14 Ağustos 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

olan pilotlar kura ile daha önceden tes bit edilmişlerdi - e filonun havalan- ması bir kaç a bile sürmedi. Türk Jetleri lan semalarında göründüğünde, Tanselin emrinin üze- rinden ancak on dakika geçmişti... Türk uçakları dalga dalga gele- rek rum mevzilerini roket, bomba ve napalım ile yangın yerine çevirdiler. F-100, F-84 G, RF 84 F, tiplerinde 34 türk jet uçağı özellikle Mansura Kör fezindeki rum gemilerini hedef aldı- lar. | hücumbot, 5 gemi, 2 layter ba- tırdılar, 7 gemi ve 4 layteri tahrip et- tiler.. Makinelilerle (Erenköy etrafın daki rum mevzilerini (taradılar, bom baladılar, yaktılar.. Tema - Peşiyane yolu üzerinden rumlara takviye ge- tiren bir konvoyu hareketsiz hale ge- tirdiler, 3 tank tahrip ettiler.. Bu ara- da rumlar da uçaksavarları ile Yüz- başı Cengiz Toper idaresinde bir türk jet uçağını düşürdüler. Toper par şütle atladıysa da kaldırıldığı tahanede - nedense - kurtarılmaya- rak şehit oldu. Bu olay sebebiyle genç havacılar, o gün üslerine pek de neşeli dönmediler.. Dersini almayan Papaz B' ikinci darbeden de Makarios ge- reken dersi almışa benzemiyordu. Cumartesi gecesi New-Yorkta Güven lik Konseyinin, Türkiyenin talebi ü- zerine, Kıbrıs meselesini (o görüştüğü sırada söz alan Kıbrıs delegesi Türk Hava Kuvvetlerinin baskınından (acı acı yakınırken, Makarios yeni takvi- yelerle Mansura bölgesindeki mevzilerini kuvvetlendirmeye yordu. Gece 03.00 de, birkaç saat de- vam eden Hükümet toplantısından sonra Makarios Rusya, Mısır ve Su- riye Büyük Elçilerini davet kendilerinden bir istilâ hazırlığı rak vasıflandırdığı türk hava hücum- larına karşı yardım istedi. Oysa Türk Hükümeti daha bombardımanın baş- langıcında, bu müdahalenin o Kıbrıslı türkleri korumak üzere Londra ve Zürih anlaşmalarının kendisine ver- diği hakka dayanan sınırlı bir polis hareketi (olduğunu, herhangi bir is- tilâ amacını gütmediğini aklamış bulunuyordu. Tabii bu arada 39. Tü- menin çıkartma için hazır bulundurul- ması, 28. Tümenin destek kuvvet ola- rak güneye kaydırılması, İskenderuna giden yolların sivil trafiğe kapatılma- sı gibi tedbirler de ihmâl edilmemiş- ti. Ama bu tedbirler daha çok bir ih- tiyat bulundurma amacını ogütmek- teydi. 9 Ağustos Pazar günü Makarios için uğurlu bir gün olarak geçmedi. Sabahın ilk saatlerinden gece yarısı- na kadar, Lefkoşeye gelen her haber Papazı kara düşüncelere, ümitsizliğe düşürdü. Ama muhteris papaz gene de inadından vazgeçmedi. Papaz için ilk başarısızlığı, gece sarayına çağır- dığı Rusya, Musir ve Suriye Büyük El- çilerinden aldığı cevaplar teşkil etti. Her üç diplomat da Papaza, Kıbrıslı rumların mücadelelerine devletlerinin le beslediğini ifade etmekle be- raber, türk hücumlarına karşı yardım konusunda en küçük bir vaidde dahi bulunmadılar. o Makariosun asıl des- teği Yunan Başbakanı Papandrcu ise sabah saat 7 de gönderdiği bir mesajla Papazdan Adada muhasema- tın derhal (o durdurulmasını istiyor, papucun pahalı olduğunu münasip bir lisanla kendisine anlatmağa ge az, ardarda gelen darbeyle sendelemekle beraber y YURTTA OLUP BİTENLER mesini yaptılar. , Olayların bundan son şitli ihtimaller Saat 0930 da Genel kanlığında yapılan toplantıda ise son gelen istihbarat oraporları ve hare- kâtın neticeleri ele alındı. e Kıbrıstan gelen haberlere göre kanlı papaz şan- sını son bir defa daha denemek vi görünüyor ve tahrip edilmiş mevzile- re yeni yığınaklar yapıyordu. İnönü beraberinde Satır ve komutanlar ol- duğu halde Başbakanlığa gelerek Ba- kanlar Kurulunu topladı. Henüz, ye- ni bir saldırı halinde alınacak tedbir- ler görüşülüyordu ki saat 1145 de rumların Dillirga bölgesinde ağır si- lâhlarla saldırıya (o geçtikleri (o haberi geldi. Papaz, eğer yeni bir saldırıya Dışişleri Bakanı Erkin otomobilinde Diplomasinin zaferi de son ii gösteri yapmaktan kendi- ni alama Halbuki Amerikalılar, daha ilk darbeden önce, harekâtı durdurma- dığı takdirde türklerin Adaya hava- dan m üdahale edeceklerini (o "lisan-i münasip" şekilde kendisine haber vermişlerdi. Güneş de doğar pa sabahı başkentliler (o arasında en erken uyananlardan biri Baş- bakan İnönü oldu. 80 yaşındaki deli- kanlı sal azetelerine oşöyle bir göz attıktan ve harekâtın türk umu- mi ei tepkisini öğrendikten sonra Başbak: Yardımcısı Kemâl Satırı çağırttı. “İki devlet adamı İnö- nünün Çankayadaki evinde 830 dan itibaren bir saat süreyle bir gün önce- ki operasyonun kısa bir değerlendir- geçerse başına gelecekleri Buna rağmen çarpışmaya mı tı. Güttüğü gaye şuydu: Ateş kesildi- ginde mümkün olduğu kadar ileri mev zi tutmak! Ankarada önce, hemen o herkesin zihninde aynı istifham belirdi: "Aca- ba Papazın güvendiği bir şey mi yar?" Fakat çok geçmeden İnönünün de yaptığı konuşmanın tesiriyle hare- kâtı sonuna kadar götürmek fikri ga- biliyordu. önce ise Yunan Dışişleri Bakanı Kos- topulos Türkiyenin Atina Büyükelçi- si Nedim Veysel İlkine adeta ağlamak AKİS/13