7 Aralık 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

YAYINLAR TEK ADAM - Mustafa Kemal (1881-1919) Şevket Süreyya Aydemir. Kitabevi, Yükselen Matbaası, 1963, birinci cilt, 390 sayfa Yazan : (Remzi İstanbul 10 lira). A tatürk ve atatürkçülük, Türkiyede öylesine tekrarlanan, öylesine bilin- diği sanılan şeylerdir ki, bayram nu- tuklarının dışında bu konunun üstün- de şöyle derinlemesine bile durulmaz. Mustafa Kemal, kemalizm Gazi, Ata- türk, atatürkçülük... Bu konularda bu- güne kadar yapılan resmi edebiyat ra- hatça birkaç kitaplığı doldurabilir, üs- telik, Mustafa Kemal Türkiyenin en ta- nınmış kişisidir de- Bugün artık bu adı ilkokulların ilk sınıflarındaki çocuklar- dan, en ücra köylerimizin mağara ko- vuklarında yaşayan herhangi bir va- tandaşa kadar herkes bilmektedir. Şevket Süreyya Aydemir, işte bu a- damı ele almış, onu doğduğu günden bu yana bir defa daha anlatmaya ça- lışmış. Daha kitabının ilk elidinin ilk satırlarından anlaşılıyor ki, Şevket Sü- reyya da koyu bir Atatürk bayramdır. Ne var ki, "Tek Adam" adım verdi- ği kitabında Şevket Süreyya, bu hay- ranlığının o hissi yönünü bir kenara koyarak, Mustafa Kemali olduğu gi- bi, eksiklikleri ve fazlalıkları ile orta- ya koymaya çalışma Kitabın tamamı üç cilt olacak. İlk cilt, Mustafa Ke- mali doğumundan Samsuna çıktığı güne kadar getiriyor. İkinci cilt, Mus- tafa Kemalin Samsundan İzmire ka- dar yarattığı Milli Mücadelenin, Kur- tuluş Savaşının destanı olacağa ben- zemektedir. Son ciltte ise, Atatürkün ölümüne kadar olan günler anlatıla- caktır. Şevket Süreyya, Tek Adama yaz- dığı önsözde, Mustafa Kemalin tarih içindeki yerini tesbite çalışırken, bi- tabını şöyle takdim etmektedir: "Şart- lar, olaylar ve atmosfer, yani içinde yaşadığı maddi ve manevi hava içinde yoğrulan Mustafa Kemalin hayatı. İşte bu kitaptaki hikâye budur." Yasar, kitabın niçin yazıldığını da gene aynı önsözde şöyle anlatmaktadır: "Türkiyede Atatürk edebiyatı, herke- sin bildiği gibi, henüz tam ve terkip- çi eserler safhasına ulaşmamıştır. Ata- türk gelmiş, destanını yaratmış, tari- he intikal etmiştir. Fakat henüz bir Atatürk tarihi bile yazılmamıştır. tün yayımlar, Atatürkü ya şu ya bu cephesinden ele almaya çalışan tek cepheli araştırmalar, hattâ hikâyeler çerçevesinde kalmaktadır. (Yahut da verilen eserlere sadece ve konuyu bü- tünü ile de alamayan perakende der- lemecilik oOhakim olmaktadır. Yahut da his ve heyecan örgüsü içinde Ata- türk, objektif hüviyetinden sıyrılmak- tadır. Hulâsa, Mustafa Kemalin bütün yönleriyle, toplu, temel, gerçek ve en as çok objektif bir hayat hikayesi he- nüz ortaya konulmuş değildir. AKİS/30 Kitaplar SİYASET ÇARKI (J. P. Sartreden çeviren Gü- * zin Sayar. Ataç Kitabeti yayınları 49, 125 sayfa 300 kuruş) # TERSİ VE YÜZÜ Camus'dan çeviren Tahsin Yücel. Denemeler, A- taç Kitabevi yayınları 46, 87 sayfa 300 kuruş) KAYIP MEKTUP don Luca Caragiale'den çe- viren Selahattin Hilav. Oyun. İzlem Yayınları 12, 101 say- fa 300 kuruş) NİCE KAYGILARDAN SONRA * * (Şükran Kurdakulun şiirleri, Ataç Kitabevi yayınlan 51,40 sayfa 200 kuruş) YAZ DÖNEMİ (Behçet Necatigilin Ataç Kitabevi yayın 49 sayfa, 200 kuruş) DÜNYA GÖRÜŞÜ (Nermi Uygurun denemeleri, Elif Yayınlan 5, 39 sayfa 150 kuruş) KOMÜNİSTLER VE BEYNELMİLEL YAHUDİ (Adolf Hitlerden çeviren Ab- dullah Işıklar, SOS sayfa 10 lira) # şiirleri, lan 48, * * Tek Adama gelince, bu kitapta istenmiştir ki onun, doğumundan ölü- üne kadar, fakat şartlar, olaylar ve atmosfer içinde bir hayat hikâyesi ö- zetlensin. Hem öyle olsun ki, mücer- ret ve sübjektif fikir terkipleri ve dokt- rin örgüleri içinde boğulmadan, yasa- rın sezgi ve belki şartlara dayanan muhayyile hakkı da fazla israf edilme- den, her sınıf okuyucu bu kitaptan, o- nun hakkında mümkün olduğu kadar etraflı bilgiler edinsin." Şevket Süreyya, kitabı için "bu bir tarih değildir, bir belgeler kitabı, bir kronoloji derlemesi de değildir" diyor. 390 sayfalık ilk cilt, bu hükümleri doğ- ruluyor. Ancak, azıcık da muhayyile- ye ve pek Kıt belgelere dayanan 1919 yılına kadar olan devre ister istemez bir esatir havasına (o büründüğünden, bu ilk cilde bakıp ilerdeki o ciltler ve kitabın tümü için şimdiden hüküm vermek mümkün değil. Ne var ki eli- kadarıyla Tek Adam, şimdi- ye kadar yazılanların içinde en iyisi. en mükemmelidir. İlhami SOYSAL