__İ cektir” diyerek ikaz ediyor Harb Harreli, alman İdari danışmanlık şirketi; Keinbaum Ünternehmens- beratung GmbH'in uzmanı. "Mu- hasebeciler bizim için daima önemli olmuşlardır, fakat bilgisa- yarlar onların yaşamımızdaki önemlerini azaltmışlardır. YZ ben- zer etkiyi bazı uzmanlık gerektiren mesleklerde de yapacaktır.” Uzman Sistemler: Tipki klasik bilgisayarların bilgi- işlem alanında ilerlediği gibi YZ bilgisayarlar da, yaptıkları işin tü- rüne bakmaksızın, hemen hemen tüm faaliyetlerinde geniş bir bilgi birikimine ihtiyaç duyarak verim- lerini artırabileceklerdir. Kklasik bilgi-işlem sistemleri bazı sayılar alır ve onları ezip çeşitli analizler- de kullanırlar: Aydan aya karşılaş- tırmalar, planlanmış satış ve ka- zançlar, her birime düşen girdiler ve diğerleri gibi. Bir YZ sistemi bunların yanında genel sorunla- rın detaylarını da ele alır, tıpkı bir hastanın şikayetleri gibi ve nispe- ten kısa bir çözüme ulaşmak için hafızasında bulunan çok geniş bilgi birikimine -bir anlam çıkar- ma kuralı ile- başvurur. Örneğin hasta soğuk almış, iki aspirin al- sın. VMadem ki bu sistemler uzman İnsanların görevini yerine getirili- Yyor, öyleyse bunların uzman sis- temler olarak adlandırılması ga- yet doğaldır. Çünkü YZ her memura -müdür, şef- verilecek bir uzman asistanın potansiyeline sahiptir. Bu yeni bil- gisayarlar ilk bilgisayar devrimine oranla, organizasyonda ve idari tecrübede daha derin etkilere sahip olabilirler. “Bu yeni teknolo- jl, yapıda ve idari sorumlulukta te- mel değişikliklere neden olacak” diyor. Wendell S.Gykes, Arthur D.Little İnc.'ın YZ grubunda fizik sis- temler araştırmacısı. YZ düşüncelerin uzun yıllara da- yanan bir geçmişi olmasına rağ- men, bilim adamları YZ'yı ticari sistemlere nasıl uygulayacakları- nı ancak son yıllarda öğrendiler. Sadece uzman sistemlerin bu yıl- ki dünya çapı satışları $ 150 mil- yon İle $ 250 milyon arasında. Fa- kat bir gözlemci 1990'ların başın- da satışların $ 5 milyarı ve belki de $ 10 milyarı aşabileceğinde birleşiyorlar. Ve Karl M.Wiig'in var- sayımınd. göre, (Arthur D.Little İnc.'ın YZ program başkanı) yüz- yılın sonunda YZ satışları $ 60 mil- yara erişecek, Son olarak uzmanlar YZ'den tam anlamı ile yararlanabilmek için, tamaımı ile yeni bir bilgisayar nesline gerek duyulacağına ina- niyorlar. Bunun anlamı; daha faz- la veri depolayan, daha hızlı iş- lem yapan ve elverişli ses sentez- leri ile tanımcaı sistemleri olan ma- kineler. Bundan sonra üst düzey yöneticiler, bilgisayarları ile ken- Commodore di dillerinde sohbet edebilirler ve kendileri için gerekenleri makine- lerinden öğrenebilirler. “Bu fikir” diyor Harold D.Stolo- vitech (Kanada Montreal Üniversi- tesi teknolojik eğitim profesörü ve YZ temelili öğretim programları geliştiricisi) “bilgisayarların görün- mez hale gelmesidir.” Fakat o ve diğerleri YZ'nın ge- reğinden fazla pazarlandığına dikkati çekiyorlar. "Yapılan pek çok şey hâlâ çok ilkel” diye uya- riyor Stolovitch, “Sorunların ne ol- duğunu bilmeyen ve olabilecek- lerden fazlasını uman birçok in- san var” diyerek bu görüşe Wal- ter Reitman da katılıyor (veri ileti- mi ve bilgisayarlar üzerine çalı- şan büyük bir ABD şirketi olan Bolt Branek and Newman İnc.'in YZ bölüm şefi). "İnsanlarda, uzman sistemleri olduklarından daha kurnaz görme eğilimi var, bunla- ra aşırı güven duyanlar, akılları başlarına gelince bir daha bun- lara el sürmüyorlar” diyor Relit- man ve ekliyor, “Bu da biraz düş- kırıklığı yaratıyor.” Her şeye rağmen YZ hızla ilerli- yor. Bir elektronik firması olan Go- uld İnc. ABD'de yüksek teknoloji uzmanlarından oluşan bir ekiple bir yıldan uzun bir sürede Gene- ral Motors, Exxon, Wang, IBM, Di- pital Exvipment, AT T, Northern Te- lecom ve diğer kuruluşlardan ge- len 300 üst düzey yöneticiye YZ seminerleri verdi. Gould İnc.'den Richard E.Morley ve Willian A.Tay- lor. dinleyicilerden hiçbirinin se- miner öncesi YZ'nın ne olduğunu bile bilmediğini söylüyor. Altı ay sonra dinleyicilerden bir- kaçı şimdiden bir YZ-ilerleme bil- gisayarı sahibi olmuştu. Şu anda ise dinleyicilerin çoğu YZ ile çalı- şiyor. Göuld İnc.'de düzenlediği seminerlerin doğal sonucu ola- rak, kendi çalışmalarında YZ'ya başvurabileceği alanları tespit et- miş bile, Örneğin, programlana- bilir sanayi konftrolörleri. Bu konudaki tecrübelerini içe- ren kitaplarının önsözünde Morley ve Taylor; “YZ hızla yanımızdan geçiyor” diyor ve uyarıyorlar: “Ha- rekete geçmenin tam zamanı- dır.”CI Çev: Cenk EDEN