1 Ağustos 1989 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 30

kılar. Şimdi kulağınıza ses dalgasının çarptığını düşünün. Yavaş yavaş ve eşit olarak kulak zarınızı yarım sani- ye için sola iter, sonra da zar yavaş yavaş yerine döner. Bu dalga biçimi- nin grafik tasarımı üçgen adını alır çünkü şöyle görünür: AA Şekil 2- Üçgen Dalga Biçimi. Şimdi de ses dalgasının kulağınıza çarpıp yavaş yavaş ve eşit olarak ku- lak zarınızı bir saniye için sola ittiği- ni düşünün. Sonra hemen onu serbest bırakır. Bu dalga biçiminin grafik ta- sarımı “testere dişi”' olarak adlandı- rılır: AAA Şekli 3- Testere Dişi Dalga Biçimi. Son olarak ses dalgasının kulağını- za tamamıyla rastgele çarptığını dü- şünün. Bu dalga biçimi de şöyle gö- rünebilir: WW SŞekil 4- Parazit Dalga Biçimi. Döküm-l1'deki C-64 programı bu 'alga biçimlerinin her birinin nasıl suyulduğunu gösterir. Bu programı bir C-128'le de çalıştıra ama ondan önce bir BANKI5S komutu ermeyi unutmayın. (Şimdi bütün PEEK ve POKE komutlarının ne ol- duğunu anlayamamaktan ötürü mo- raliniz bozulmasın. Onları daha son- ra açıklayacağım. PAOORAM AĞT * DALĞA BGİCİMLERİ OÖd1ü AM DALĞA GİCİMLERİ <83ö) GÖĞDÜ GÖĞMETELPRİNT CKRSCLATI «0aT> 60030 GÖĞÜĞ V3ĞLATM Giü'E REĞETLE <BL6> OĞ040 POKC GÖ0Sü . TOĞUPÜKE eği) BöĞSü POKC GÜSü4.15 «203> 0060 PÖKL GÖHÜü dÜ <Bad> O80T0 PÖKL GÖCE.EĞERÖKE GÖ «810> Göğdü FO Hsl TÜ 4 DU GÖĞÜĞ ACAĞ Gi NWGLEAMENT GG “iüğ> Gülüğ Pöka GÖsü.küW — b OÖl10 FOK GöS4.PECK(ĞÖSA) ÖON YHM Ö#€ TİTENEĞİMİNİ BAĞLAT ALI Oöldü FOkR OCLAYEI TÜ HĞĞĞENENT OCLAY Cığa> GÖldü NEXT KıĞÖdük — i5dilkü GAĞ öğldü © CELÜk O0180 FOR — Keğ TO EÜtPÖKE GÖSK.GENEKT URC TURN 1803 GöLüü | KUL A 00170 EEM ODALĞA GİCİMİ <üğül OÖlÜd DATA 1Ğ .UCĞCNEAEM GET 4 (zdd ) GöL5ü DATA 38.TCGTORC ıııııııı Bır 5 HOL Göğüü DATA — Gd KART iRDM L GÖZLÜ DATA iğü. PARAZIT l'l'h ıT 7 «&ti a © YWOLÜM Bir sesin volümü sadece onun yük- sekliği, şiddetidir. Testere dişi dalga boyunda bir sesimiz olduğunu düşü- nelim. Şöyle görünecektir: LA AA Şekil 5- Testere dişi dalga biçimiyle üretilmiş ses. Aynı nota daha şiddetli olarak şöy- le görünürdü: Şekil 6- Aynı sesin yüksek volümlüsü, Dalgalar arasındaki uzaklığın her seferinde aynı olduğuna dikkat edin. İki notanın da aynı frekansta oldu- ğunu göreceksiniz. Ama ikinci sesin volümü, şiddeti daha yüksektir. ENVELOPE Bir notanın envelopu aynı notanın tonlarının dört değişik parçasını içe- rir. ATAK ya da notanın azami vo- lüme çıkması için gereken süre; DÜ- LİK o düzeyde ne kadar kaldığı, DA- ĞILMA da sesin sona ermesi için geçmesi gereken süredir. Bu envelo- pun nasıl görünebileceğinin grafik bir tasarımını aşağıda veriyorum: ATTACK — DECAY SUSTANN Şekil 7-Ses Envelope'unun görünümü, Bir sesin frekansını gösteren daha önceki şekillerden farklı olarak bu şe- kil relatif volümü gösterir, notanın başladığı andan son anına kadar. Eğer ses iki dörtlük bir çekiç sesi ise atak ve düşüş kısımları süreklilik ve dağılma olmaksızın uzardı. Çünkü çekiç ve iki dörtlük ses uyumlu değil- dir. Kemanın tellerine yay sürüldü- K Ha aS7 T SÜa pi ğ B ğünde atak daha naziktir, düşüş yok- tur ve yayın hareketi durana kadar süreklilik devam eder. Döküm-3 atak, düşüş, süreklilik ve dağılma oranlarıyla oynamakta kul- lanılan bir C-64 programıdır. Şekil 8'deki değerleri deneyin ve farklı so- nuçları dikkate alın. Atak için bir ne- gatif satır görünceye kadar program RUN etmeye devam edecektir. C-128'de atak, düşüş, süreklilik ve dağılmaları ayarlamak ve dalga biçi- mi seçmek için bir Envelope komutu vardır. Ne yazık ki bu komutla oluş- turulan enveloplar C-128'lerin ses ko- » O0038 GÖĞÜĞ SAĞARCM GÜOT ACGETLE «Bid> 60040 POKE GÖSÜM.LS cukğ) BÖĞSĞ İNPUT *ATAK CÜ-LÜD'NÜ (1433 00060 17 ACÜ TWEN ÜND cadd) M007Ü İNPUT *OUĞUĞ Cü-18)*1ü Cadd) B0000 İNPUT *GÜREELİLİK Cö-19)*NE <030) GÖĞÜĞ INSUT *DAĞILMA CO-1SD*M «Ge7> görüa AÖSCANLĞ Ü cesa> OÖLLÜ GRSCGNLELER ceBan GöLüZÜ POKE 8048 AĞIRCM GöLüü FOR DÜSÜĞEL TÜ HĞGÜNMEKT SüÜLÜĞ PÖKE BÖsü POCACĞDAA) ANO ZESLRCM DAĞILMA Yödü) gağdea * “«ırd> göziğ FOR ÖUĞUĞEL TÜ LOĞĞLKENT (50> göğdü UN caedğ> gözdü 1 i güd40 FOR Xe0 TÜ BİNPÖKC GÖYK ÜNRENT HBK TURM