14 Mayıs 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21
Mmeferde calışan hâkimler arasında Lorü ard gibi 83 yaşında olan- ları bile vardır. Tabif bu durum ba- zan tenkidlere de yol açmaktadır Yaşlılıktan çalışamaz hâle gelmiş ve sağırlaşmış i kalmaları yüzünden nin aksadığı iddia edilir. Fakat, “ hi sebepler” yoluyla açılacak kapıla- riın “siyasi maksatlar” için de kulla- nılabileceğini gayet iyi Aanlayan İn- gilizler, bu gibi hâllerde bile emek- hlik usülüne başvurulmasını İsteme- mişlerdir. Yaşlı hâkimler yüzünden ortaya çıkabilecek mahzurlar, hâ- kimlerin siyasi müdahaleden masun tutulmalarına karşılık ödenecek cüzi bir bedel sayılmaktadır. Hâkimler ve insanlar 3 ine 1700 yılından beri yürürlükte azledilebilmesi — bile, parlâ- mentonun -yani hem Avam Kamara- sının, hem de Lordlar Kamarasının- tavsiyesine bağhdır İşin asıl tuhaf tarafı, iki buçuk asır içinde bu usü- lün ancak bir defa tatbik edilmiş ol- masıdır. Hattâ İngilizler, 1830 yılın- da zimmete para geçirme hâdisesin- den doğan bu tek vakada suçlunun İrlandalı bir hâkim olduğunu söyli- yerek kendilerini her türlü lekeden kurtarmağa çalışırlar. Konferanscının gıpta ile dinle- nen sözlerinden şonra, sıra, hâkimle- re verilen maaşlar mevzuuna gelin- ce, hazır bulunanlar arasında duyu- lan hayret nidaları daha da sıklaştı. r. Wade'e göre, hâkim —maaşları İngilteredeki Ücret seviyesi içinde en yüksek kademeyi teşkil etmektedir. Yüksek mahkeme hâkimlerinin yıl- hk gelirleri 8.000 İngiliz lirasını -res- mi kurla 200.000 Türk lirası- geç- mektedir. Halbuki, meselâ bir baka- nın alacağı yıllık maaş nihayet 5.000 İngiliz Jlirası -125.000 Türk lirası- tutmaktadır. Konferanscının i siyle, “politika yoluyla para yapmak usülü lnxılterede çoktan tarihe ka- rışmıştı Profesör, “bir memlekette mah- kemeler.n istiklâli mevzuunda yapı- k ele, o memleketin siya- sI kadeıım tâyin eder” diyerek ko- nuşmasına son verdiği zaman, hazır bulunanlar, söylenmek istenen Şeyi çok iyi anlamıılardı Hâkimler ve mahkem müstaki olmadıkça, Anayasadakı ve kanunlardaki temi- natların değeri sıfırdı. EFENDİLİK SAVAŞI (Hikâyeler) razan : Fakir BAYKURT Köy ve Eğitim Sanat Eserleri Serisi No: 1 Fiatı : 2 Lira 14 MAYIS 1959 aB ei M H Fransa Geri tepen tertipler l? ransadaki 1830 ihtilâli ağır tah- rik altında başlamış, Polignac ile Charles X.'ın anayasaya aykırı fer- manları halkın ayaklanmasına sebep olmuştu. 1848 de açıkça tahrik bu- lunmakla beraber, bu tahrik ferman- lardan değil, hükümetin aldığı şid- det tedbirlerinden ve halk kahramanı olarak bilinen kimselere karşı giri- şilen tertiplerden doğmuştu, 1848 yılının Ocak ayında, Fran- sadaki hükümet görünürde çok kuv- vetliydi. Kral Louis Philippe ile Nâ- zır Guüizot memleketi sözde anayasa- ya göre idare ediyorlardı. Meclisin 4 Nâzır Guizot Millete karşı duramcdlı çok büyük bir ekseuvetı kendılermi destekliyor, k himayesinden fayda'anan bUyük cıft— çiler, sanayiciler hükümet tarafını tutuyordu. Fransız halkı da, bütün iktisadi ve siyasi sıkıntılarına rağ- men, işiyle gücüyle meşgul görünü- yordu. ihtilâ) beklenmeyen i ehri birdenbire, üç gün müddetle, kan ve ateş cehen- neminin içine düştü ve çok sağlam olduğu zannedilen rejim, üç gilnün SOnN! yıkılıverdi O tarihte, Nâzır Guizot'nun ida- nun olmayanlar, yani Liberal Monarşistler, Cumhuriyetçi- ler ve Sosyalistler, hiç olmazsa mu- vakkaten birleşmek — zaruretini his- tmişlerdi. İlk varılacak — hedef, memleketteki seçim hakkının emni- yet altına alınması ve nefret edilen nâzırların düşürülmesiydi, —Ancak bundan sanra, her grubun müdafaa ettiği içtimai — refornıların tatbikine sıra gelebilirdi. Güçlerini birleştiren muhalifler, geslerini duyurabilmek için memlekstin her tarafında pro- testo toplantıları tertip etmeğe çalı- şıyorlardı. Paristen gelen liderlerin de katıldıkları bu toplantılar, bizzat Louis Philippe'den ve Guizot'dan e- mirtalan mahalli polis kuvvetleri ta- rafından son derece güçleştiriliyor- du. Paris kapılarında ı dare tarafından cıkarılan güçlük- den en fazla zarar görenler, e- yaletlerde dolaşmağa cıkan muhale- fet liderleriydi. defasında gayet kurnazca tertipler.n kurbanı oluyor kend.sı “h lk ın nef- Aşhnda. S“eftruş Tüllin, h genis halk kütlelerin.n, işcileri köylülerin sevgisini kazanmış br müÜcadeleciydi. Avukatlıkla işe ba ş- lamış, kısa zamandua Frarsada seçim hakkının genişletilmesini isteyeon ha- reketin başına geçmişti. Louis-Philip- pe ve Guüizot çetesinin iktidar koltu- ğuna sıkı sıkiya — vapıştıklarını gö- ren halk bütün ümidini Ledru Rollin'e ve dnunla kenlit Ca i Gemiis Bisne gibi adamlara bağ- Vayin Ştı. İktidarın, bu halkeı ve mü- de.îbc. kuvvetler karşısında buldu- ğu usüller pek ustaca düşünülmüştü. ru-Rollin ve arkadasları, her Zittikleri yerde, parayla tutulmuş bir güruh tarafından | yuhalanıyor, böylece “halk için” uğraşanların biz- zat halk tarafından reddedi!diği ze- habı uyandırılmak ımr—rıvvrdu Muh- telif eva'et şehirlerinde rap dağıtıldığı ve kışlalarda askere ayrılan şsavap ıstıhkakınm hıı mak- satla kullanıklığı da oluyo Ledru-Rollin aleyhine tmtıplenc—n nümayişlerin en büyüğü ve en teh- likelisi 1848 Şubat ayı ortalarında Paris kapılarında cereyan etti. Led- yordu. Mücadeleci lider, 22 Şubatta Pariste yapılacak bir protesto top- lantısında bulunabilmek icin seyaha- tinin son kısmını cabuk b.tirmege karar vermişti. Parise dönüş, o za- manın en süratli vasıtası olarak bi- linen ve “ucan araba” diye anılan altı atlı bir dilijansla yapılacaktı Halk, uzun amandan beri Pa- risten uzak kalan ve eyaletlerde tür- lü tertiplere hedef olan Cumhuriyet- ci lideri " karşılamak için hazırlıklar yapmaktaydı. Dilijansın — başşehre Porte d'lItalie denen mMmevkiden gire- ceği belliydi. Daha bir gün önceden hayli kalabalık halk kütlelerinin o
