29 Temmuz 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34

TARİH darbe teşebbüsünü bastırmakla sa- ğından gelecek tehlikeyi (o bertaraf etmişti. Fakat solundaki kütleler sarsılmış ve harekete geçmişlerdi. Halk akın akın, İhtilâli bir kapita- list askeri ihtilâlden kurtarmış o- lan Bolşevik Partiye teveccüh edi- yordu. Buna mukabil İhtilâlci Sos- yalist ve menşevik liderler tesirle- rini kaybediyorlardı. Hele şehirler- deki işçiler üzerinde hemen hiç tesirleri kalmamıştı. Sovyetleri de ellerinden kaçılıyorlardı. Bütün bu cümbüş arasında harp bütün fecaatiyle - ve rus orduları için hezimetleriyle - devam ediyor- du. Kerenski hâlâ, İhtilâli bolşevik- lere kaptırmamanın çaresinin der- hal barışı imzalamak, ondan sonra da Toprak Reformunu gerçekleştir- mek olduğunu görmüyor, anlamı- yordu. Aşınların itibarı artıyor Komnilofun hareketi, Rusyada aşı- rıların itibarım arttırmıştı. Hal- buki Keren skinin dayanakları mu- tedillerdi. Kerenski Petrograd sov- yetindeki böyle bir çoğunluğun o- yuyla İktidara gelmişti. Bu çoğun- luk orada hâlâ var mıydı ki? Bunu düşünerek Kerenski beş kişilik bir Direktuvar idaresini 19 Eylülde ilân etti. Beş kişiden, bir tanesi burju- vaziye mensuptu. Ötekiler sosyalist ve menşeviklerdi. Bu Direktuvar nereye dayana- caktı? Kerenski, sovyetteki çoğun- luktan emin olmadığı i için başka bir Meclis istiyordu. Demokratik par- tilerin temsilcilerini Aleksandrin ti- yatrosunda toplantıya çağırdı. Bu toplantıda bir Meclis seçilecekti. Is- marlama bir meclis. Görüşmeler sı- rasında bütün partilerin temsilci- leri sağ, sol, orta olarak bölündü- ler. En sonda, büyük güçlüklerle 5395 kişilik bir heyet teşkil edilebildi ve bu Önparlâmento adım aldı. önpar- lâmento Kurucu Meclis seçimlerini hazırlayacaktı. Sovyet hakkındaki oKerenskinin endişeleri doğrulanmakta gecikme i. Troçki uzun bir ayrılıktan sonra tekrar Petrograd Sovyetinde görül- düğünde -Sovyet artık Smolni Ens- titüsünde çalışıyordu, ilk iş olarak şunu sordu: — Yoldaş Kerenski hâlâ baş- kanlık divanı üyesi midir?" Kendisine müsbet cevap verildi. 34 ğinde Troçki şu teklifle ortaya çık- ti: — - Divanın yenilenmesini istiyo- rum! Bu sırada başkanlık divanı üye- leri kürsünün etrafındaki yerlerin- de, oturuyorlardı. Bunlar İhtilâlci Sosyalist ve menşevik ( liderlerdi. Toplantıya Çkeidze başkanlık edi- yordu. Troçkinin teklifini oya koy- du. Divan seçimlerinin tekrarını is- teyenler salondan çıkacaklardı. İş- çilerin ve askerlerin çoğunluğu dı- şarı çıktı. İçerde kalan 414 üyeye karşılık 519 tiye divanın değiştiril- mesinden yanaydı. Eski üyelerden Tseretelli şöyle dedi: "— Bu kürsüden inerken biz, ih- tilâlin bayrağını altı aydır şerefle yüksekte tuttuğumuz inancı içinde- yiz. Bayrak şimdi sizin ellerinize geçiyor. Ümit ederim ki bunu, bizim tuttuğumuz sürenin yarısı kadar ta- şıyabilesiniz." Tseretellinin her halde içine doğ- muştu. Zira bu hadise 8 Ekimde ce- reyan ediyordu. Bir ay sonra, 7 Ka- sımda Bolşevik İhtilâli iktidarın ta- mamım Troçkinin . partisine vere- cekti. Eski üyeler salonu terkettikle- rinde yeni seçim yapıldı. Leon Troç- ki başkandı. Sovyetin 40 üyelik di- vanının üçte ikisini artık bolşevik- ler işgal ediyorlardı. Bir taraftan Komilofun darbe teşebbüsü, diğer yandan bolşeviklerin (kesif propa- gandası kütleleri aşırı sola itmişti Aynı hadise oMoskovada da cere- yan etti, Moskova Sovyetinin ida- resi de, başlarında Bukharin ve No- gin bulunan bolşeviklerin eline geç- ti. Bolşevikler bu arada yapılan bütün seçimlerde görülmemiş bir oy artışı sağladılar ve bunların ço- gunu kazandılar. Sendikalar ise da- ha bile önceden bolşeviklerin hâ- kimiyeti altına girdiğinden grevler ilân etmek ve işçi karışıklıkları çı- karmak daha kolay oluyordu. Kerenski kendi önparlâmento- sunu Mart Sarayına yerleştirmişti. Bunun açılış törenini 20 Ekimde İçerde 555 üye hazırdı. Bunların 66 tanesi bolşevikti. Lenin kendilerine, ilk celsede gürültülü bir şekilde salonu terketmek emrini vermişti. Kürsüye Sovyetin yeni Başkanı Tipe çıktı. Derhal hücuma geçti: Kapitalist, varlıklı o sınıfın mik ii bu geçici organa, haket- medikleri bir nisbette girebilmişler- AKİS dir. Bunlar Kurucu Meclis üçerine şüphe düşüreceklerdir." Salonun her tarafından Troçkiye hakaret yağmaya başladı: — Alçak! Vatan haini! Kurşun mühürlü vagon!" Troçki aldırmaksızın devam etti: — Hükümetin, Moskovaya çeki- lerek ihtilâlci Petrogradı düşmana teslim etmek niyetini taşıdığını bi- liyoruz." Hakaretler daha da arttı. Bütün delegeler ayağa fırlamışlardı. Troç- ki son bombasını patlattı: — Biz, sosyal demokrat parti- nin bolşevik grupu, bu hükümeti hıyanet hükümeti olarak ilân edi- oruz!"- Karışıklıklar (ogörüşmeleri (o im- kânsız hale getirmişti. Başkan her- kesi sükünete , çağırıyordu. Troçki, söz söylemek imkânını tekrar bul- duğunda şöyle haykırdı : "— Petrograd tehlikededir! İh- tilâl tehlikededir! . Yaşasın Derhal Barış! (OBütün topraklar köylüye! Yaşasın Kurucu Meclis!" Bolşevik lider kürsüden indi, ö- teki bolşeviklerin arasına karıştı ve hep birlikte salonu terkettiler. Ka- lanlar: "— İyi seyahatler! diye bağırıyorlardı. Leninin adamları Güle güle!" cevap verdi- ie "—Gene geleceğizi" Belki kendileri bile, dönüşleri- nin O yy çabuk olacağını bilmi- yorları ki Lenin biliyordu, Gelecek (o Yazı Lenin ihtilâl emrini veriyor 29 Temmuz 1967