1 Ekim 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

l | Plândan çıkan kısım | Bakanlar Kurulu sadece Plânlama Teşkilâtının hdzırladığı ve Yük- sek Plânlama Kurulunun da müzake- re ettiği 2. müsveddeden oldukça bü- yük bir kısmı tamamen çıkartmıştır. Plâncıların vergi sistemini esnek- liğe kavuşturacak tedbirler olarak ileri sürdükleri, vergi dağıtımında bazı yeni şekillerle ortaya koydukla” rı esaslar Bakanlar Kurulunca yuvar lanmış, genelleştirilerek ileride mün- ferit kanunlarla tatbik mevkiine Hü. kümetlerin isteklerine göre konulahi” lecek hale getirilmiştir. Hükümet, bu kısımlarda bütün teferruatı kaldır- mış, özetle meseleyi şöyle le tir: “Şimdiye kadar vergi dışı kal. mış, vergilenmemiş kaynakların eko- nomimizin ve Kendi bünyelerinde ger- çeklerine uygun surette ve usuller İ- çinde vergilendirilmeleri (hedef © lacaktır.” “Belâlı konu” diye bilinen bu iç finansman bahsinde mesele şudur : Hükümet de, plâncılar da plânın tat- biki için 9 milyar liralık vergi geliri- ne lüzum görmektedir. 1962 yılı için T milyar 700 milyon gelir tahmin edilmiştir, fakat bunun 7 milyahı bi” raz geçeceği anlaşılmaktadır, Plâx cılar demektedirler ki: Gelecek yı. lın vergi geliri, işlerin açılacağı da hesaplanarak, eski vergilerle 7 mil yar 800 milyon Jiradır. Demek ki, 1 milyar 200 milyon getirecek yeni ver» gi koymak lâzımdır, Plâncılar bunun büyük kısmının, gelire değil arazi” nin potansiyel hasılasına göre ver gilendirilecek tarım sektöründen te“ minini tavsiye etmektedirler, Halbuki buna Maliye Bakanlığı imkân görme- diğini bildirmiş, tarım sektörünün Gelir Vergisine tâbi tutulmasını daha doğru bulmuştur, Zira, şimdi düşüm- mek lâzımdır, yurdun dört bir tarafı- na takdir komisyonları gidecek, 586“ nin arazin dönüm başına şu kadar, seninki şu kadar diye vergi biçecek- tir. Arazinin sahibi o hasılayı alı- madığı takdirde ya toprağmı sat- , mak zorunda kalacak, ya da batacak- tır. Meşhur Kaldor bu usulde, köylü- yü çalışmaya zorlamanın kerametini görmektedir, Hükümet, yapılan görüşmelerde, koyacağı yeni vergilerin neler olaca” ğını bildirdi. Plâncılar bununla 800 milyon liranın sağlanacağını kabul ettiler, “Peki, geri kalan 400 milyon lira nereden bulunacak?” diye sor- dular, Hükümet bunun, açılan iş sa- hasından temin edileceğini (söyledi. Plâncılar, o konuda haklı olarak iti” raz ettiler: “Ama, biz eski vergile- AKİS, 1 Ekim 1962 —LIKTİSADİ VE MALİ SAHAT | rin getireceği geliri 7 milyarın biraz üstünde değil de 7 milyar 800 milyon olarak bu iş açılması ihtimalini dü- şünerek hesapladık. Şimdi, buna 400 milyon dahg eklemeye kalkışıyor3u” nuz, Olur mu bu iş?” Hükümet, “Bir çaresini bulaca- gız” dedi, Plâncılar, Alicanın not- larından alınınca haklı bulundukları bu tek Konuyu ön plâna çıkardılar. Dediler ki: “Hükümet ya enflasyona decek, ya da sene sonunda yatı- rımları durduracaktır, İhtilâlden he- men sonra d& bu Alican yatırımları durdurmuş ve bütün iş alemini sekte" ye uğratmıştı. Gene aynı şeyi yapa- caktır, Biz, sorumluluğa iştirâk etmi- yoruz.” Hükümet, plâncılardan sorumlu- luk yüklenmesini istemediğini, 40- rumluluğu Kendisinin taşıdığını bil dirdi, Üstelik, 1 milyar 200 milyonu enflasyona gitmeden bulacağını söy- ledi, Ama plâncılar, asıl öteki sebep- lerden direttiler. Dostça tavsiyeler Pilâncılarla konuşan, İsmet Paşadan " ibaret kalmadı, Başbakan Yardım” cısı Turhan Feyzioğlu ve plâncıların arkadaşı Coşkun Kırca Plânda da, plânlama fikrinde de unutulmaz eme- gi geçmiş dört ilim adamıyla gö rüştüler, Feyzioğlu ve Kırca, plâncı- ların fikirlerine ve görüşlerine iliş- mediler, Onların tartışmasını yapma- dılar. Zira, bilhassa Coşkun Kırca oir çok noktada Hükümeti, daha doğru” su Alicar. * Melen ikilisini değil, plân- cıları haklı buluyordu. İki C.H.P, ii genç plâncılara aklın ve mantığın se» siyle hitap ettiler, Bir defa, uzun ve .yi görmezse ve H Devlet Plânlama Dairesi Eriz çok yorucu mesai sonunda, binbir (00İ mekle hazırladıkları plânı tekme d | besiyle zedelemeğe hakları yok Sonra, farzediniz ki Hükümet sa| den plânı tatbik edilmez hale s| muştur, Plân, dış finansmanı sağ (/ yacak Konsorsiyum tarafından edilecektir, Bir enflasyon tehlikesi | rülürse, para verilmeyecektir ki. * zaman, plânı yeniden gözden ge | me ve. .iç finansmanı daha sağlam ! saslara bağlama zarureti kendili | fi den doğacaktır, Yok, onlar bu tehi ' f anlarla | daha iyi ya.. Yeni ağir vergi kül? İ millete yüklenmeksizin, plânlı kal ' İl ma devresi açılacaktır, i Plâncılar, bir yandan hissi oganlıklarını yanip a tl geçirdi di, Başbakan İnönü istifaların ni Osman Nuri Torun ile bir 8 rüşmeden sonra kabul etti, müsteşarlığa bir başkasını da etti, 'Tâyin edilen uzman. k meseleleri bilen bir maliye Müezzinoğlu bu konuda İnönü gece mühlet istedi, ertesi gün © kabul etti, Nİ