22 Ekim 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

344 SERVETİFÜNUN Kömür Yakan Vesaıit Ve Teshin Aletleri Ve Tesisatı İktisat Vekâleti tarafından, Türkiyede beynelmilel mahiyette ilk sergi olmak üzere, Ankarada 16-1-1937 tarihinde açılmasına teşebbüs edilen «Kömür Yakan Vesait ve Teshin Aletleri ve Tesisatı Beynelmilel Sergisi» nin hazırlıkları hararetle devam etmektedir. Şimdiye kadar gerek memleket içinden ve gerek ecnebi ülkelerden yöpılan müracaatler, serginin bü- yük bir muvaffakiyetle neticeleneceğini bugünden tahmine müsaittir, Serginin gayesi : Sergi, memlekette kömür sarfi- yatını artıracak vesaitin en modern şekillerini halka tanıtmak maksadile aşılmaktadır. Kömür gerfiyatının arttırılması meselesi, Türkiye milli ekonomisinin yakın istizbalde namzet olduğu büyük inkişafın anahtarıdır, denebilir, Maden kömürü gervetinin ve buhar makineleri keşfinin İngilterenin ikbal ve inkişafında oynadığı büyük rol malümdur. Dizel motörlerinin keşfi ve pet- rolün aldığı ehemmiyet, kömürün eski eşşiz rolünü azaltmış olmakla beraber, kömür, bugün de büyük denizci, sanayici memleketlerin en hayati ihtiyaçla- tından ve gene en hayati istinat noktalarından birisi olmak mevkiini muhafaza etmiştir, bilhassa kömür- den petrol ve müştekatı istihaali usullerinde vücude getirilen tekâmül, kömürü olup petrolü bulunmıyan memleketleri yeniden müstesna bir mevkie yükselt- miştir. Türkiye kömür servetinin büyüklüğü, mevcut ve mekşuf olanlardan başka yeni ve geniş kömür ve linyit havzalarının keşfedilmesi, memleket madeni ve zirai ibtidai maddelerinin çeşitli ve mükemmel oluşu gibi çok mühim tabii iretiyazlara ayni zaman- da malik bulunmakiğımız bakımından, Türkiyenin, Büyük sanayici memleketlerden biri olmağa niçin ve nasıl namzet olduğunu izah eder, Maden kömürü ve linyit havzalarının rasyonel bir şekilde işletilmesi meselesi, yalnız en zengin servet kaynaklarımızdan birinin işletilmesi meselesi değil, ayni zamanda: A) Sanayileşme hareketinin kolaylaştırılmaşı ve tezleştirilmesi, Beynelmilel Sergisi Ne. 2096—411 16.1.1937 TARİHİNDE ANKARADA AÇILACAK 1937 Beynelmilel Kömür Sergisinin a- çılacağı, Ankaradaki | Sergi evinden genel Ti bir görünüş e ki im B) Türkiye dahilinde her tarafta ucuz ve iyi kömür tedariki imkânını vererek ileri cemiyetler hayat ve icabatının temini ve hayat standardının yüseltilmesi, C) Ormanlarımızın büyük bir nisbette sınai istis- marlara han, Ç) Civar memleketlerin kömür ihtiyaçlarını en ucuz ve iyi şekilde karşılıyarak ticaret ve tediyat muvazenemizde kömür ihracatının en büyük rakam- lardan biri haline gelmesi, D) Deniz ticaret filomuzun inkişafı ve kara, nehir ve göl münakalât vasıtalarımızın çoğalması ve ucuz işletilmesi, E) Kömürden istihsal edilen maddeler sanayiinin âoğabilmesi, gibi Milli Ekonomi bakımından büyük ehemmiyeti haiz gayelerin tahakkuku ile alâkar bir davadır. Maden kömürünün milli ekonomideki bu büyük rolü dolayısiledir ki, kömür havzalarımızın rasyonel bir surette istişmari meselesi, ikinci beş senelik san yi programının mühim mevzularından biri olarak ele alınmıştır. Kömür istihsalinin arttırılması dahildeki kömür sarfiyatının artmasına bağlı olduğundan, işletme ted- birlerini, kömür sarfiyatı çoğaltmağa matuf ve bir kömürün ucuza mel edilmesi, ucuz nakli, ve her ta- rafta ucuz satış gibi idari ve ticari diğer birçok ted- birlerin takip etmesi zaruridir. Dahildeki kömür sarfiyatı başlıca iki şekilde ar- tabilir: Kömürün sanayide muharrik kuvvet ve ev- lerde yakacak madde olarak kullanılması. Kömür sarfiyatının bu iki şeklinde artırılabilmesi ise, her şeyden evvel, vatandaşlarca, kömürün &8on derece ekonomik bir muharrik ve yakacak madde olduğu- nun bilinmesine tabidir. Kömür sarfiyatı ancak bu bilginin ilerlediği nisbette artabilir, «Kömür Yakan Vessit ve Teshin Aletleri ve Te- sisatı Beynelmilel Sergisi», kömür yakan ve kullanan her türlü vesait ve âletlerin en mütekâmil olanları- nın toplu bir halde teşhiri suretile, en ekonomik mu- harrik madde olarak kömür kullanan bu vesait hak-