28 Eylül 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

Sİ N Filmler Bir artı, bir eksi ji yıl öncesi fransız Yeni Dalgacı- ları arasına karışan Jean Becker, ilk filmi "Un Nomme Lo Rocca - Parmak- lıklar Arasında" yı çevirmeye başladı- ğında yirmiyedi yaşındaydı ve bu ya- şın bütün heyecanlarını, bağlılıkları- nı ve coşkunluklarını da içinde taşı- yordu. "Un Nomme La Rocca- Par- maklıklar Arasında" gerçi Jose Gio- vanni'nin bir romanından alınmıştır ama, film boyunca işlenen tek ana te- ma dostluk, çokluk Remargue veya İst- rati romanlarında orastlanan güçte ve hattâ yer yer daha da ileri götürü- lerek, bir çeşit destan havasına, bü- ründürülmektedir. Romancı Giovanni ile rejisör Bec- ker'in ortaklaşa yazdıkları senaryoya göre olay, iki kişi arasında. La Rocca (Jean-Paul Belmondo) ile Ade (Pierre Vaneck) arasında geçmektedir. e Ade, bir cinayetten sanık olarak tevkif edil- miş, başı derde girmiştir. La Rocca, arkadaşını bu zor durumdan kurtar- mak ve gerekeni yapabilmek için bü- yük şehire gelir, Ade'nin münasebet kurduğu kişilerle temasa geçer. Bun- ların arasında Ade'nin metresi (Beat- rice Altariba) - ki sonradan La Roo- ca'nın da metresliğini yapacaktır - ve kızkardeşi de (Christine Kaufmann) vardır. La Rocca, gerçekte ve seyir- cinin de beklediği gibi, bir polis hafi- yesine yaraşır soydan çalışmayla ka- tilin ardına düşmez. Kısa bir araştır- madan sonra katilin bir kumarhane işleticisi olduğunu öğrenir ve hemen hesaplaşma yoluna gider. Katili öldü- rür ve Zorbalığının bedeli olarak da ölenin işlerine el koyar. Hikâyenin buradan sonrası biraz çapraşıktır. Çapraşıktır, çünkü senar- yocu ile rejisör, iki arkadaşın gelişen dostluklarını işlemek yerine La Roe- ca'nın yeni çevresi - Marsilya batak- haneleri, serseriler, kumarcılar, kötü kadınlar, haraç yiyen kabadayılar - ve bu çevre ile kolayçacık bağdaşıveren yanını seyirciye vermeyi tercih ederler. Oysa bu, başlarda düzenli bir şekilde akan hikâyenin önüne gereksiz bir ba- raj kurmakta ve hikâyeye yön değiş- tirtmektedir. La Roeca'nın geliş nede- ni ve gerçek dayanağı, haraç yiyen ka- badayılara ders vermek ve bar işleten kötü kadınlara gereksiz fiyaka sat- mak değildir. E M A Fakat beklenmedik bir anda -bel- ki de bu gereksiz ayrıntılar yüzün- den - La Roeca'nın da başı derde gi- rer. Üç kişiyi öldürür ve savunma du- rumunda oluşuyla yedi yıla hüküm gi- yer. Asıl hikâye ve Becker'in dostluğa destanlaştırma çabası da bundan son- ra başlar. Dostluğa Övgü Gercek de budur. La Rocca, arkada- şı Ade'nin de içinde bulunduğu ce- şı çıkması, cezalarının tecilini sağla- mak amacıyla mayın sökücülüğüne gö- nüllü yazılması hep bu dostluk adıma- dır ve onunla beraber olup dostluğu sürdürme' tutkusundan İleri gelmekte- ir. Yine Ade'nin La Rocei adına ken- dini ateşe atması ve bir. kolunu kay- betmesi de bu dostluk uğrunadır. Ma- yın sökücülüğü bir çeşit ölümle oyna- mak demektir. Küçük bir yanlış hare- ket, gönüllüyü havaya uçurur, yanlış- lığı hayatıyla ödetir. Arama sırasında bu gibi yanlışlıklar birbirini kovalar Hükümlülerin O sinirleri (o gerginleşir, yaşamak işkence halini alır, ölüm bir kurtuluş gibi gelir. La Roeca'nın böy- Dirk Bogarde ve Genevie Page : Yavan bir zaevine gönderilir. Rejisör Becker, ce- zaevi bölümlerinde, Teni Dalga akımı içinde hiç bir rejisörün gösteremediği güçlü bir gerçekçilikle cezaevi re hü- kümlülerin O yaşayışlarına eğilir, bu toplum kurumunu ve içinde olup bi- tenleri gün ışığına çıkarır. Cezaevi ve cezaevi gerçekleri konu- sunda Becker'in başarısı gerçi bir Ju- lee oDassin'in "Brüte Force - Vahşi Kuwet'i, ya da Andrg Cayatte'in "Nous somme tous des assassins - He- pimiz Katiliz'indeki başarısına oran- la daha zayıftır, fakat bunun yanı sı- ra Becker, karşı karşıya getirdiği Ade ile La Rocca'da, meselâ, Adrien Zog- rafiy ada Köster ile Lohkampt ara- sındaki gittikçe yücelen bir dostlumu işlemeye başlar. La Roeca'nın, Ade'ye hücrede, işkence eden zindancıya kar- "Sonsuz Şarkı" da "konser o filmi” le bir bunalım anında, Ade, mayınını kendisi sökmeye (o koyulur ve havaya Uçar, kolunu kaybeder. İki arkadaş cezalarını tamamlarlar ve mayınlarla mayın o işkencesinden kurtulurlar. La Rocca, Ade'nin kız- kardeşiyle evlenir. o Yeni hayatlarım kurma yolunda bir çiftlik satın almak isterler, fakat paraları yoktur. Ade, kızkardeşinin mutluluğundan çok, ar- kadaşı La Roeca'nın mutluluğu için, eski bir yakınını ziyarete gider ve zor kullanarak ondan gerekli parayı alı?. Ama bu arada, arkasından hemen a- damları saldırtan eski dost, bunu Ade'ye hayli pahalıya ödetir. Gelenlar, La Roeca'nın da işe karışmasıyla Ade'- nin kızkardeşini öldürürler ve kaçar- lar. Az sonra çiftliği satın almış olan Ade çıkagelir. La Rocca, bütün suçu