28 Eylül 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7

HAFTANIN İÇİNDEN İktidarlar iki şekilde batar ! Aslında, bir memleketin işleri iyiye doğru (gittiği o memlekette yaşayan kimselerin işleri de iyiye doğru gider. Ama, bunun iki tipik istisnası var- dır. Zurnan olur, memleketin işleri iyi istikameti alır, takat bir belirli şiire bu iyilik vatandaşların gündelik Bir de, vatandaşlar rini uğuştururken memleketin işleri kötüledikçe kötü- ler. Enflasyon devirleri bu ikinci halin en yaygın mi- salidir. Birinci halin misali ise harp gibi, berbat ik- tidar gibi afetlerden sonra kalkınma yolunu tutan memleketlerdir. ugün. Türkiyeye kuş bakısı bakan herkes, bil- hassa tarafsız yabancı müşahitler memleketin işleri- nin büyük bir süratle iyiye doğru gittiğini görmekte- dirler. Gerçek rakkamların gösterdiği de budur, Res- mi makamların rakkamlarından bahsetmiyorum. Pi- yasanın çok çeşitli sahalarını besleyen büyük şirket- ler 1963 senesinin ilk altı ayına ait bilançolarını ha- zırlamışlardır. Bunlar, geçen yıla nisbetle, aşağı yu- karı yüzde 20 ile yüzde 30 arasında bir fazla ciro gös- termektedir. İyi mahsul neticesi geniş kütlelerin eli- ne fazla para gevmesi bu canlılığı daha da arttıra- caktır İktisadi sahadaki bu iyileşmenin pespembe bir rengi bulunduğunu söylemek istemiyorum. Bir takım güçlüklerle şu anda uğraşılmaktadır. Mesela, bilhas- sa Plânlamanın ithalat tahminlerinde yaptığı hata- lardan dolayı dış ticaret muvazenemiz oçok dikkat isteyen bir haldedir. - Mahsulüne karşılık (oköylünün eline paranın, tediye güçlüğü dolayısıyla bir kaç ay gecikmeyle geçmesi likidite (o sıkıntısını oOuzatmış ve stokların erimesini geriye bırakmıştır. - Toptan eşya fiyatlarında artışlar, Temmuza kadar anormal seyir takip etmiş, ancak Temmuz ve Ağustos itibariyle nor- male dönerek yürekleri ferahlatmıştır. Kredi im nin ve kredi fiyatlarının makul bulunmasına rağm süratli kalkınmanın ve 1960, hattâ 1958'den itibaren âtıl kalmış bir takım iş yerlerinin tekrar randımanlı çalışma imkânını bulmuş olmasının neticesi para dar- lığı kendini hissettirmektedir. Sınai Kalkınma Ban- kasının finansman imkanları tatminkar - değildir ve takviye istemektedir. Vergi tahsilatı henüz tam istim- le çalışmamaktadır. Ama bunlar, bir boy atmanın tabii zorluklarıdır, Siyasi ve sosyal bakımdan da işler iyiye gitmekte- dir, ihtilal psikozu kaybolmuş, istikrar daha çok gel- miş, randevulu darbe söylentileri (o maziye karışmış, istikbale ümitle bakmak imkânı artmıştır. (o Yabancı sermayenin şu anda inanılmayacak miktarda Türki- yeye akın etmesinin bir sebebi Ortak Pazarın kapıla- me bir seçim sonrasında jetler uçuran devrin iktidarına asimle ka- fa tutmak suretiyle göstermiş bulunan bir güney ili- mizden gelen şu satırları beraber okuyalım "Mecmuanızın ilk sayısından bugüne kadar olan- larını, hiç kaçırmadan, zevkle okuyan bir okuyucu- nuzum. Serbest meslek sahibiyim. Gelmiş geçmiş Hü- kümetlerden bir menfaatim yoktu ve olamazdı. günkü hükümetin I numaralı ortağının deme kleyizi. Metin TOKER lerindenim. Gene menfaat peşinde değilim, ama mem- leketin yüksek menfaatlerini her şeyin üstünde tutan bir kimseyim. Demokrasiyi arzu eden vatandaşlarda- nım ve memleketin selamete ancak C.H.P. idaresi ile kavuşacağını mükemmelen idrak diyorum. Ancak esefle söylemek lâzımdır ki şartlar, saman hep aleyhte yürümektedir. Adalet Partisi mahalli se- çimleri kahir ekseriyetle kasanacaktır. Halkın nabzı ve hareketi buna göstermektedir. Halk Partisinin kuv- vetli olduğu bir tehir olan burada dahi, samimiyeyle söylüyorum, buna inanıma ve yetkili (okimseleri de inandırınız, seçimleri onlar alacaklardır. Ondan son- ra da, af teranesi gibi umumi seçim kampanyasını açacaklardır. Memleketin sağlam kuvvetleri yanında Halk Partisinin itibarı sarsılacak, bundan da bir çok vahim netice doğacaktır. Bunu milletvekillerine söy- lersiniz, kızarlar, sizi azarlarlar. Halbuki 33 belediye üyeliğinden 20 tanesini A.P. alacaktır. Hem de kolay- lıkla.. Bu, her yerde böyle olacaktır. Çok yer gezdim, çok kimseyi dinledim. Sebep nedir? Niçin küser va- tandaş? Neden devletten soğumuş durumdadır? Çünkü idare laçka olmuş haldedir. Vatandaş sü- rüm sürüm sürünüyor. Derdini anlatacak makam bu- lamıyor, Rüşvetsiz iş yaptırtmak imkânı kalmamıştır. Bir Fen Dairesi var ki vurgun yeri halindedir. Amele çavuşlar geceleri barlarda en aşağı ikiyüz in yiyor. unlara kimse 16 lira yevmiyen var, her gece 200 ve nereden buluyorsun?” demiyor. o Polis karakol. ları rüşvethane. İşin düştü mü adamlar sana. on azın- dan, karakolun kâğıdım, makine şeridini, odununu aldırıyor, bir de rakı parası istiyor. karakolların bu ihtiyacım karşılamaz mı? Kaçakçı ile emniyetçi, trafikçi ile nakliyeci hep kolkola. C.H.P teşkilâtının hali bir başka iç yarası. Karşı taraf bütün köşe başlarım tutmuştur, Alt kademelere bile on senede, kadrolar ekleyerek adamlarını sok- muşlardır. Partizanlığı onlar yaparlar, kendi taraftar- larmın her işini gördürürler. C.H.P. li bir şey istese. onun milletvekili karşısına "Partizanlık yok! diye çıkar. Menderese tel çekip talebelerin kurşunlanma- sını isteyenler işlerine geri dönmüşlerdir. Geçmiş dev- rin kahrına "Görülen lüzum" ile uğrayanlar hala açıktadır. Vatan Cephesinin bütün elemanları o faaliyette- dirler. Evlerde, dükkânlarda toplanırlar. Genel Mer- kezleri pasif görünür ama, teşkilâtları sağlamdır ve ayaktadır. Buna Halk Partisinin oküskünleri, alaka görmeyenleri, dertlerini anlata anlata bizar olan va- tandaşlar eklenince seçimlerin neticesi kolayca çıkar ortaya. Eğer seçimlerde Halk Partisi, sandık başında ça- lıştıracak partili bulamazsa hiç şaşmayınız.' mektubun her satırının doğru olduğunu, C.H.P. nin her kodamanı tasdik edecek, söylediniz mi o daha fazla dert yanacak, sisinle beraber başını sal- layacak, dizini dövecek... ama küçük parmağını kal- dırmayacaktır. öyle şeylere inansam. "Karşı taraf büyü yaptı diyeceğim. Zira bir basiret böylesine, kendi kendine bağlanamaz.. Ah. ah!. Hep 2 Numara buhranı. AKİS/7