29 Temmuz 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

TARİH Bolşevik İhtilâli X Kornilof un darbesi Temmuz 1917'nin sonlarında bir gün, Rusyanın Finlandiya hudu- duna bir kaç kilometre mesafedeki Razliv gölü yakınında bir tarlada ufak tefek bir çiftçi, namlı bolşe- vik liderlerden Serj Orçonikidze- nin omuzuna dostça vurdu ve: — Neo, Yoldaş Sergo, beni ta- nımadın mı?" diye sordu. Yoldaş Sergo, Lenini tanıyama- mıştı. Kerenski Hükümetinin bütün bolşevik ileri gelenlerini tevkif et- me kararından sonra, 24 Temmuz akşamı Stalin, Leninin sakalını ve bıyığını eliyle traş etti, getirdiği es- i püskü elbiseleri giydirdi, başına işçi kasketini geçirdi ve cebine, Konstantin Petroviç İvanof adına düzenlenmiş sahte hüviyet vesika- sını koydu. Lenin için yeni bir menfa dev- resi açılıyordu. Bolşeviklerin lideri, yanında Zinoviyef bulunduğu hal- de, Stalinin ve Aliluefin refakatinde Sestroretskteki bir istasyona gitti, oradan trene bindi. Trende Lenin ile Zinoviyeften başka bir üçüncü şahıs daha vardı: Köylü Emelianof. iki bolşevik lider onun küçük çift- liğinde saklanacaklardı. Çiftliğin sa- manlığına bir masa, iki sandalya ve, samandan yatak konmuştu. Lenin ve Zinoviyef bir süre ora- da kaldılar. Fakat mevsim yaz ol- duğundan Razlivde, çiftliğin civa- rından gelip geçenler çok oluyordu, İki bolşevik lider gölün öteki tara- tında,, ormanın içine elleriyle bir kulübe yaptılar ve oraya geçtiler. Artık gözlerden daha uzaktılar. Ke- renskinin polisleri ve onların kö- pekleri her tarafta Lenini arıyor- lardı. Lenin saklandığı yerde kalemini tekrar eline aldı. Mücadele silâhı kalemiydi. Oradan partisine emir- lerini, talimatlarını bildiriyordu. Ak- şamları Petrograddan bir kuriye geliyor, haberleri veriyor, gazetele- 29 Temmuz 1967 ri getiriyor, geceyi lideriyle birlikte geçirip onun fikirlerini alıyor, gö- rüşlerini öğreniyor, Başkente dönü- yordu. En sık gelenler Sverdlof ile Or- çonikidze idi. İki darbe birden hazırlanıyor Leninin, Razliv gölü kenarından hazırladığı, tabii bir rejim dar- besiydi. Kerenski bunu biliyordu. Fakat Leninin de, Kerenskinin de bilmedikleri bir husus vardı: Bol- şeviklerin darbesi, hazırlanan tek darbe değildi. Bu sırada bir başka komplo daha hazırlanıyordu. Meşhur Taarruzunun hezimete uğraması üzerine Kerenski Başko- mutan Brusilofu değiştirmiş ve ye- rine Komilofu getirmişti. Sonra, bütün büyük komutanları genel ka- HİKÂYENİN rargâhta bir toplantıya çağırmıştı. Orada generaller şiddetli tenkitleri- ni söylediler. General Ruskiye göre eski bayrakların altında askerler, mukaddes bir emaneti korumak is- ter gibi çarpışıyorlardı. e Halbuki şimdi, kızıl bayrakların altında he- men teslim oluyorlardı. Alekseyef birliklerdeki siyasi komitelerin lâğ- vedilmesini istiyordu. Denikin Hü- kümetin müthiş aleyhindeydi: "— Şerefli bayraklarımızı sizler çamura buladınız. Eğer bir vicda- nınız varsa, onları sizin yerden kal- dırmanız gerekir,." 1914'ten beri rus ordusu 2,55 mil- yon ölü vermişti ve bu, bütün Müt- tefik kayıplarının yüzde 40'nı teş- kil ediyordu. Asker mütemadiyen bozuluyor, oçözülüyordu. Komnilof Başkomutanlık görevini kabul et- mek için şartlarını koştu: Hükümet vaziyetini açıkça alacaktı. Cephede harp divanları tekrar kurulacak ve bunlara, ölüm cezası vermek yetki- si tanınacaktı. Kornilof 1— Eğer Hükümet bunları ka- bul etmezse derhal istifa ederim" edi. Kerenski kabul etti. Ordu artık, Komilofun kudretli elleri arasın- L Başbakan, toplantının yapıldığı karargahtan ayrıldığında (oraya ÖZETİ Rusya, XX. yüzyıla büyük karışıklıklar içinde girer. Grevler, suikastlar” şiddet tedbirleri, tevkifler, sürgünler, gün geçtikçe, Sarayla Sokağı karşıkarşıya getirmektedir. Çarlık ve ona bağlı kuvvetler, uyanan an ve ateşle susturmak istemekte- dirler. Bu, aydınların işçilerin, askerlerin ve bir kısım halkın Saraya düşmanlığım daha da artırır. Çar Il. Nikolanın şahsın- da Saray, rus halkından tamamen kopmuştur. Rusya hür, SUİ- kastlar, grevler, isyanlar, sabotajlar, şiddet tedbirleri, nümayiş- ler, gizli- -açık kuruluşlar memleketi haline gelmiştir. Marksist fikirler süratle yayılmakta, taraftar bulmaktadır. Aydınlar hap- sedilmekte, sürgüne yollanmaktadır. Lenin, Troçki, Stalin Rusya dışında yaşamaktadırlar. Plekhanof, Rusya, kendisi için yeni felâketler getiren bir harbin içindedir. Ekonomik kriz had saf- hadadır. Halk, harpten bıkmıştır. Lenin ve arkadaşları, derhal barışa gidilmesini istemektedirler. 8 Mart 1917'de Petrogradda ihtilâl patlar. Halk, S arayı ve şuan depolarım basar. paz Rasputin öldürülür. Çar Il. Nikola tahttan feragat eder ve hapsedilir. Bir, Geçici Hükümet kurulur. Harbiye Bakanlığına getirilen Kerenskinin iktidar şansı artmaktadır. Lento» "mühür- lü vagon"la Rusyaya girer. Bolşevikler gittikçe e ler. Sosyalist İhtilâlcilere ve menşevi ere tam cephe almır. Troçki, Martof, Lunaçarski, Akselrod da Rusyaya dönerler, Plek- hanof, Stalin, Molotof, Kamenef, Zinoviyef, Sverdlof... gibi isim- ler hep Rusyaya dönmüşler, kapışmaya hazırdırlar. 1. Panrus İşçi ve Asker Sovyetleri Kongresi toplanır. Kızıl Muhafızlar teş- kil olunur. Hedef, Kerenskidir. Lvof, B aşbakanlığı bırakır, du- ruma Kerenski hâkimdir. Bolşevik liderlerin tevkifi yoluna gi- dilir. Hükümetini sosyalist bir çoğunlukla kuran Kerenski, "ih- tilâli kurtarma hükümeti" kurduğuna saflıkla inanmaktadır. Bu sunda yıldızı parlayanlardan biri de, General Kenfloftus. Hikâye devam etmektedir.