29 Mayıs 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

AKİSİN YAZI SERİSİ: 12 Kıbrıslı Yunanistan Kıbrısa, Birinci Dünya Harbinin sonunda göz koydu, Venizelos Egede bir imparatorluk o inşa ediyordu. İki kıyıda yunan bayrağı dalgalanacaktı. Ara- daki adaların başka ellerde olmasını Atina elbette ki is- temeyecekti. Aradaki adaların en büyüğü ise Kıbrıstı. Bu bakımdan yunanlılar "Acaba Kıbrısı da bize verirler mi?" diye bir deneme yapmaktan kendilerini alamadılar. Ama, Kıbrıs o tarihte İngilterenin elindeydi. İngiliz- ler için Türkiyeyi peşkeş çekmenin bir güçlüğü yoktu. Nihayet, başkasının malını başkasına veriyorlardı. e Bü- yük Britanyanın mukadderatına hakim olan Lloyd Geor- ge ise o kadar yunan dostuydu ki.. Fakat yunanlılar işi uzatıp ta İngilterenin ekindeki bir adaya göz dikince du- lum değişti. İngiltereden, kısa bir zaman içinde "Sonra, külahları değişiriz!" ihtarları duyulmaya başladı. Veni- zelos imparatorluğu için İngiltereye ve Lloyd George'a dayanmaktaydı. Bir Kıbrıs için bu dehşetli desteği el- bette ki kaçıracak değildi. Onun için, Birinci o Dünya Harbinin sonunda Yunanistanın Kıbrısla ilgili (manev- raları son derece dikkatli, ihtiyatlı oldu. Venizelos, me- selenin ortaya atılmasını engellemedi. Fakat ölçü kaçı- rıldığında ve İngilterenin tedirgin olduğunu anladığında kurnaz giritli ipleri hemen çekmekten geri kalmadı. Yunanistanın Kıbrısla ilgili manevralarmı, (Birinci Dünya Harbinden sonra da kıbrıslı papazlar idare etti- ler. Papazlar Londrada Kıbrıs Heyeti, 1919 Ocağının başında, ingiliz başkentin- de arzı endam etti. Heyetin başkam Ada arşöveği Ki- Papazların Marifetleri rilyos hazretleriydi. İsmi Makaryos ile kafiye teşkil eden bu zatın yanında sekiz kişi daha vardı ve tabii bunların hepsi rumdu. Ayrıca iki başka papaz da, heyetin refa- katindeydi. Bunlar, Londrada "Yunan Menfaatleri Bü- rosu" adım taşıyan bir büronun yanına yerleştiler (o ve çalışmaya başladılar. Harp sonrası furyasında (o Kıbrısı Yunanistana kapatmak istiyorlardı. Heyet gelince, Yunanistanın Londradaki elçisi Kak- lamanos Dışişleri Bakanı Politise ilgi çekici bir telgraf çekti. Bugün açıklanmış bulunan bu telgraf şudur: "Kıbrıs Heyeti ne Lloyd. George'u görebildi, ne de ytari Müstemlekeler Bakanı Lord Milner tarafından ka- bul edilebildi. Lord Milner, hastalığı sebebiyle (Heyeti ancak bir süre sonra kabul edeceğini bildirmiştir. | He- yet şimdi, taleplerini, tabu son derece dostane şekilde, umum! efkâr önünde ortaya koyup yn hu- susunda sizden talimat beklemektedir.. Yunan Dışişleri Bakanı bunun üzerine, elçi aracılı- gıyla Heyete şu talimatı gönderdi : "Kıbrıs Heyeti önce Mr. Balfourun o temsilcilerini görmeli, Lord Milner'e kart bırakmalı ve sonra, ingiliz- lerin adalet-duygularına güvendiğini bilhassa belirterek son derece dikkatli şekilde harekete geçmelidir." Yunanistanın ingiliz dostları bu sırada, yunanlıların boşuna gidecek bir haberi kulaklara fisıldadılar: o ingil- teredeki temayül, Kibrisin da Yunanistana verilmesi le- hindeydi! Bu suretle yunanlılar tarihte ilk defa olarak Kıbrısa sahip olacaklardı. Versay anlaşması imzalanıyor AKİS 17/57