5 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 41

nkarada n muahede, beyanname ve protokolün metinleri (Baştarafı 1 inci sayfada) fik Rüşdü Arası, Fransa Cumhuriyeti relsi, Türkiyedeki Fransa büyük elçisi B. Henri Ponsot'u murahhas tayin etmişler- dir. Bu murahhaslar usul ve nizama uygun görülmüş olan salâhiyetnamelerini yek- dğlerine tevdi ettikten sonra aşağıdaki hususları kararlaştırmışlardır: Madde 1 — Yüksek âkid tarafla: içle- rinden birine karşı müteveccih siyasi ve- ya iktısadi hiçbir anlaşmaya ve hiçbir kombinezona dahil olmamayı — taahhüd ederler, Madde 2 — Yüksek ükkd turaflardan biri, müsalemetkârane vaziyetine men bir veya müteadüld devleş tar dan taarruza uğrarsa diğer taraf, ihtilâ- fın devamı ddetince, mütecavize ve- ya mülecavizlere ne vaziyetle olursa ol- sün hiçbir yardım ve muaveaette bulun- miyacaktır. Madde 3 — Umumi sulhun ve Şarki Akdenizde emniyetin muhafazasına ayni derecede merbut bul n yüksek âkld ta- raflar, inkişafı, 29 mayıs 1937 tarihli San- cağın tamamiyeti mülkiyesini tekoffül muahedesinden kendilerine terettüb eden Baranti taahhüdünün tatbi icab etül- Yebilecek mahiyette her vaziyet karşısın- da taahhüdlerinin ifasmı temin ve bu hususta mütekabilen birbirlerine mukta- zi kolaylıkları bahşeylemek için isti: de bulunacaklardır. Madde 4 — Umumi tahkim senedi, işbu muahedenin imzası anında, iki yüksek fkid taraf arasında mer'i olduğu nisbet- te ve bu muahede mer'iyette bulunduğu müddetçe aralarındaki ihtilâfat ve anla- şamamızlıkların halli usüllerini tesbitte devam edecektir. Madde 5 — İşbu muahede, iki yüksek âkid taraf arasında bazı ihtilâflar bak- kında, hususi bir hal sureti tesbi! eden ahkâm ile tearuz etmez. Madde 6 — İşbu muahede, Mi'letler Ce- Mmiyetine düşen vazife: d veya Mil- letler Cemiyeti paktı dolayısile yüksek âkid taraflara terettüb eden vecaibe ha- Tel verecek şekilde tefsir edilemiyocektir. Madde 7 — İşbu muahede tasdik edi- lecek ve tasdiknameler mümkün olan sür'atle teati olunacak, tasdiknamelerin teatisi amndan İtibaren mer'iyete gi cektir. Müddeti on sene olacak ve v detin hitamından Altı ay evvel fesholun- madığı takdirde her defasında 5 senelik yeni bir müddet için xendiliğinden a yeni- Jenmiş addolunacaklır. Tasdikan bilmakal yukarıda — isimleri gewnlnîur-hhn.x!ur İşbu Muahedeyi im_ü ve Mmühürleri ile tahtim evbnıişleırdir Ankarada, iki nüsha olarak 4 wm'nııı 1938 de tanzim kılınmıştır. Müşterek beyanname Türkiye ve Fransa hükümetleri, Türkiye ile Pransa arasında mevcud 3 Tubat 1930 tarihli dostluk, uzlaşmma ve ha- tem muahedesinin yerine kaim olmak “zere, bügün imza olunan döstlük mua- h 'fl!;ıni Nazarı itibara alarak, Va Müşterek beyanname ile aşağıda- ki Hususat hakkında mu'.ıbıkailı::îâmü- şahede etmişlerdir: I — 29 mayıs 1937 tarihinde Milletler Cemiyeti koönseyi tarafından kabul edil- Müş olan İskenderim Sancağı statü ve a- Hayasasının mer'iyete vaz'ı ve tatbikine Sancakta Türk elemanımın tefevvukunu tanımak suretile 'Türkiye hükümetine X_edl tarafından Sancak moselesinin Tür- kiye için bir arazi meselesi olmadığını teyide sevketmiş olan 20 ilkteşrin 1921 tarihli Ankara itilâfnamesi mefhumu da- iresinde devam etmek. 2 — Manda rejimi attındi 30 mayıs 1936 tarihli Ankara mukave'lenem sile Türkiye ile Soriye ve Tübnan arasımda teessüs etmiş dostluk ve iyi komşuluk Münasebetlerini muhafaza etmek, Ve bu mukavelenin ve onu tamamlıyan itilâfnamelerin vadelerinin kabull dola- yısile bu münasebetlerde vukna gelebile- tek her türlü inkıtaa mâni olmak için, bunların mer'iyetini bir senelik bir müd- det için temdid etmek, Şu kadar ki bu anlaşmaların otlak ve mer'a haklarına mütesllik ahkâmı bu- günden itibaren mülgadır. $ — Türkiye ile Fransa arasındaki 3 şu- bat 1930 tarihli dostluk, uzlasma ve ha- kem Mmüahedesine merbut - protokol ile müesses Türkiye ile Fransa Cumhuriyeti otorites! altına kanulmuş olan memleket- ler arasındaki uzlaşma ve hakem usülle- rini âyni müddet için mer'iyete bırak- mak. 4 — Türkiye Hariciye Vekili ile Fran- sa büyük elçisi arasında 29 mayıs 1937 tarihinde teati olunan mektub!'arın birin- ct fıkrası yerine kaim olacak bir yeni protokol ile optanlar meselesinin halli için son usulleri tesbit etmek, işbu beyan- namenin imzası gününden itıbaren buna merbut olan bu protokolun mer'iyete gir- mesi mukarrerdir. 5 — Türk tebaasını Suriye ve Lübnan- da, Suriye ve Lübnan tebaasını Türk de ikamet hukuk ve şeraiti vo bilhassa adli salâhiyet hususunda en ziyade mü- saadeye mazhar millet muamelesinden is- tifade ettirmek. € — İki hükümet, Suriye hükümeti yı- pabilecek mevkide olunca, ışbu beyanna- menin ikinci fıkrasında tasrıh edilmiş ©- lan şerâit dairesinde mer'iyette ipka cd miş olan bugünkü iyi komşuluk mukave- lesini, mandanın İnkişafının yeni şeraiti- ne uydurarak Türkiye, Suriye ve Fransa arasında üç taraflı bir dostluk sine kalb ve itmam elmeği” kararlaştır- maştir. 7 — 30 mayıs 1926 tarihli dostluk ve iyi komşuluk mukavelesi Türkiy: hükül ile Suriye ve Lübnan üzerinde beynelmi- lel senedlerle kendisine tanınmış olan sa- lâhiyetlere tevfikan hareket eden Fransa Cumhuriyet hükümeti arasında akdedil- miş olduğundan, ahkâmının Lübnanı a- lâkadar edenlerinin zamanı geldiğinde hususi bir anlaşma mevzuunu teşkil ede- ceği mukarrerdir. Diğer taraftan şu da mukarvrerdir ki; İmkânı hâsıl olunca Türkiye, ve Lübnan aralarındaki ticari mü betlerin inkişafını teminen müzakerat a- çılacaktır. 8 — Nihayet Türk ve Fransız hükümet- leri, Türklerin Fransada ve Fransızların Türkiyedeki vaziyetini tesbit için bir ika- met mukavelesini yakın bir zamanda mü- zakere etmek hususunda mutabık — kal- mışlardır. İki nüsha olarak Ankarada 4 temmuz 1938 de yapılmıştır. Optanlara mütedair protokol Lozan müushedesinin 31 incl maddesinin tafbiki dölayıslle Türkiye lehine hakkı hi - yarlarını datimal etmiş olan kimseler ile 9Ö |Mayıs 1926 tarihli Ankara mukavelenamesi- nin 3 üncü maddasi ahkâmına tevfikan Su- riye ve Lübnan lehine hakkı hiyarlarını is- timal eden kimselerden bir taraftan Tür - kiyeye, diğer taraftan — Suriye ve Lübnana ikametgüihlarını henüz nakletmemiş olan - dar aşağıda mezkür şeralt dairesinde hakkı hiyarlarının lattmalinin temin ettiği mena- fi kat'i eurette kaybedecekler ve resen bir taraftan Suriye veya Lübnan tabilyetini di- |ğer taraftan Türkiye tabllyetini iktisap e - Geceklerdir. 1 — Eğer gelecek Ağustosun 8 inden ev- vel, salâhiyettar makamat nezdinde evvelce yapmış oldukları hiyar beyanlarını teyid et- mezlerse, 2 — Veyâ oğer, derpiş edilen mühlet 2ar- fimda hiyar beyanlarını usülen teyid ettik- seri! halde, İkametgâhlarını 15 kânunusani 1939 tarihinden evvel hiyarlarını lJehine kul- fandıkları memlekete nakletmezlerse, İkametgâhın nakli şartile hiyarın temin PtEğİ menafli muhafara edebilmek için muk tezi beyanlar Türk optanları için Suriye ve Lübnandaki Türkiye konsalosluk makamatlı nezdinde Suriye ve Lübnan — optanları için Türkiyede Pransız- konsolosluk — makamatı nezdinde yapılacaktır. « Gelecek 15 Ağustos tarihinde kapansenk olan listeler diğer tarafa 1 Eylülden — evvel bildirilecektir. Lehino hakkı Hiyarlarını istimal ettikle- ri memlekete ikametgâhlarını nakledecek 0- tın optanlara emval ve emlâktne — nihayet gelccek Eylölün birinci gününden — itibaren serbestce tasarruf edebilmeleri için idari ve nizami kâfi tedabir ittihaz olunacaktır, Bu eşhas Türkiye veya Suriye veya Lü nan arazisinde mutasarrıf oldukları emvali gayri menkuleyi muhafazada - serbest ola - caklardır. Bunlar her türlü emvali — menkulle - rini beraber götürebilecekler ve bundan dö- layı kendilerine giriş veya çıkışları için bir güna vergi ve resim tahmil edilmiyecektir. Maruzzikir ahkâmın tatbikine mütedal: Kâffel hususata evli kadınlar kocalarının ve 18 yaşından küçük çocuklar — ebeveynlerinin tabi oldukları şeralte Labidir. İki nüsba olarak — Ankarada 4 Temmuz 1938 de yapılmıştır. » | kuvvetlenn “Dün gece muhakeme edilen üç devlet memuru (Baştarafı 1 inci sayfada) miliğe getirilmişlerdir. Akşam geç vakit duruşmasına başla- nılan vak'anın kat'i şekli henüz tamamen tesbit edilememiştir. Davacılara ve bazı şahidlere göre hâdisenin esası şudur: Düt kadın ve çocuklardan mürekkeb on beş kişilik bir kafile Meviânekapıda- ki dutluk sahibi Kemalin bahçesine git- miş, kadın ve çocuklar Kemalden izin istemiye lüzum görmeden dut ağaçları- na çıkmışlar, bir taraftan yemiye, bir ta- raftan da sallayarak ağacın meyvalarını dökmiye başlamışlarıdır. Bunu gören Ke mal ve karısı Nuriye bahçeye koşarak bunları menetmek istemişler ise de ka- dınlar tarafından tehdid edilmişlerdir. Bunun üzerine Kemal doğruca jan- darma karakoluna giderek bahçesinin harab edildiğini ve mütecasirler hak - kında davacı olduğunu söylemiş, jan - darmalar dutluğa kaşmuşlar, kadın - Jardan bir kısmını yakalıyarak kara - kola getirmişlerdir. Kafileden — firara muvaffak olan birkaç çocuk Kenan ve İsmaile giderek hâdiseyi haber vermiş- ler ve zevcelerinin karakolda mevkuf bulunduğunu söylemişlerdir. Bunun üzerine üç erkek bir otomobile atlıya- -İrak karakola gelmişler, İsmall ve Ke - nan karşılarına ilk çıkan — jandarma Fehmiyi yakalıyarak dövmeğe başla - mışlardır. Diğer taraftan bahçıvan Kemal ve karısının iddialarına göre Kenan onla- ra da silâh çekerek davalarından vaz - geçmedikleri takdirde kendilerini öl - düreceğini söylemiştir. Muhakeme talik olunmuştur. Avam Kamarasında Türkiye hakkında nutuklar (Baştarafı I inci sayfada) vermiyeceğini izah ederek, Türkiyenin inin umumi sulha hâdim 0- lacağını ilâve eylemiştir. Muhalif işçi mebusu Daltar da Türki- yenin Milletler Cemiyetine sadık bir aza olduğunu ve Şarki Akdenizdeki müvaze- nenin temininde mühim bir âmil bulun- duğunu söyliyerek, açılan krediyi tasvib etmiş ve diğer küçük devletlere de ayni şekilde yardımlar yapılmasını temenni eylemiştir. Liberal mebuslar da kanüun lâyihasını tasvib etmişlerdir. Neticede lâyiha kabul i ir, Öncü kıt'aların Hataya girişi (Baştarafı 1 inci sayjada) ke;*i imzadan 24 saat 5 dakika — sonra Hataya gireceğinden alayımız — yarın (Bugün) saat 17 raddelerinde Hatay topraklarına dahil olmuş bulunacak - tır, Alayımız hükümet merkezinden a- Jacağı emre intizaren iam teşkilâtı ile hududda toplanmış bulunmaktadır. Buraya gelen haberlere göre bugün (dün) öncü kıt'alarımız - Hataya gir - miştir. Bu müfrezeler yarın (bugün) gelecek olan Türk alayının konak yer - lerini tesbit edecek ve lâzım gelen ha - zırlıkları yapacaktır. Onbinlerce Hataylı hudul boyunda Ankara 5 (Telefonla) — Alayımıza da bu sabah hareket emri verilmiştir. Bütün gece uyumıyan on hbinlerce halk hudud boyunca askerlerimize mu- azzam tezahürat yapmışlardır. Sancağı öpmüşler, askeleri kucaklamışlardır. Hudüdda sabaha kadar alkış ve yaşa sesleri devam etmiştir. Bu sabah dörde goğru hazırol boruları çalmış, kamıyon, otomobil, at sesleri hazırlığın tamam- Janmış olduğuna işaret teşkil etmiştir. Hudud karakolu önünde hataydan ge- len binlerce insan birikmiş, Payaslılar da askerimizi tezahürlerle uğurlamış - lardır. Örgeneral Asım Gündüz Ankarada Ankara 4 (Hususi) — Antakyadaki müzakereleri idare eden Örgeneral A- sım Gündüz buğün 12 yi 30 geçe hu - si trenle şehrimize gelmiş, istasyon - |da askeri moerasimle karşılanmıştır. İs- f4>svanu dolduran balk Generali - şid - jdetle a.kışlamıştır. Askerlerimiz dün akşam Hataya girdiler (Baştarajı 1 inci sayjada) Dostluk muahedesi, müşterek beyanna- me ve merbut protokolun derha! neşri kararlaştırılmıştır. 2 — Antakyada 3 temmuz tarihinde im- za edilen genel kurmaylar anlaşmaları- na teşfikan Sancakta Fransız kuvvetleri- le teşriki mesai edecek olan 'Türk kuv- vetlerinin kendilerine tahsis edilen me- natıkta kanuş yerlerini intihsb etmek ü- zere konuş müfrezeleri bu akşam «4 tem- muz 1938» de Hataya gireceklerair. Türk kuvvetleri yarın «5 temmuz 1938> de gün- düz gireceklerdir. İmza merasimi Ankara 4 (A.A.) — Bugün Hariciye Ve- kâletinde, Türk - Fransız dostluk mua- hedesile merbutatı olan müşteyek beyan- nameler ve protokolun imzası merasimin- de Hariciye Vekili ve Fransız büyük el- çisinden maada Hariciye Genel Sekreter muavini Nebil Batı, orta elçi Cevad Açık- alın ve diğer hariciye erkânı ile Fransız büyük elçiliği ataşemiliteri albay de Courson ve büyük elçilik sekreteri B. Roux ve gazeteciler bulunmuştur. İmza- da, Suriye mümessili Emir Arslan da ha- zır bulunmuştur. Vesikaların imzasından sonre, Dr. Tev- Son dakika ... fik Rüşdü Aras Fransız büyük elç hitaben, bu mühim vesikaların me bir surette akdedilmiş olmasındın dol memnuniyetini bildirmiş ve bu vesi rın, Fransız - Türk münasebetlerinde ye« ni bir dostluk devresine hareket noktası teşkil eylediğini ilâve eylemiştir. Dr. Tevfik Rüşdü Aras, bilâhare Bn Arslana dönerek, bu münasebetle, mems leketinin Suriye hakkındaki sempal beyan etmiştir. Fransız büyük elçisi B. Ponzot ta kaç söz söyliyerek elde edilen anlaşmas ları imza edebildiğinden dolayı derin bil sevinç duyduğunu kaydettiklten — sonrâ Dr. Arasın imzası yanına üçüncü defe ki imza koymak bahtiyarlığıma nall hunduğunu ve bunların Moöntrö müukavelesi, 1937 Cenevre anlaşmaları ve nihayet bugün imzalanan vesikalar ol« duğunu söylemiştir. ; B. Ponsot, bugün Imza edilen vet lar münasebetile, Montrö Boğazlar velesinin Akdeniz havzasında — en bissinin husul bulmasına müessir tarzda hizmet eylediğini hatırlatmış bugün imza edilen mukavelelerin kiye - Fransa ve Suriyo arasmda itimadi müstenid dastluk münasebetleri tosis 6« deceği hutüsundaki ümld ve kanaatini izhar eylemiştir. Boğl Askerlerimiz bu sabah İskenderuna girdiler Payas 5 ( Hususi Muhabirimiz -|dir. Askerlerimiz bu sabah saat den) — Bir cebel bataryası, üç piyade da İskenderuna gireceklerdir, taburu, bir süvari — bölüğü, istihkâm ve muhabere kıt'alarından mürekkep lerimiz iki gün sonra Antakya askeri kuyyetimiz bugün saat beşte | de olacaklardır. Kayıtlıkule ve Aktepeden geçmişler-| Alay merkezi Beylandır L Yürüyüşe devam edecek olan — Romanya kralı ile Çek Cumhurreisi Londraya gidiyorlar (Baştarafı 1 inci sayfada) İyi haber alan mahfellerde teyid e- | önünde tutarak her tarafta hudud p dildiğine göre, Çekoslavak hükümeti- nin ekalliyetler hakkındaki statüsü bu haftanın sonuna kadar hazırlanmış o - lacaktır. Romanya Kralının seyahati Londra 4 (Hususi) — Bükreşten Taymis gazetesine bildirildiğine göre, Kral, beraberinde saray müsteşarı ol - duğu halde, gelecek ay Londrayı ziya- ret edecektir, Tramvayda çalınan 1250 lira (Baştarafı 1 inet sayfada) jyazıhanesini kapayarak bir günlük ha- sılâtı olan 1250 lirayı pantalonunun ce- bine yerleştirdikten sonra — tramvaya binmiş ve Karaköyde inerek Beyoğlu tarafına giden başka bir tramvaya bin- arabanın sahanlığında durürken yanı- Ha meçhul bir şahis sokularak cebin - deki pa: 1 çalmıştır. —O sırada işin farkında olmıyan Şahinyan Tepeba - şında biraz tenhalaşan tramvayın içi - he girmiş ve bu sırada cebindeki para- lar hatırına gelerek elile — yoklamışsa da cebinin boşalmış olduğunu görmüş ve derhal en yakın polis — karakoluna müracaat ederek vak'ayı haber —ver - miştir. Zabıta hırsızı âramaktadır. ıınııııuıııuıııııuııııııııııııııuııııııııııııuıınıuıııı T E Türk$ Hava Kurumu BÜYÜK PiYANGOSU ? 3 üncü keşide 11/ Temmuz/ 1938 dedir. Büyük ikramiye: 50_000 Liradır... 12.000, 10.000 Hiralık ikramiyelerle (10.000 ve 20.000) liralık iki adet mükâfat vardır... — — Şimdiye kadar binlerce kişiyi iştirak etmek suretile siz de taliinizi deneyiniz... Bundan başka: 15.000, JIIHIIIMIIİWIIMIIIMIİIIIMI miştir. İçerde yer bulamıyan Şahinyan îgörülmmîş'.ir. Son defa maktul Mi kadın, — çocuklarıle heraber — katledilmiş! (Baştarafı Tinci sayfada) port defterlerini tedkik etmiş, son zarfında harice çıkanlar arasında Yan lanın mevcud olmadığını görmüş, iki cukla beraber Yanolanın pasaportsuz o« larak kaçmasını imkânsız bulduğu memleket dahilinde araştırmal yaprar; Bu araştırmala hiçbir netice veri tir. Bunu nazarı dikkate alan zabıta adliye yeni ve kuvvetli bir ihtimal ü rinde yürümiye başlamıştır. Bu ihtimal de Ali Rızanın karısını ve iki ço gizlice öldürmüş bulunmasıdır. bilhass şu nokta üzerinde durmakit Ali Rıza Malatyada karısı ve rını Adanaya götüreceğini söylemiş, birat sonra istifa ederek Malatyadan ay iş- tır. Fakat birkaç gün sonra Adanaya gita tiği zaman karıisi ve çocukları yal t ocukla: tinin terekesi arasında Ali Rızanın tehdid mektubu daha bulunmuştur. B mektubtaki: «Muhittin, sen hayatta g! la birleşemezsin!» cümlesi çok mâni addedilmektedir. Zabıta ve adliye Yı lanın Adana - Malatya yolu üzerinde ö dürüldüğüne, bu arada 5 ve 6 şar daki iki çocuğun da ortadan kaldır ğBma kanidir. hi Bu yodaki tahkikatın bir iki güne İi dar müsbet netice vermesi bekleniya zengin eden bu piyıuıgoııj