29 Mayıs 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

De Asambuja'nın evine doğru yürüdü- ler, fakat polis bu sefer dikkatli dav- randı ve kalabalığı hiçbir gürültüye yolaçmadan dağıtmayı başardı. (o Bir sabah gazetesinin yazdığına göre, De Asambuja polise göz yaşartıcı bomba atma emrini kendisinin o verdiğini kabul ediyor, fakat bunların hiçbirinin halkın içine (o atılmadığını ileri sürü- yordu. Asambujaya göre, halk yok- tan bir paniğe kapılmıştı ve bütün olup bitenler bu yüzden patlak ver- mişti. Kaynağı ne olursa olsun, olayın halk arasında uyandırdığı o heyecan Peru hükümetini çabuk ve önemli ka- rarlar almağa yöneltmiş (bulunuyor. Bütün Limada sıkı yönetim ilân edil- miş ve böylece, Anayasanın Perulula- ra bağışladığı hak ve hürriyetler ge- Çaldığı bir düdükle Limanın altını üstüne getiren talihsiz hakeme gelin- ce, zavallı adam bir daha ömrü bo- yunca maç yönetmeımeye yemin etmiş olsa gerektir. A.B.D. Kampanya kızışıyor Geride bıraktığımız hafta içinde so- kaktaki amerikalıyı en çok ilgilen- diren mesele ne Laosun durumu, ne de Vietnamm iç savaşıydı. Gerçi Bir- leşik Amerikanın savunma gerekleriy- le dış politika amaçları üzerinde ka- fa yoranlar için Güneydoğu Asyadaki son gelişmeler, özellikle Laostaki ko- münist İlerlemesi hâlâ son derece ö- nemli meselelerdi ama, sokaktaki a- merikalıyı en çok düşündüren, Hazi- ran başında Kaliforniyada yapılacak Cumhuriyetçi Parti aday yoklamala- rıydı. Gerçekten, şu satırların yazıldığı sırada, Birleşik Amerikada bu yıl so- nu yapılacak Oo başkanlık seçimlerine altı aydan daha kısa bir süre kalmış- tır ve Cumhuriyetçi Partinin bu se- çimlere katılacak adayı oTemmuzun ilk yansında belli olacaktır. Bilindiği sribi. hem Cumhuriyetçi Partinin, hem de Demokrat Partinin başkan aday- ları, partilerin seçimlerden dört ay kadar önce toplanan büyük kurultay- larında seçilir. Her eyalet, bu kurul- taya belli sayıda bir temsilci (ogrupu yolar. Meselâ Florida Kurultaya 34, Mississipi 13. Kaliforniya da 86 tem- silci yollar. Bu temsilciler, her eyalet- te ayrı ayrı yapılan ön seçimlerde se- çilip belli olurlar. Kurultaylardan ön- ce girişilen yoğun bir propaganda sı- rasında, her aday adayı, Kurultaya kendine oy verecek temsilcileri yolla- maya çalışır. Atlantiğin ötesinden gelen haber- lere bakılırsa. o Cumhuriyetçi Partide beliren en kuvvetli aday adayı, baş- langıçta ümitsiz bir çıkış yaptığı hal- de sonradan kendini epeyce toplayan Arizona senatörü Barry Goldwater'- dir. Anlamı pek bilinmeyen bir mu- hafazakâr milliyetçilik sloganıyla or- taya çıkan Goldwater, bu yılın başın- da, önce bir sürpriz sayılan Cabot Lodge sonra da partinin hârika ço- cuklarından o Scranton karşısında ö- nemli yenilgilere uğramıştı. Fakat Nixon Yarışta Florida ve Mississipide yapılan ön se- çimlerde, hep kendi adamlarını seç- tirmeyi başararak, kurultaya çok kuv- vetli bir giriş yapmayı becermiştir. Son günlerde yapılan kamu oyu yoklamalarından, Goldwater'in daha şimdiden kurultayda 304 oy kazana- cağı anlaşılmaktadır. . Fakat, kesin zaferi (o kazanabilmek için 350 kadar oya daha ihtiyacı yardır. Eğer Hazi- ran başında yapılacak Kaliforniya ön seçimlerini de kendi taraftarlarına kazandırabilirse, kendi aktifine 86 oy daha yazarak en kuvvetli aday olarak belirecektir. o Buna karşılık, Scran- ton Şimdilik 70, Lodge da 43 oy ile ye- tinmektedirler. o New York'un liberal eğilimli vahşi Nelson Rockefeller ise, yalnızca 33 oy kazanmış durumdadır. DÜNYADA OLUP BİTENLER Akıl başa geç gelince Siyasi hayata atıldığı ogünden oaş- layarak bugüne kadar iç ve dış her meselede anlaşılmaz tavırlar takınan bir muhafazakâr osenatörün yapılan ön seçimlerde uzak boyla önden git- mesi, Cumhuriyetçi Parti saflarında gözle görülür bir şaşkınlık yaratmış tır. Gerçekten, şimdiye kadar yapılan bütün tahminler Goldwater'in belli bir gerici çevreden başkasının oyunu alamıyacağı noktasında birleşiyordu. Bu bakımdan, hiçbir Cumhuriyetçi ko- daman, Goldwater olayının üzerinde fazla kafa yormamıştır. Oysa, özellik- le Amerikanın batı kıyılarında son zamanlarda oOçok kuvwvetlenen gerici akımlar, herkese daha uzun bir süre önceden tehlike çanları olmalıydı Goldwaterte kuvvetli bir aday ola- rak belirmesi üzerine buna karsı dur- mak gereğini duyan Cumhuriyetçi ko- damanların başında eski (Başkan Eisenhower geliyor. Eski Başkan, bu hafta başında yaptığı bir açıklamayla, Goldwaterle kendi görüşleri arasında büyük uçurumlar bulunduğunu bildir- miştir. Aslında, bu açıklamaya pek de lüzum yoktu. Çünkü Goldwater. zaten bundan uzun bir süre önce. Eisenhower'i komünizmin Amerika- daki kalelerinden biri diye ilân et- miş bulunmaktadır! Fakat işin en merak edilecek ta- rafı, Cumhuriyetçi Partinin idaresini bugün elinde tutan ılımlı o kişilerin, Goldwater karşısında kimi tutacakla- rı konusunda nasıl bir görüş birliği- ne varacaklarıdır. Başkan Eisenhower'- in tercihinin, eski yardımcısı Nixon'- dan yana olduğu, kimsenin omeçhulü değildir. Fakat Nixon önceki yıl ya- pılan eyalet seçimlerinde aday olarak katıldığı Kaliforniya (o valiliğini kay- bettikten sonra, siyasi prestijinin ö- nemli bir kısmını kaybetmiştir. Daha önemlisi, seçimden sonra yaptığı acı konuşmayla, bütün basını kendi a- leyhine (o çevirmiştir, oOiş çevrelerinin tuttuğu Scranton ise, halk tarafından fazla tanınmamaktadır. Şu arada A- merikanın OoSaygondaki o büyükelçisi enry Cabot Lodge ise, kurultayda kesin bir zafer kazanacağını adama- kılı anlamadan, oresmen adaylığını koymak niyetinde bile değildir. Niha- yet, New York Valisi Rockefeller da kırk yılık kananı o boşayıp sosyete mensubu bir dulla evlendiğinden bu- yana, sıradan amerikalının gözünde büyük bir gaf olan bu davranışın et- kisinden kurtulamamıştır. AKİS/25