18 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Baş v« diş, Ronratiznra v* siycrtfk ağnlarını g«yir*n . »n «esirli ilâçtar. |l Lutfeıt isntine v* ftakallı markimı„ na dikkat,Her «e\n\\ zaırnd* bulunur. OPAN u m h u r iyet Onbirincı yıl sayr. 3 9 5 2 T^t « mektup «dr«i: caahnn^l istanbaı. pom tntvsu: istsnbHi No. 246 tSTAÎfBUL . CAĞALOGLU Gazetemiz bugün Cumartesi 18 Mayıs 1 9 3 5 sahifedir j 16 Teieîon: Başmuh&trlz re erl: 22360. Tabrtı neyeti: Ü298, Idare vt tnatbaa fasnlle Matbaacılık «e Neşrtyat ŞırJteu 24299 • 2429a Günün en Başta Gelen meselesi: Hayat pahalılığı aşbakan İsmet İnönünün bu gün üzerinde çokça durduğunu yakından bilcliğimiz bu meselenin adına hayat pahalılığı de' mektense bizce hayat kargaşahğı demck daha doğnı olur. Bize biri öte kini bozan şartlar içinde hayat paha lılanmaktan ziyade kanşıyor gibi ge liyor. Tarım ürünleri (ziraat mah ' sulleri) o kadar ucuz ki bu ucuzluk tan ötürü bu ürünleri yetiştirenlere cımamak elde olmaz. Adamlar ça lışmalarının mükâfatım alamıyorlar ve çok kere boğazı tokluğuna bir so nuncu bile zor elde ediyorlar. Bunun karsısında halkm hiç olmazsa şehirli • ve kasabah bölüğü yarı ucuz ve ra • hat yaşamak lâzım gelir gibi gorünür. Bunun böyle olmayışı bize hayat pa; halılığından ziyade hayat kanşıklığmı .' gösteriyor. O kadar ki dönüp dolaşıp insan gene: Bereket versin halkımızın çok lugu çiftçidir, Demek' zorunda kalıyor. Çünkü ne •olsa çiftçi gene aç kalmıyacak bir bol• luk içinde vakit geçiriyor. Hâlâ dün yayı sarsan buhranın bizdeki şekli tat T«n ürünlerkıia para etmeme5;nden i Jeri geliyor. Buna rağmen çiftçimizin ' sırtı pek olmasa bile hiç olmazsa karnı toktur. Şehir ve kasabalarda ise du rum hep böyle değildir. Bununla beraber karnı tok olan köylünün hayatını pembe gül saymağa yer olamaz. Hayat yalnız insa nm kendi karnını iyi körü doyurma sile blup bitmiyor. onun bu kann doyurmadan başka binbir ihbyacı var ki buDurj başında da devlete vermekte Idugumuz vergıler H ' PH ^ T » mesftrtfe Wç şâltîâfcTImiyenbîr Eörç~dur. Türkiye Cumhuriyeti gibi bir devletm dünya içinde aldığı yere göre kendi icerisi için ve dışarıya karşı en aşağı bir masraf ihtiyacı vardır ki bu kendi halkmm ödediği vergilerle elde olunur. Halkın karın doyurma dan başka ve vergi dışmda parava lüzum gösteren diğer ihtiyaclan daha vardır. Bunlann hepsi karşılanama dığı zâman eksik kalan yanlar elbet azcok bir acı kaynağı olur, ve bütün uclann bir araya getirilernemesi ise süphesiz hayab kanştırır. Bu durum karsısında Pahah mı, ucuz mu? Sorgusunun karşıhğı ancak şu olabilir: Ne pahah, ne ucuz, sadece kanşık, ve alabildiğine kanşıkl Buna göre bizde hayatı imkân el verebildiği kadar kolaylaştırmak için bu kanşıkhğı ortadan kaldırmak lâ zım gelecektir sanıyoruz. Halkın iş alant daralacak yerde genislemelidir. İç pazarlara değer ver mekligimiz çok yerinde olmakla be raber dış pazarlarla deketlerimizin (münasebetlerimizin) eksilecek yerde artması başlıca amacımız olmak za rureti çok büyük bir hakikattir. Bu alanda teorilerden ziyade pratiğin ve gerçekliğin büyük kıymeti vardır. Vergi. elde edilecek kazancın belli bir nisbetini geçemez. İstanbulda kiralık dükkânlann çokluğu insanın gözüne herhangi bir nisbetsizliğin sonundan olarak batıyor. Vergilerin hafifletil mesine gidecek bir siyasa masrafları kısmakla ise başlamak zorundadır. Türkiye Cumhuriyeti devletinin en tşagı miktarda bir masraf ihtiyacı ol makla beraber şimdiki masraflarda tasarruf imkânı yok mudur? Bu sorgu. ya her zaman müspet karşdık verile bileceğini kuşkusuz söyleriz. İşi o sonunca gorürmenin zorluğunu ve acılığını bile bile. Para kıymetinin hakikî korunması bile bu sıkı tedbire baslı dtr. Bizim anladığımız sudur: Dün • yada paralann kıymetini kanştıran başlıca âmil kredi bolluğu, genel ve özel israf olmuştur. Bizce hayatii? pahalılığmı değil, kanşıkhgını ortadan kaldırmak için alı nacak bir sıra tedbirlerin en başında tasarruflu bir yaşayışa dönmek geli yor. Nekadar imkânı varsa o kadar tasarruf, yanî tasarrufun en üeri derecesı. YUNVS NADİ Ulu Şefe bugün kavuşuyoruz Önderimiz istasyonda bütün Ankara halkı ve büyüklerimizle Parti Kurultayı üyeleri tarafından uğurlandılar H y Sovyet Fransız Çek andlaşmalar ı Andlaşmalar Berlinde Cumhur Başkanı Atatürk saat 8,15 te fırtına kopardı Ankaradan şehrimize hareket ettiler Çek Sovyet andlaşmasına küçük itilâfın diğer dev^ letlerile Bulğaristanın da girecegi söyleniyor [Moskova hususî muhabirimizden] 17 (Hususî muhabiri ı Moskova mizden Telsizle) M. Lavalin Moskovadan hareketinden sonra Pragda jmzalanan Sovyet Çek andlaşmasımn ehemmiyeti çok büyüktür. Bura siyasî mehafili bu andlaşmayı Avrupa nm en mühim hâdisesi addetmektedir. Mevsuk bir membadan haber al > dığıma göre Çekoslovakya, Lokarno misakma biğlı bulunmadığından Sovyet Çek andlaşması, Fransız Sov yet andlaşmasmdan daha geniş esas •lara müsteniddir ve tedafüî mahiyet te ilkSlav andlaşmasıdır. Yakında Küçük Itilâfa dahil diğer devletlerin, hatta Bulgaristanm da Çek Sovyet andlaşmasına iştnşk edecek}eri »öy lenmektedir. • „ • .• \ Sovyet Çek andlaşmasınuı beşinci maddesi mütecaviz tesbit edilmediği takdirde diğer tarafın bitaraf kalmak mecburiyetini vazetmiştir. Çekojlovakyanın, Sovyet hava kuvvetlerine topraklannda hususî (bir kelhne okunamamıştır) inşasına nıü saade ettiği kaydi ihtiyatla söylen mektedir. Yeni andlaşma münasebetile Alman matbuatı Sovyetleri, eski Panislâvizm siyasetine dönmekle itham etmektedir. Izvestiya bugünkü basmakalefinde, Alman gazetecilerinb neşriyatına cevab vercrek: «Çarlık Rusyası Şalkanlar da. Tnerkezî Avropada siyaa! ihtiraslaıını İatmin İçin panislâyîznı ma«kesile hareket ediyordu. Bugün de Al man fas,izmi emperyalist fikirlerini giı"lemek için yeni kurduğu nazariyelerde Slâvlan, tarih döküntüsü sırasında tas Evvelki gün Ankarada Orman Çiftliğî yddönSmü kutlalamalarmdan inttbtdan Camhur Başbakanamz bir miniminiye kitab okutuyorlar, solda Sü Bakanı General Keaım ve Kamcmdanlarımız Ankara 17 (Telefonk) • Dör düncü Parti Kurultayı üyeleri şerefine Ankara Belediyesi tarafından bugün 17 de Ankarapalasta verilen çay büyük bir sam,imiyet ve neşe içinde geç ti. Davetliler Vali ve Belediye Rejsi Nevzad tarafından bizzat karçılant yordu. Başbakan, bütün Bakanlâr, saylavlar, refikalan, Parti umumî idare heyeti azası ve kongre üyeleri toplantıya geldiler. Kisa bir müddet sonra Reisicumhur Atfctürk te siddetli alkışlar arasmda salonu şereflendirdiler. Atatürk üyeIere iltifatta bulundular, dansettiler. Saat sekize yaklaştığı vakit biraz sonra îstanbula hareket edecek olan Atatörkü hep birlikte uğurlamak isteği bütün gönüllere hemen bir anda geldi. Bu işteği sezen Atatürk ise toplantıda bulünanlara, çok içten bir neşe kaynağı olan yüksek bir iltifatta bulundular. ToDİantidakilerin kendilerile (Arkan S inci aahifede) Yakında Motkovaya gidecek olan Çekoslooak Dtş tşleri Bakanı M. Benes nif ederek alçalbyor. Sovyeyler Bir ligi de Slâv kütlelerinin tarihî tehlikeye karsı müdafaalannı haklı bularak panislâvizme kapılmaksızın korumayı borç biliyor» diyor. Roma toplantısından sonra Çek Ha riciye Bakam Benes Moskovaya ge lecektir. Almmtiur ateş pütkürtiyorlor hVoiri bildiriyor: Berlin gaz'eİelen L&valin Moskova seyahatinin sulha karşı indirilmiş bir darbe olduğunu, (Arkan 4 üncü auhifede) " B a l k a n ufuklarındaki [ Hayal hakikat otayor kara bulutlar dağıldı „ Markoni motörleri Tevfîk Rüştü Arasm Viyanadan geçerken Avusturya gazetecilerine verdiği beyanat durduran şuaı kesfetti Vıyana 17 (Hususi) Turkiye Dış İşlerı Bakanı Tevfik Rüştü Aras dün otomobılle buraya gelfniştir. Tevlik Rüştü Aras saat 5.20 d* Avusturya Dış Bakanım ziyaret etmiştir. Bundan sonra gazetecileri kabul eden Türkiye Dış İşleri Bakanı Bük reş toplantısile Uluslar Kurumu top, lantısr arssında geçecek zaroandan istifade" eiderek sırf seyahat maksadile Macaristan ve Avusturyayı • dölaş tığını söylemiştir. Tevfik Rüştü Aras, Balkan Andlaşması konseyinin toplantısı için de şunları söylemiştir: « Arkadaşlanm Titulesko, Yev tiç, Maksimps ve ben Bükreş toplan tısının neticesinden çok memnunuz. Dıyebilirim ki dört Balkan devleti nin birliği sayesinde Balkan ufukla rındaki kara bulutlar dağümıştır. Memleketlerimizi alâkadar eden bütün mesailde aramızda tara manasile Tevfik Rüftü Aras noktai nazar birliği "vardır. Dünya sul» Buradaki Türkiye elçiliğinde kalan hu için diğer bütün Avrupa hüku Tevfik Rüştü Aras bu akşam Cenev metlerinin de bizi örnek tutmaları nı temenni ederim.» reye gidecektir. IMIIIIIIIIII Yakalanan komünistler Izmir polisinin meydana çıkardığı 12 komünist taslağı macera arıyan serserilerden ibarettir îzmır (Hususî) Izmır zabıtası 12 komünisti şu suretle yakalannştır: Zabıta, İzrrtirde gizli bazı kornünfet hareketlerinden şüphelenerek tahkıkat yapmış, vaka' faillerini tesbit etmiştir. Fakat tam bir cünnü meşhud yapmak düşüncesile neticeyi bekle miştir. 1 mayıs gecesi saat birde Ç o rakkapıda Osmaazade yokuşundan veçen 3 kişinin beyanname attıkları görülmüştür. Pusuda bulunan polısler, kendilerini yakalamak istemişler, hatta birkaç el silâh ta atmışlardu, Fakat bu şahıslar, kaçmağa muvaffak olmuşlardır. Zabıta, buna rağmen komünist taslaklarını taınamile meydana çıkararak yakalamıştır. Beri taraftan da «Emekçi» admda Evvelce Ayvalıkta kunduracı idL îs« tanbul teşkilâtından aldığı bir emirje İzmire teşkilât yapmağa (!) gelmiştir. Çünkü bundan dört sene evvel Adlıyeye verilen bir komünist partısinden sonra İzmirde hiçbir hareket görülmemiştir. Ahmed, İzmirde dörder kişilik üç höcere açmıştır. ^^^^^^ ^ g ^ p ^^^^^ ^^^^ ^ w~ ™ • Yapılan tecrübeler muvaffakiyetie neticelendi Roma 17 (Tel ' sizle) Meşhuı İtalyan âlimi Mar koni, bugün Mu şoiini ile Kral ta rafından kabul edildL Bu müna sebetle Kral âlimi bir nişanla taltif etti. Bu hâdiseden^ bahseden gazcte ler Markoninin bilhassa millî müdafaayı alâkadar tfüthoni eden çok mühib yeni bir keşifte bu (Arkan S mct sahifede) Yunan donanması Haziran başında Izmiri ziyaret edecek Atma 17 (Telefonla) Hazıranın ilk on günü zarfında donanmanın Akdenizde yapacağı büyük manevra larm programı Deniz Bakanile Do nanma Kumandanı Visamiral Sake lariu tarafından hazırlanmıştır. Bu programa göre Elli kruvazörü tipinde üç açık deniz kruvazörü, (Arkan 4 üncB aahifede) İzmirde yakalanan komünistler Ben taraftan da «Ekemci» adında ve daktilo ile küçük bir mecmua neşrine ba^lanmıştır. Yazılan daktilo dan geçiren kumusyoncu kâtibi Meh(Arkan ~ ^ ^ ^ ^ ^^^^^ ^^^^ Ingilterenin dış siyasası ınıınıınıınıııııııııııııımHHmmııııııiMiıııııiMiımiMiıııııımııııııuıuııiMiııııııııiMiıııtıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınnı 4 üncü aahifede) Lord Eden «Biz kimsenin aleyhinde değiliz, yalnız sulhu bozmak istiyenlere ^leyhtarız» diyor Londra 17 (A.A.) îngiltere Mührühas Bakanı M. Eden,. Lon drada söylediği bir nutukta, yaptığı seyahatler neticesinde arsıulusal po litika meseleleri hakkında aldığı in tıbaları anlatmış ve demiştir ki: « Avrupa vaziyetinin güçlükleri, çok mühim olmakla beraber, eğer her ulus kendisine terettüp eden rolü ifa ederse, açılamaz da telâkki oluna maz.» M. Eden, son ayların <n mü him hâdisesinin 3 şubat Fransız îngiliz anlaşmalan olduğunu tebarüz , ettirdikten sonra Almanyanın vazrye tine geçerek demiftîr ki: « Eger Berlinde emniyet ve silâhlar hakkında özlü neticeler alın ması mümkün olmadı ise bunun sebebi Almanyanın Uluslar Cemiyetine gelmiye az fetekli buJunması ve 550 (Arkan ît inci sahifede) Bugün 2 ncide : Cumhuriyet Halk Partısi programı etrafmda : Ağaoğlu Ahmed 3 üncüde : Faüst hailesi : Halid Zı ya Uşaklığil 6 ncıda £ Hikâye Fen bahislerı 7 ncide : Yugoslav Bulgar dost8 ncide : luğu ne kadar ilerıiyebılu\ Buzhı Sibirya çöllerinde 9 uncuda : Sinema sahifesi 10 uncuda : Apollon Beşiktaş ma çı, müsabakamız 11 ncide : Askerî bahisler, Alnıanya intibalan : Abidin Daver Bu Gönül Böyle Sevdi Evvelki gün bıten «Onu Bekliyorum> isimli tefrikamızın yerine bugünden itibaren yeni bir edcbî tefrikaya başlıyoruz. Yeni tefrikai mız Ercümend Ekrem Talunun gazetemiz için aylardanberi hazırla dtğı «Bu Gönül Böyle Sevdi» dir. Müharfırinin Ercümend Ekrem Talu olduğunu söylemek tefrikamızın Cumhuriyet okuyucuları tarafından ne büyük bir alâka ve lezzetle okunacağına en büyük delil sayılabilir. cBu Gönül Böyle Sevdi» seçkin edibimizin en güzel en olgun eseridir. Yeni edebî tefrikamız başladı Ercümend Ekrem Talu = Bugün beşinci sahifede M. Eden