ASSEMBLER -1 Makina dili bilgisayarın doğrudan doğruya anlayabildiği tek dildir ve sayılardan oluşmaktadır. Sadece bu sayıları kullanarak ram yazmak imkânsızdır. Bunun için bilgisayarla iletişim kurarken bir aracıya gereksinimimiz olacaktır. Bu aracı da ASSEMBLER 'dir. Büyük bir olasılıkla C-64'de As- sembler ile yapılabilecekleri gördük- ten veya okuduktan sonra, aynı şey- ler neden Basic'de yapılamıyor diye içinizden geçirmişsinizdir. Belki de hemen C-64'ünüzün başına geçip Cü00 LDA — $00 gibi bir satır yazıp RETURN'e bastığınızda bilgisayar SYNTAX ERROR hata mesajı ver- miştir. Yukarıdaki satır bizim C-64'- ün makina dile olduğunu biliyoruz. Peki nerede hata yapılmıştı? süyle okunup belli adreslere POKE edilen DATA satırlarıyla karşılaşmış- sınızdır. En sonda gelen bir SYS ko- mutu ile de herhalde DATA satırla- rındaki sayıların makina dilinde ya- zılmış bir program olduğunu farket- mişsinizdir. Nasıl oluyor da doğru- dan doğruya Basic'den makina dili programlar yazmanız mümkün olu- yor? İşte bu makina dilini anlatan yazı izimizde yukarıdaki sorulara cevap ANIL GÜL konunun asıl başladığı yerde, yani iş- letim sistemi rutinlerinin ve yorum- layıcıların kullanımında son bulmak- tadırlar. Esasında makina dili komut- ları tek başlarına hiçbir şey ifade et- mezler. Makina dilinde yazılmış bir program, o bilgisayarın kullandığı mikroişlemcinin komutlarının ve iş- letim sistemi rutinlerinin beraber kul- lanılmasıyla işlev kazanır. Kursumuz süresince sık sık C-64'- ün Kernal alt rutinlerini kullanacağız. Bu nedenle elinizin altında C-64'ün bir bellek haritasının (Memory Map) bulunmasında büyük fayda vardır. Bildiğiniz gibi makina dili bilgisa- yarın doğrudan doğruya anlayabildi- ği tek dildir ve sayılardan oluşmak- tadır. Sadece bu sayıları kullanarak program yazmak imkânsızdır. Bunun için bilgisayarla iletişim kurarken bir aracıya gereksinimimiz olacaktır. Bu aracı da ASSEMBLER'dir. Burada *“iletişim kurmak” demek CPU'ya (Central Processing Unit - Merkezi işlem ünitesi) bazı emirler verebilmek Yine büyük bir olasılıkla dergi ve- — bulacaksınız. Hemen herkesin elinde — demektir. Bu CPU'lar değişik firma- ya kitaplardan yazdığınız bir prog- — C-64'ün makina dilini anlatan bir ki- — lar tarafından üretilmektedirler ve bu ramda basit bir FOR-NEXT döngü- — tap vardır, fakat bunların birçoğu — yüzden aralarında farklılıklar vardır. Güç kaynağı Â A 8- Bit-Data bus