14 Ağustos 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DIŞ GEZİLER kın mevcut bulunduğunu (o görmemek imkânsızdır. Kolonialist devlet, kolo- ni halinde tuttuğu memleketi evvelden sömürürdü. "Sömürge" tâbiri buradan çıkmıştır. Buna mukabil bugün "Ko- lonialist Amerika" o sömürülmektedir. Amerika yıllardır Vietnama senede ya- rım milyar para dökmüştür ve halâ da dökmektedir. Vietnamı Vietcong'a kar- şı korumak için katlandığı can kaybı tabii bu hesabın dışındadır. Amerika, Vietnamı bir müstemle- kesini bırakmamak ister gibi bırak- mazlık etmemektedir. Amerika Vietna- mı komünist çemberin dışında tuta- cak mıdır, tutmayacak mıdır? Mesele budur Amerika tarafından eli terke- dilecek olan Vietnam, ağırlığıyla bü- tün Güney Doğu Asyayı ezen Kızıl Çi- nin gölgesi altında batı sisteminden ayrılmaya mecburdur. Vietnam meselesi Amerikada bun- dan bir süre önce tartışma konusu ol- muştur. Amerika, haksız yere kolonia- listlikle suçlandırılırken amerikalıla- rın kendileri bu garip kolonializmin ceplerine oyüklediği (o ağırlıktan kur- tulmak arzusunu izhar etmişlerdir. Bu tartışmalar, General de Gaulle'ün bir tarafsız Vietnamdan bahsettiği sıra- lara tesadüf etmiştir. Washington'da bir cereyan, "Büyük Charles'ın tavsi- yesi gereğince Kuzey ile Güney Viet- namın batı ile doğunun tesirlerinden kurtarılarak birleştirilmesi fikri olmuş- tur. Ancak bunun imkânsızlığı hemen ortaya çıkmıştır. Zira Güney Vietnam- dan Amerikanın para ve insan yardı- mı çekilirse Kuzey Vietnama Kızıl Çi- nin tesirinin - ve yardımının - devam edeceği şüphesizdir. O bakımdan böy- le bir anlaşmaya gitmek ile Güney Vi- etnamı terketmek arasında hiç bir fark yoktur. Peki, o halde ne yapılacaktır? Vietnam Amerika için, bizim meş- hur "Baba bir hırsız tuttum- Getir oğlum - Gelmiyor "baba - O halde bı- râk oğlum - Bırakmıyor baba" hikâ- yesine dönmüştür. İşte bu sıradadır ki (oOAmerikanın Vietnamdaki temsilciliğinde, bir poli- tika değişikliğine işaret teşkil eden personel değişikliği olmuştur. Cum- huriyetçi Başkan adaylarından Cabot Lodge istifa etmiş, onun yerine Genel Kurmay Başkanı (o General Maxwell Ea en Elçi olarak tâyin e- dilmiş AKİS/20 Bu tayinden herkesin çıkardığı mâ- na, Amerikanın Güney Vietnam har- binde daha azimli ve kararlı davrana- cağı neticesi olmuştur. Beklenmeyen hadise Ârmerikanın Güney Vietnamdaki tu- tumunun sertleşeceğinin (o herkesçe bilindiği sırada oOKuzey li âdeta delilik sayılacak bir davranışta bulunmuşlardır: Tonkin okörfezinde, devriye gezen amerikan Maddox ge- misine Kuzey Vietnam botları hücum etmişlerdir! Halbuki bu devriye gezi- leri Tonkin körfezinde uzun süredir devam etmektedir. Amerika buna şid- detli tepki göstermiştir ve bir misille- me olarak amerikan uçakları Kuzey Vietnamı bombalamışlardır. (Bk. A- KİS - Sayı: 529) Şimdi, dünyada devam eden tar- komutanların "Harbin kuzeye kaydı- rılacağı" yolundaki demeçleri gözden kaçmamıştır. Gerçi Saygon Hükümeti şahsi nam başkentindeki yeni amerikan tem silcilerinin havasından fazla uzak bu- lunmamalıdır. Nitekim Başkan John- son da, Maddox Hadisesinden önce Vi- etnamdaki harbin lehte bir dönüm şekli alması için "yol açık" işareti vermekten geri kalmamıştır. Meselenin esası onkin Hadisesinde kabahatlinin kim olduğu bugün ikinci mıştır. Amerika, Güney Vietnamı Komünizmin eline terketmemeye azim li bulunduğunu belli etmiştir ve bu, Khanh ve General Taylor Bir o yandan bir bu yandan tışma şudur : Amerikalılara göre Mad dox açık denizde tecavüze uğramıştır, Kuzey Vietnamlılara göre ise Kuzey Vietnam kara suları içinde seyreder- ken, yakalanmıştır. Doğruyu söyleyen kimdir? Amerikanın kendisinde, en yetkili bazı ağızlar, tefsir ve yazıla- rında Amerikanın ohaksız olabileceği ihtimalini gözden uzak tutmamakta- dırlar. Tabii Kuzey Vietnama yapılan bu misilleme hareketi komünist dün- yada heyecan ve arkadan tepki ya- ratmış, önce Kızıl Çin, arkadan Rusya Kuzey Vietnamı tuttuklarını ve tuta- caklarını bildirmişlerdir. Amerika da zaten işi zn UZAMA hem devri- ye gezilerin vermiş e mi- silleme hareketlerini Glmilamıslır Ancak, hadiseden kısa bir süre ön- ce Güney Vietnamda bir takım askeri hür dünya için iyi bir işarettir. Harp tahrikçisi bir Amerika hür dünya ta- rafından arzulanmamaktadır. Ama so- rumluluğunu bilen, azimli ve kararlı bir lider Amerika bu dünyanın arzu- sudur. Johnson misilleme (oemrinde Goldwater ile bir yarış gayretinin izi elbette ki sezilmektedir. £ Goldwater amerikalılar arasında hiç küçümsen- meyecek bir cereyanın temsilcisidir ve amerikan haysiyetinin o zedelendiğini, amerikalıların her tarafta küçük dü- şürüldüklerini düşünenlerin hislerine tercüman olmaktadır. Bu nokta doğru dahi olsa, Amerikanın sesini çıkar- ması, komünistlerin her yerde yavaş fakat emin ilerleme kaydettikleri bir sırada faydasız olmamıştır. Tabii, Amerika bir tornistana baş- vurmazsa...