14 Ekim 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 43

da bir noktaya dikkati çekmek ye- rinde olur: 1960'ta sinemamız ay- dınlık bir geleceğe bakarken, ger- çekte sonu kapkaranlık görünen bir yıkılışın eşiğindeydi. o Bugün aynı diyalektik tersine işlemektedir: nemamız en karanlık döneminde u- mut verici gelişmelere gebedir. Ama, yanlış anlaşılmasın. yaratabilecek unsurların gittikçe çoğalmasıdır. Daha birkaç yıl öncesine kadar, bazılarının adı bile bilinmiyen, anıl- mıyan unsurlardır bunlar: Bir de- gil, iki sinematek yerleşmek yo- lundadır. Sinema dernekleri ağır ama güvenilir adımlarla gelişmek- te, bazan en umulmadık yerlerde boy vermektedir. Sinema yayınları, son bir-iki yıl içinde, bütün tah- minleri aşan bir hız ve niteliğe u- laşmıştır. En azından bir tane ge- niş imkânlı, bol sayfalı, sağlam sinema dergisi maktadır. Yine en beklenmedik an- da sinema, İki büyük şehirde üni- versite kürsüsüne ulaşmış ve birin- ci yaşını doldurmuştur. Maddi şart- ların gittikçe ağırlaşmasına rağmen amatör sinemasında da bir kıpır- danma, bir gelişme göze çarpmak- tadır. Bunların hepsinden Önemlisi ve yine bunların ortaya koyduğu ÜZe- re, yurdumuzda ilk defa sinemaya bu kadar yakınlık duyan, önem ve- ren, derinden bağlanan bir nesil ye- tişmektedir. Türk sinemasının ya- ratıcı öncüleri bunlar arasından çı- kacaktır. Bunun oldukça uzun vadeli bir iş olduğu şüphe götürmez. Ama, bu- güne kadar sinemamızda işlenen hataların çoğunun temelinde de za- ten,, her işi hep kısa vadeli düşünüp ona göre çalışmak, burnun ucundan ötesini görememek yer almaktadır. NİJAT ÖZÖN FİLMLER Geçmişe bir kaçamak . T ony Richardson İngiltere'nin "Of keli Gençler" grupuna mensup AKİS yönetmenlerden biri. Bu grupun büyük özelliği, kendi yaşadıkları gü- nü, devri aksettirmek. Fakat men- supları zaman zaman, geçmiş yüz- yıllara kaçamaklar yapmaktan da kendilerini alamıyorlar. Meselâ Tony Richardson geçen- lerden Ankara ve İstanbul'da "The Charge of the Light Brigade — Ha- fif Süvari Tugayının hücumu"nu fil- me aldı. O filmiyle yönetmen, Kırını savaşına, yani geçen yüzyılın ortası- na iniyordu. Tom ii Richardson'un ilk kaçamağ O, geçen yüzyılın da ge- risine, bir önceki yüzyıla gidiyor. "Hafif Süvari Tugayının hücu- SİNEMA yıl ortasının bir "öfkeli genç"i ve Richardson ile Osborne'un, yine Os- borne'un ünlü piyesinden aktardık- ları "Look Back in Anger — Öfke" filmindeki oObaşkahraman Jimmy Porter'in atası. Üstelik, Jimmy Por- ter'in ekseriya incir çekirdeğini dol- durmayan ve zaman zaman seyir- yakın, mizah dolu bir (davranışı var. Richardson, usta bir yazar olan Fielding'in yardımıyla, XVILI. yüzyıl İngilteresinin şehir ve özellikle taş- yi e yaptığı bu uzun gezi- n yüzünün akıyla dönüyor. En bekiznmedik bir şekilde o "yaşama "TOM JONES'DAN BİR SAHNE "Hatırla , Richardson'un, okul sıraların- da öğrencilere -tabii bu arada ken- disine- öğretilen yanlış tarih bil- gilerine küçük yaşta duyduğu. öfke- nin sonucudur. " ise, yine bir İngiliz öğrencinin. kendi e- debiyatının ölmez eserlerinden bi- rine beslediği hayranlığın sonucu. Hi Henry Fielding'in "Tom Jo- es"i, İngiliz romanının ilk büyük Örneklerinden biri sayılır. Üstelik Richardson ile "öfkeli gençler"in en tanınmışı ve bu filmde de Fielding'- in romanını senaryo biçimine sokan John Osborne'un görüşüne ve du- yuşuna hiç yabancı değil. Romana adını veren kahraman, - Tom Jones, bir bakıma XVILI. yüz- maziyi." mesleği" ne adımım atan Tom vi nes'in başdöndürücü serüvenleri ki saat boyunca Walter Lassally” nin kıvrak alıcısının tespit ettiği görün- tülerle daha da renk kazanarak se- yirciyi sürüklüyor. Richardson, Fi- elding'in tutumuna bağlı kalarak bu eğlenceli, sürükleyici hikâyenin ar- dında o zamanki İngiliz toplumu- nun yaşayışım incelikle yansıtmak - an ve fırsat buldukça iğnelemek- ten geri kalmıyor. Albert Finney de, 1963 Venedik Film Festivalinde kendisine en iyi erkek oyuncu ödü- lünü verenleri haksız çıkarmıyor. Kısacası, "Tom Jones" önemli bir edebi eserin beyazperdeye 2ENİ li bir aktarması. 43