13 Nisan 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

eklediğini ortaya koymuş tu. Bu e, önümüzdeki günler- de bu günlerin 2-3 ay uzadığı gö- rülmüştür- yeni' maddelerin'ilâve e- dilmesinin beklenmesi lâzım geldiği kanaati uyandı. Fakat, pek Okadar beklemeye vakit kalmadan, piyasadaki aklı ev- veller yeni bir mütalâa yürüttüler: 15 sayılı sirkülerde "Bu maddelerin* ithali için anlaşmalı. memleketlerin 'muhtelif kontenjanlarından tahsis- ler yapılacaktır" denilmekteydi. Eh, bu durumda, Bakanlığın, anlaşmalı- lardaki muhtelif kotalardan tahsis yapması gün meselesiydi... Demeye kalmadı, "Yahu" dediler, "Muhtelif kotalardan tahsis almak için Bakan- lığın tahsis yapmasına lüzum yo ki... Proformayla -tabii, pröformanın yetkiliden alınması şartıyla- kotada- ki bir maddeye talepte bulundun mu, esasen, Merkez Bankası talebi red- detmiyecektir." Beklenen karar Bu şekilde, 12. ve 15 sayılı sirküler* lerdeki maddelerin oanlaşmalılar listelerinde olmasa bile, muhteliften rahatça getirilebileceği (o kolaylıkla anlaşılabilmekteydi. Tabii. Bakanlı- ğın bu konuda muvafakat vermesi lâzımdı ,ama, bu muvafakat nasıl ol- sa alınırdı. Muhtelif kotaları deyip de geçmeyin. Neşredilen Çekoslovak- ya, Romanya.. Macaristan, Bulgaris- tan, Yugoslavya ve Polonyaya ait altı anlaşmadaki muhtelif kotaların yükünu 3.2 milyon dolara varmak- taydı. Yapılan bütün bu hesapların so- nunda bazıları kötü kötü düşünme- ye baslarken -meselâ porselenciler-, bazılarıda da zil takıp oynamaya giriş- tiler Fakat Ticaret Bakanlığının, Rad- yoda okunan ve alelacele Resmi -Ga- zetede yayınlanan bir tebliği, âdeta pişmiş aşa soğuk su kattı. 6 'Nisan tarihli Resmi yayınlanan tebliğde 12 ve sirkülerlerde İthalleri derpiş edilen malların anlaşmalı omemleketlerden ithali için gerekli tedbirlerin alınma- sına ihtiyaç hasıl olduğu, bu sebep- le bunlarla ilgili taleplerin Merkez Bankasınca kabul edilmemesi belirtil mekteydi, Gazetede 15 sayılı Bu suretle, iki hafta önce AKİS'- in, porselen ihtiyacının. yerli tarafından karşılanabileceği da yazdıklarının Ticaret Bakanlığın- ca nazarı dikkate alındığı (o anlaşıl- maktadır ki, bu hususu (memnuni- yetle karşılamak icabeder. Önümüzdeki günlerde Ticaret Ba- kanlığının 12 ye 15 sayılı sirkülerler de zikredilen maddeler için kati bir karara varacağı ve hangilerinin it hal edileceği, hangilerinin ithal edil- mesine lüzum olmadığı oOhususunda yaptırmakta olduğu incelemeleri so- na erdireceği anlaşılmaktadır. suretle, 12 ve 15 sayılı sirkülerlerle ilgili maddelerin anlaşmaklar bakı- mından ak mı, kara mı alacağı kısa zamanda meydana çıkacaktır. Geçen yıllarda, anlaşmalı listeler ri yayınlanır yayınlanmaz, ithalâttı- lar Merkez Bankasına müracaat et- mekte aylık devreler itibariyle, da- gıtım yapılmaktaydı. o Sanayicilere gelince, bunlar, bağlı (bulundukları Odalara müracaat etmekteydiler. Sonra listeler hazırlanmakta, Odalar Bittiğine gönderilmekte, oradan gel- mekte ve böylece 2-3 ay geçmektey- di. O zamana kadar atı alanlar iz- mite vardıkları için, sanayiciler bir ağızdan "Vuslat gene mi kaldı gü- zel, başka bahara " şarkısını söyle- mekteydiler. Geçen seneki tatbikatta bu husus yazılar çeşitli yazılar sonunda ve Adeta son dakikada- telle Bankasına bildirildi ve bazı lerin sadece sanayiciler (tarafından kullanılacağı belirtildi. Bu yıl Ticaret Bakanlığı tedbirli davranarak, gene 6 Nisan tarihli Resmi Gazetede Dış Ticaret işlerine dair anlaşmalarla ilgili 4 sayılı sir- küleri yayınladı ve bu tahsisli ithal lunan mad d sanayici kotası için ilân edildiğini açıkladı. Bu suretle, aceleci süvarilerin atla rına atlayıp Üsküdarı geçmesi ön- lenmiş olmaktadır. Sağlanan kolaylıklar Sanayici kotası olarak ayrılan mad- delerin de genel olacak sanayici- leri tatmin edeceği anlaşılmaktadır. Ancak bu arada. Ticaret Bakanlığın- ca hatıra gelmiyen bir husus, sana- yiciler bakımından tatbikatta olduk- HURİYE CERTERİN DEFİLESİ Pek Yakında (AKİS . 197) İŞ ÂLEMİ ça önemli vermektedir bir aksaklığa Oo sebebiyet Mesele şudur: İthal Yönetmeliğinin 29. madde- sinde "Sanayicilerin sanayici kotalar rından yapacakları ithalât; İthalâtçı vesikasına veya sanayicilere mahsus ithalâtçı vesikasına sahi r mute met vasıtasıyla oyapılabilir" odenil* mektedir Bu madde gereğince sanayiciler, sadece sanayici kotası ayrılmış olan maddelerci mutemet vasıtasıyla mü- racaat edebilmektedirler. Meselâ, li- berasyon listesinden mutemet eliyle ithalât yapmak kaabil olamamaktan- dır Şimdi, anlaşmalı omemleketlerde sanayicilere ayrılan maddeler -ki sa- nayi kotası olarak 4 sayılı sirküler- de belirtilmiştir- için sanayici, mu- temetle müracaatta bulunabilecek, halbuki Sanayi Bakanlığı oemrinde olduğu için, esasen ithalâtçının ta- lepte bulunamayacağı maddelere an» laşmalılarda sanayici kotası ayrıl madığı, halde müracaat edemiyecek tir. Bu sebeple, Ticaret Bakanlığının çeşitli makamlar elinde bulunan ve onlar kanalıyla tevzi edilen madde- lerin de sanayici tarafından mute- met tâyini suretiyle ithaline izin verdiğini belirtmesi yerinde olacak- tır. Bunun çeşitli faydaları vardır? I —- Ufak sanayici, İthalât mua meleleriyle uğraşamamaktadır. 2 Mutemet kanalıyla açılan akrediilin masrafları azalmakta, bul d mamul maliyetine tesir oet- mektedir. * 8 Merkez Bankasına talepler toplu o. olarak geldiği için, parça ba- şına muamele azalmaktadır. 4 — İthal maddelerinin peraken- de olarak bildirilmesi kâh meblâğın ufaklığı yüzünden İhracatçı memle- ket tarafından is'afa şayan görülme m ekte, kâh sanayici bu kadar ufak mehlağ için müracaata yanaşama- maktadır 5 — İthal edilecek mal ne kadar büyük olursa, ambalâi; nakliye ve formalite masrafları o kadar düğ- mekte, hattâ malın bedelinde bile; az da olsa, tenzilâta yol açmakta- dır. Bu da döviz tasarrufunu sağla- maktadır. Bütün bu sebepler yüzünden, an- laşmalı memleketlerde de çeşitli da- irelere emrind maddelerin mutemetle ithaline izin verilmesi çok yerinde bir iş olacaktır. AKİS/21