduğu halde perşembe günü Ankara vapurile Zonguldağa gidecektir. Başbakan Zonguldakta Sömikok fabrikasının açılma törenine başkanlık edecek, oradan kara yolile Ankaraya dönecektır. Dünün genci Anlatıyor (Arkan 3 üncü tahifede) Bugiinlerde Yazan: Sermed Muhtar Yakın mazinin yaşanılmış hikâyeleri, tuhaf ve garib hayat safmeleri Mtnrldar Ingilizlerin memleketlerinde tatbik ettikleri üyaıetı prote$to etmek üzere 21 ikinciteşrin gününü «matem günü* ilân etmislerdi. Renni~ miz o gün Kahirenin en işlek bir aokağında kapalı kalan I mağazaları gösteriyor. Eski Mısvr meb'uslarmdan azız dos+umvui Emirgân, pembe köşk, 29 ikinciteşrin Mahmud Hayri Paşa Başmuharririmizin «Aziz dostum, dtalyan Habeş davası içinde Mıstr karDevamlı karii olduğum Cumhuriyetin gaşalığı* başlıkh bfr başmakalesi munase. dünkü sayısını büyük bir ilgı ile okudum. betile kendistne ju mektubu göndermijtir: (Arkan 7 nci »ahifede)