7 Aralık 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

en fazla durdukları konuyu 1964 yılı büteçsinin gelir kaynakları, vergi me- seleleri teşkil etti. İlk soru da bu ko- nuyla ilgili oldu: "— Vergi reformlarının kaç milyon liralık bir gelir sağlayacağı hakkında Şimdiden bir tahminde bulunabilir mi- siniz?" "— Şimdiden bir rakkam söylemem doğru olmaz. Bunu bizden sonra iş ba- sma gelecek m bırakmak da- ha* doğru olu İkinci soru, Beki tam karşısın- da oturmakta olan Cumhuriyet mu- habirinden geldi: . Beyfendi, biliyorsunuz okuyu- cularımız bir takım akademik mese- — Gelir ve Tarım vergisi kanun- larıyla Gider vergisi kanunu ve Ma- halli İdareler kanunu tasarıları ta- mamlanarak Meclise sunulmuştur. Gümrük Kanunu ise tamamlanmak üzeredir." Ancak gazeteciler daha önce açık- lanmış bulunan bu kanunları değil, bir süreden beri kulaktan kulağa fısıldan- makta olan "Acaba yeni vergilere gi- dilecek mi?" sorusuna bir cevap arı- yorlardı. o Maliye Bakam son derece ketum davranarak bu konuda sorulan bir soruyu: " — Bu da yeni Hükümetin bilece- ği bir şey. Ancak Maliye Bakanlığı ka- salarında her zaman için bir takım ha- Ferit Melen basın toplantısında bütçeyi açıklıyor “Sepet sepet yumurta - Sakın beni unutma" lelerden çok vergi konuları ve özellikle bunların çeşitleri üzerinde durmakta- dırlar. Acaba gelecek yıl içinde han- gi vergilerde reform yapılması düşü- nülüyor? Bunları bir kaç ilde ha- linde açıklamak mümkün mü Melen bu soruyu ancak kısa bir sü- re düşündükten sonra cevaplandırdı: "- O da daha çok bizden sonra ge- lecek Hükümeti ilgilendirmektedir." Gazeteci bu üstü kapalı cevaptan pek tatmin olmamıştı. Konuyu biraz daha deşti: "- Peki, vergilerle ilgili olarak ba- zı kanun tasarılarının hazırlandığı da- ha önce Basına açıklanmıştı. Onlar ne olacak?" zır tasarılar vardır. Hükümetler lâzım oldukça buraya müracaat ederler. Be- genirse alır, beğenmezse yenilerini is- ter" sözleriyle savuşturdu. on soru gene vergilerle ilgili ol- du: Tasarruf bonolarının ileride alaca- ğı şekil hakkında hayli karamsar fi- kirlerin ileri sürüldüğünü belirten bir gazeteci: "— Beyfendi, önümüzdeki yıl ta- sarruf bonolarının vergi haline getiri- leceği söyleniyor. Bu konuda kesin ka- rar alınmış mıdır?" dedi. elen gene kısa bir tereddüt dev- ii geçirdi ve sonra soruyu u yıl için böyle bir düşünce- MİZ Yok” diyere cevaplandırdı. YURTTA OLUP BİTENLER Bilanço 1964 yılı bütçesinin O başlıca özelliği tasnif sisteminde görülmektedir. Bu yıl 1950 yılından beri uygulanmakla olan "cari harcamalar - yatırım harca- maları" şeklindeki ikili tasnif bırakıla- rak câri harcamalar, yatıran harcama- ları, sermaye teşkili ve transfer har- camalarından teşekkül eden bir üçlü sistem kabul edilmiştir. Bu üçlü tas- nife dayanan yeni strüktür bütçenin programa uygunluğunu sağlayacak ve fonksiyonel tasnif, rasyonel uygula- lama imkânlarım gerçekleştirecektir. Böylece daha önceki sistemin tevlid i aksaklıkların önlenmesi müm- ına ay- mıyan rım, kamulaştırma ve transfer harcamaları cari gider nite- liğini taşımadıkları halde omecburen bütçelerin yatırım cetvellerinde göste- riliyorlar ve bu sebeple bütçe yatırım- ları ile program toplamı arasında bü- yük farklar vücuda geliyordu. Bu du- rum ise gerek Parlâmentoda ve gerek- se kamu oyunda haklı olarak bir ta- kım tereddütlerin doğmasına müncer olmaktaydı. Yeni tasnif sistemine göre 1964 büt- çesinde Cari harcamalar için 7 milyar 319 milyon lira. Yatırım harcamaları için 3 milyar 553 milyon lira sermaye teşkili ile transfer harcamaları için ise 3 milyar 112 milyon lira ayrılmış bu- lunmaktadır. Böylece tasarıda toplam olarak 13 milyar 986 milyon lira öde- nek teklif edilmektedir. Bu rakkamlar 1963 yılı bütçesiyle mukayese edildiği takdirde genel olarak geçen yıla nis- betle ödeneklerde yüzde 11,33 oranında bir artış görülecektir. Bu oran, cari harcamalarda yüzde 5,79, yatırım har- camalarında yüzde 20,35, Sermaye teş- kili ve transfer harcamalarında ise yüzde 15,34 dür. Cariharcamalar arasında mütalâa edilen eğitim, sağlık ve tarım yatıran- ları gibi gelişme giderlerine 2 milyar 826 milyon lira aytrılmıştır. Bu miktar geçen yıla nisbetle yüzde 7,9 oranında bir artış göstermektedir. e Diğer cari harcamalar ise 4 milyar 493 milyon li- ralık bir limit kabul edilmiştir. Yatırım ödeneklerinin tesbitinde 1964 programına sadık kalınmış ve hattâ programda öngörülen rakkam- ların bir miktar üstüne dahi çıkılmış- tır. Ayrıca bu yılki bütçede bir diğer önemli özellik de daha önce yatırımlar arasında mütalâa edilmekte olan Mil- li Savunma harcamalarında görülmek- tedir. 1964 bütçe tasarısında bu çeşit yatırımlar ayrı bir kategori olarak Ka- bul edilmiş ve enfrastrüktür yatırım- AKİS/13