7 Eylül 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19
rmı Amerikan dolarını ve EPU mem- leketleri paralarını millf paramıza, yani Türk lirasına nazaran şu nisbet- lerde prım yaptırmaka başlamıştı Amerik % ulıruk Doları 0/0 1951 Eylül 27-29 — Aralık 40-42 1959 Mart 60 8186 Haziran 71-75 9-80 Eylül 72-73 87-89 Aralık 81-82 97 1953 Mart 110 11k 121 Harziran 124-135 1va Ağıstos 1442145 155 Bu vaziyet karşısında iki şık var- dı: ya paramyzı devallle etmek veya ihracata yabancı memleket paraları- nın paramıza yapmış olduğu priml telâfi edecek derecede prim vermek. Birinci yola gitmek çok güçtü. İkmci yol tercih edildi. A listesi (ithalât listesi) mallarının ithal hakları men- sup oldukları gruplara re 25, ©ç 50, ©© 75 nisbetinde satıldı. Ithal bir fona yatırıldı (Tevzin Fonu), ha. sılâtın kifayetsizliği anında — Ziraat Bankasının avans vermesi kabul edil- di. İhracatına prim verilen mallar ku- ru çekirdeksiz Üzümle 2 ibaretti. K/”907 sayılı karanameye gö- re çekirdeksiz kuru Üzümün (9 nu- mara) beher kilosuna 1 — Serbest dolar mukabili ih- racında 18 kuru; Sterling ve FPU memleket- leri ıhrucında 16 k 38 — Diğer klırmg anlaşmalı pa- ralur mukabili ıhracınd 12 dolnr mukabili ihra- catında % .')0 — Sterlin ve EPU paraları mukabılı ihracatında ©» 40 liring anlaşmalı — p&ralar mukahılı ihracatında © 25 prim veri- liyor: Daha 1953 senesinde primler tes- bit kedilirken miktarları kifayetsiz tesbit edilmişti- Onun için mütea- kip yıllarda dış ticaret açıkları kapa- tılamadı bu ke yabancı memleket araları paramıza daha yüksek mik- tarlarda prim yaptıklarından cat mallarımıza verilen primler ye- niden tesbit edilmiştir. Filhakika 7,8, 9 numara çekirdeksiz kara Üzüm sa- olarak ser- memle- cektir. Bu kerre tesbit edilen prim- lerin gayesi malisuülleri muayyen bir fiatın altına dilşmesini önlemek- AKİS, 7 EYLÜL 1957 a ee tir. Bu hususla ilgili olarak bazı koo- peratifler de müdahale mübayaaların- da bulunacaklardır. Bu müdahaleler sonunda 9 numara kuru Üzümün kilo- sunun 110, 6 numara kuru incirin kiç losunun 75, incir hurdasının 75, Aka- la (1. A) presli pamuğun 350, Çukur- ova Bölgesi (1. A) presli birliklere 500 milyon ııraya mamış gibiydi. Prim fiyatları yük- Sseltiyor, yükselen fiyatlar prim ihti- yacını arttır ıiyordu. Bir fâsıt daire içindeydi Bugünkü şartlar muvacehesinde ihracata prim vermek bir zaruretti. Fakat primler enflasyoniqı bir kay- naktan beslenmemeli ki kendilerinden beklenen netıceler husule gelsin. a. B P. Dış yardım ylardan beri sürüp giden dış yar- dım hikâyesi bu haftanın başın- da nihayet bir neticeye bağlanıyordu. İki Meclisin müşterek komitesi bır anlaşmaya vardıktan Ssonra her ixi meclis de ayrı ayrı dış yardımı ka- bul etmişti. Yardım 3.435 milyonu buluyordu. Bu miktar, Eisenhower'in İKTİSADİ VE MALİ SAHADA talep ettiğinden bir milyar daha az- d Buna rağmen Cumhurbaşkanı, ve- to hakkını kullanmıyordu. Askeri yardım ve dost memleket- lerin savunmasını desteklemek için yapılan tahsisat mutat üÜzere diş yar- dımın en büyük fasıllarını teşkil e- diyordu. Mütevazi iktisadi yardımı, sayın Parlâmento üyelerı iyice bu- gazete, muktesit temsilcileri alkışlıyordu. AKİS'in bu sayıda bir karikatürünü koyduğu The Chicago Tribune yar- ileri giden- pıldığını memleketleri dilencilikle itham edi- vordu- Bir de bu saygısız dilenciler el etek öpeceklerine 3 küsur milyar- lik yardımı azımsıyorlardı! Amerika hür dünyanın lideri ol- muştu, fakat, ne sayın temsilciler, ne de halk bir türlü liderliğin icaplarını anlamıyorlardı. Tehlikeli rakip u anlayışsızlık git gide oluyordu. Zira artık Am dım dağıtan tek memleket olmn.ktan çıkmıştı. Karşısında son derece kur- naz bir rakip mevcuttu. Rusya, A- merika kadar zengin olmiıyahilirdi- 1954 den beri komünist olmayan memleketlere ancak ı milyar kı.dar yardımda bu Fakat yardı- mını son derece ustalıkla kullanıyo"- tehlikeli The Chicago Tribune'de çıkan karikatür:
