29 Temmuz 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Si N Festivaller Moskova: Sonuçlar Sovyet devriminin ellinci yıldönü- mü arefesinde her zamankinden daha parlak bir şekilde geçmesine dikkat edilen Uluslararası Moskova Film Festivali, düzenleyicilerini ha- yli kırıklığına uğratmadı. Bütün kıtalardan 70 ülkenin uzunlu-kı- salı filmlerle katıldığı, Mısırdan Cezayire, Pakistandan Tanzaniaya kadar en değişik sinemaların ürün- lerinin yer aldığı festival, basın top- lantıları, açık oturumlar, konferans. lar, sergiler, klâsik film gösterileri, çocuk filmleri yarışması... ile zen- gin ve renkli bir şekilde geçti. Sürp- rizler bile eksik değildi. Bu yılın en büyük sürprizi, büyük sinema sa- natçısı Eisenstein'ın 1937'de çevi- rip, son işlemlerini tamamlıyama- dan "rafa kaldırılan" ve o vakitten- beri gün ışığına çıkarılmıyan "Be- jin Loviy - Bejin bataklığı" adlı fil- minin Sergey Yutkeviç eliyle kurgu- su yapılıp festival davetlilerine gös- terilmesi oldu. Önce 24 olarak tespit edilen, son- ra katılanların çokluğu yüzünden 36'ya çıkarılan yarışmalı uzun film- ler, yönetmen Sergey Yutkeviçin -SSCB- başkanlığında kurulan Les- lie Caron'lu ni , Robert Hosse- inli oO-Fran Kirk (o Douglas'lı -ABD>-, nde Kovacs'lı -Macar-... uluslararası jüriyi epeyce uğraştır- dı. Yine devrimin ellinci yıldönü- mü arefesinde büyük ödülü bir aov- yet filminin alması için olanca gü- cüyle çalışan Sovyet sineması, bu isteğine bir dereceye kadar ulaştı. Evet, "bir dereceye kadar"; çünkü, büyük ödülü Macaristanla paylaş- mak zorunda kaldı. ülü ii Sergey Gerasimovun "Gazeteci"s ile Istvan Szabonun “Baba"sıydı. Festivalin öbür ödüllerini de da- ha çok küçük ülkeler paylaştılar. Altın madalyalardan birini bulgar yönetmenler Grişa Ostrovski ile Todor Stoyanovun çevirdikleri "Sa ma", öbürünü Perulu Armando Go- doyun "Yıldızsız cengel"! aldı. Üç gümüş madalya, Otakar Vavranın -Çekoslovakya (o "Klarnet için ro- mansına, Stanislas Rurzewicz'in -Polonya- o "Westerplatte"sine (o ve Dino Risi'nin -İtalya- "Operazione San Gennaro - San Gennaro hare- kâtı"na verildi. (İtalya, böylelikle Moskova film festivallerinde daima şanslı olduğunu ortaya koymaktay- 29 Temmuz 1967 E M A De Fazladan bir gümüş madalya da Japonya ile Yugoslavya arasında bö- lüştürüldü. Japon filmi "Büyük be- yaz kule", Yugoslav filmi ise "Güç- lük altında"ydı. Her festivalin adamı Büyük ülkeler daha çok, oyuncu ödüllerinde kendilerini imi ler. Amerikalı yönetmen Fred Z nemann'ın çevirdiği ingiliz filmi A Man tor Ali Seasons - Her mevsi- min adamı"nda, Sir Thomas Moo- re'u canlandıran ingiliz oyuncu Pa- ul Scofield, en iyi erkek oyuncu ö- dülünü kazandı. Böylelikle "Her mevsimin adamı" için bir sovyet sinema eleştirmecisinin öne sürdü- ğü "her zevkin filmi" vasfı doğru- lanmış oluyordu. o Çünkü Scofield, aynı rol İçin bir Oscar kazandığı gibi, "Her mevsimin adamı" bu yı- lın en iyi film Oscar'ını da almıştı. En iyi kadın oyuncu ödülleri, iki ayrı ülkeden oyuncuya ortaklaşa verildi. Bunlardan biri, amerikan filmi "Up the Down Stairs" in yıldı- - ey Dennis; Öbürü, norveç fil- "Prinsessan - Prenses" in yıldızı Düm Molvig'di Filmografisinde "Kahraman şe- rif'ten "insanlar yaşadıkça"ya ka- dar filmler sıralanan Fred Zinne- mann'a da ayrıca bütün filmlerin- den dolayı bir şeref diploması ve- rildi Böylelikle, uzun filmler kolun- da aldığı birka aç ödülle Amerika memnun edilmiş sayılabilirdi ama, kısa filmlerin sonucu, hiç olmazsa siyasi yönden Amerikanın biç de hoşuna gidecek çeşitten değildi. Çünkü kısa filmler büyük ödülünü, Amerikanın oGüneydoğu Asyadaki hasmı, hem de bir değil iki hasmı paylaşmaktaydı: o Güney Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi -Vietkong- DİŞ TABİBİ MUSTAFA — GÖRKEY Atatürk Buhran, Bolu Apt No: $4 Telefon: 172010 Kızılay — Ankara (AKİS: 286) "Ru-Ti çetecilerime Kuzey Viet- nahi ise "Rüzgârın kapılarında" fil- mi ile. Sergey Mihailovun başkanlığın- daki uluslararası bir jüri de, ço- cuk filmleri festivalinin birincisi o- larak, sovyet - Jap ortakyapımı on olan "Küçük kaçak'ı seçti. Sinemacılar Sinemanın Sherlock Holmes'i Sir Basil Rathbone'un yarım yüzyı- lı aşan sahne hayatı vardı, Sha- kespeare'in 22 piyesinde 42 role çı- karak "pişmişti", sinema çalışmala- rı kırk yılı aşıyordu, İngiliz klâsik- lerinin adaptasyonundan Frankens- tein'lı korku filmlerine, "Kanlı Kap- tan'lı macera filmlerine, "Tova- riteh"li komedilere kadar çeşitli. filmlerde oynamıştı, radyo ve tele- vizyonda çalışmış, plâklar doldur- muştu. Ama bütün bunlara rağmen Sir Basil, , milyonlarca sinema seyir- cisi için "sinemanın Sherlock Hol- mes'i'ydi. Bunun sebebi de, onaltı filmde, İngiliz (yazarı Sir Arthur Conan Doyle'un bu çok meşhur po- lis hafiyesini canlandırmasıydı. Sir Basilin Sherlock oHolmes'i, Nigei Bruce'ün Dr. Watson'u canlandır- dıkları .bu seri, 1939'da "The Ho- und of Baskervilles - Baskerville'- lerin köpeği"yle o başlamış, 1946'da “Terror by Night - Korkunç gece"- ye kadar sürmüştü. Oysa, geçen hafta New York'ta bir kalp krizin- den ölen Sir Basil'in filmografisin- de Sherlock oHolmes'lerin dışında da unutulmaz rolleri vardı: Cu- kor'un'TDavid o Copperfield"i, Oa- rence Brown'un "Anna Karenina"sı, Jack Conway'in "A Tale of Two Ci- ties - İki şehrin hikâyesi", yine Cu- korun "Romeo and Juliefi, Cur- tz'in "The Adventures of Robin Hood .- Ormanlar kralının macera- RR , Roy Rowland'ın ower Ol ondon - Londra kulesi", yine Cur- tiz'in "We're No Angels . Biz melek değiliz"... yordu. bunlar arasında yer alı- 1892'de Johannesburg'ta -Güney Afrika- doğan Sir Basil, amcası o- lan tanınmış Shakespeare toplulu- gu kurucusu Sir Frank Benson'un yanında 1911'de sahneye ilk adım- larını atmıştı. İngilterede, sonra da Birleşik Amerikada (o çıktığı turne- lerde dikkati çeken Basil Rathbo- ne, 1922'de küçük bir rolle Holly- wood'da "The Czarina" ile sinema- ya da başlamış, Ölümüne kadar si- nema ve tiyatroyu bir arada yürüt- müştü. 25