10 Kasım 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

YABANCI Sofya Radyosu B rm Komünist Partisinin Kongresine katılmak üzere emi eke biz gelmiş bulunan Tu- nus, İsrail, Birleşik Amerika, Porte- kiz, Türkiye, Hollanda ve Avustur- ya Komünist Partilerinin o delegas- yonlarına mensup temsilciler Millet- lerarası komünizm ve emekçi hare- ketinin tanınmış siması, milletimi- zin lideri ve öğretmeni Georgi Di- mitrofun Mozolesini bugün sonra Ziyaret ederek çelenkler koy- muş ve ihtiram duruşunda bulun- muşlardır. Delegeler daha sonra, memleke- önünde de ihtiram duruşu yapmış- lardır. Newyork Times C .L. Sulzberger «Mr. K'nın Mad- rabazlığı» o başlıklı (o yazısında Krutçefin vaktiyle (1959'da) Arna- vutlukta söylediği bir nutukta «Ba- tılılar, bizimle müzakerelere oturmak için tavize karşı taviz metodunu ta- kip etmek gerektiğini (o söylüyorlar bu ise bir madrabazlıktır» eo dediğini hatırlatarak, şimdi de Kennedy'nin aynı fikirde olduğunu, hakikaten Sovyetlerin Karaiplerdeki üslerinden çekilmelerine mukabil Amerika ta- rafından NATO ve CENTO'nun bağlan tısı Türkiyedeki üslerden çekilmesi- ni düşünmenin bir delilik olacağını belirtmektedir. «Belki gelecekte bir gün Türki- yede bazı değişiklikleri de kapsaya- cak tedrici, kontrollü ve teftişi müm- kün bir silâhsızlanma ve yabancı üs- lerin azaltılması konusunda omüza- kereler imkân dahiline (o girecektir. Ama hali hazırda Krutçefin bu mad- rabazlığına müsamaha edilemez. Türkiye sadık ye muannit bir müttefiktir ve Rus tazyikine karşı koymayı bir itiyat haline getirmiştir. XX Dünya Savaşından sonra tek ba- şına, Stalinin, Boğazların kontrolü- ne dair taleplerini reddetmişti. Top- raklarını sadece Sovyet tecavüzünü kontrol altına almağa matuf olup dikkatle kurulmuş olan ittifakın bir parçası olarak NATO ve Amerika teş kilatına açtı.» (Amerikan) AKİS/28 GÖZÜYLE Die Welt K ennedy, Kübada Sovyet roket üs- lerinin tesisini bir alışveriş me- selesi yapmayı ve bunu Türkiyedeki Amerikan roket üsleri ile ödemeyi reddetti. Türk Hükümeti, bu esnada Amerika Cumhurbaşkanını, ihtiyat- lı olsa bile, mertçe destekledi. Moskova teklifinin Batılılar ta- rafından reddi, Türkiyenin oO(Komü- nist tesirinde bulunmayıp Avrupaya ait olması ve böylece, Kübanın Ame- rika için olduğu gibi, Sovyetlere karşı bir saldırganlık dayanak nok- tası olmayışı ile sebeplendirildi. Ay- rca, Türkiyenin yıllardanberi Batı- nın bir omüttefiki olduğuna, bu se- beple, bu ittifak çerçevesinde silâh- lanma hakkına sahip bulunduğuna, halbuki Kübanın Varşova Paktına dahil olmadığından bu birleşmeye çağrılmadığına işaret edilmiştir. Türkiye tarafından çok daha aydınlatıcı bir argüman ortaya ko- nulmuştur: Rusya, asırlandanberi daima bu memleketle — çarpışmıştır. Bugün ise defalarca, Doğunun Tür- kiyeye karşı yıllardanberi süregelen acı bir propaganda kampanyası var- dır. Bu, Türkiyeye sadece hak ver- miyor, aynı zamanda, bir Komünist saldırganlığına karşı dostların yar- dımı ile kendini savunma ödevini yüklüyor. Sovyetlerin teklifini Türkiyenin reddi şüphesiz, ilk göründüğü gibi kati değildir. Gerçi Türk Batı itti- fakının gevşemesi bahis konusu ola- maz. Ankarada şüphesiz, Türkiyede - ki Amerikan roket üslerinin, kıtalar arası roketler münasebetiyle bugün- kü durumda değerinden çok kaybet- tiğine işaret ediliyor. Bu noktai na- zar Doğu-Batı görüşmelerinde (o bü- yük mânâ kazanabilir. (Alman) Herald Tribune Ilter Lippman, şunları yazmak- tadır: "Derhal söylemeliyim ki Küba ve Berlin ayrı ayrı durumlar arzetmektedir. Küba ile doğru bir şekilde omukayese edilebilecek yega ne yer Türkiyedir. Yalnız buradadır ki stratejik silâhlar, Sovyetler Bir- liği hududu üstündedir. o Norveçte, İranda ve Pakistanda Obu silâhlar mevcut değildir. İtalyada bir miktar TÜRKİYE mevcutsa da bu memleket Sovyet- ler Birliği ile hudut değildir. Küba ile Türkiye arasında ehem- miyetli diğer bir benzerlik daha var- dır. Kübadaki Sovyet güdümlü mer- mi üssü, Amerikaya NATO'nun Tür- kiyedeki üssü gibi pek az bir aske- ri değeri haizdir. - Kübadaki Sovyet askeri üssü savunulamaz. Türkiye- muvazenesini değiştirmeden söküle- bilir. Pek ala lâfı edilen silâhsızlan- ma sahasında ilk müsbet bir adım olarak, eğer hudutlarda bulunan memleketlerden tecavüzi silâhları kaldıracak bir anlaşma imzalanırsa bu, şüphesiz, Türkiyenin NATO hi- mayesini kaybedeceğine delâlet et- mez. Bütün bu sebeplerle diyebilirim ki böylesine bir anlaşma yaşama şansına malik (olabilir ve böylece kontrol edilemiyen ve otomatik hâ- diselerin tahakkümünden bir kurtu- luş yolu bulunmuş olur.» (Amerika) Chicago Tribune übadaki üslerin niçin Türkiye, Pa- istan veya Formozadaki Ameri- kan üslerinden farklı olduğunu be- lirten iki sebep mevcuttur. Birincisi, Komünistler gerek sözleriyle ve ge- rekse hareketleriyle omütecavizane plânlara sahip olduklarını isbat et- mişlerdir. Halbuki 60 yıldır Ameri- ka Küba Hükümeti aleyhinde her- hangi bir yıkıcı harekette bulunmuş değildir. İkincisi, Kübada seçim yapılmış değildir ve dolayısiyle Castro Hükü- meti Küba halkını temsil oedemez. Küba halkının Rus üslerini istediği- ne dair delil yoktur. Asya memleketlerinde temsili hükümet sanatı tam manasiyle ge- lişmiş değildir. Türkiye ve Pakistan askeri darbeler ve örfi idare tecrü- beleri geçirmişlerdir. Henüz bir sene evvel Türkiyedeki seçmenlerin yüz- de 92 si seçimlerde oylarını kullan- mışlar ve başlıca dört partiye oyla- rını vermişlerdir. o Neticede bir ko- alisyon hükümeti kurulmuştur. Fa- kat dört parti de tam manasiyle Batı taraftarıdır.