18 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

700 kâğıt tahsis edilmiştir. Kafi gelmıyecektır Bu kadar kâğıt ile mümkün olanı basacağız, bitince dura- cağız. Düşününüz ; Tek kitap devrinde, her dersin kitabından beşer bin bası- lırdı. Bazan bu miktarlar bile sıkıntı yaratırdı. Bugün, liselere geçenlerın sa- yısı, muhakkak ki, geçen senelere nis- petle fazladır. Çıkarılacak kıtapl arın âdedi de Bakanlık tarafından asla bilin- medıgı ıçın buhranın olacağına yüzde yüz emin olunabilini akikaten Bakanlık_ kaç kitap ba- kitapçı, bastığı — kitaptan «on tane» numune ayırır ve akanlığa gönderir. Yâni bir nevi «süs» meselesi Bakanlık, sadece kitabın tertiplendiği- ni ve piyasaya çıkarıldığından — haber- dardır! Gerisi kit tapçının elindedir, is- ter iki bin, ister üç bin, ister beş bin.. Fiyat ammı meselesi de işin içine girer- e, O zaman kıtap değil, kıtapçık bile bulmak Oordur. Yeni ders yılına — hangi kıtapların basıldığını bir öğretmenin çok geç öğ- renmesi ile ve kitapçıların kitap basıp satmakta ne düşündüğünü bilmeden gi- riyoruz. Mekteplerin — açılmasına on günden az bir zaman kaldı. Artık siz, durumumuzu takdir ve mekteplerin halini tasavvur edin Diğer acı bir taraf ir memlekette sadece okumak, İlise ve orta mektep kitaplarına baglı ol- madığına e€, iğ kitapların çıkmasına lüzum olduğunda kimsenin şüphesi yoktur. Fakat, mek- tep kitapları bir ticaret metarı haline ge- leliberı ıyı kitap bulmak da zorlaşmış, hattâ bu imkân yok olmuştur. Bir iki sene evvelıne kadar, İstanbul'da bır— çok kitabevleri «okunabilecek» — kita çıkarırlardı. Mektep kitaplarındaki kar anlayışı bu hızı kesmıştır yok etmiştir. ük müesseseler tercüme ki- taplara, iyi kitaplara veda etmışlerdır Bunun yanında, bazı dergiler kendi yağ- ları ile kavrularak memleket edebiya- okumi rakına hizmet etmek yolunda devam etmektedıl Diyeceksiniz ki, bugün her gazete satıcısının elinde, önünde binlerce, yüz- lerce kitap vardır. Vardır, ve bunlar sa- dece şehvet kokulu, macera ruhlu hi- kâyeleri, romanları ihtiva etmektedir. Ticaretin «ruhu» — sarsacağına — inanıl- mazdı. Bizim memlekette bu olmuştur. Okul kitabından tutun da, vatan daşın — okuması lâzım gelenlerden bıle mahrum olma yolundayı Ve biliyorsunuz, Milli Eğitim Ba- kanımız — Celal Yardımcı, Amerika'da, İngiltere'de — seyahatte idi, tetkiklerde ulundu. ers sesini radyodan işitecek — ve annelere babalara, çocukları için <«hayırlı sene- ler> temenni edecektir. Talebelerin ki- tap bulabilmek için binbir zorluk çek- tiği yeni ve <«hayırlı' bir ders yılı». Te- mennıyı bırakıp, tedbire ve tatbikata geîı i, —mesele halledilmiş — ola- AKİS. 18 EYLÜL 1954 KİTAPLAR CELÂL BAYAR' IN SÖYLEV 0 - Özel Şahingiray. An- 19 ğuş M. 496 S. 4. Bas- Türkiye İş Bankası A. Ş. ) ayın Celâl Bayar'ın söylevleri daha önce birkaç defa derlenmişti. Fakat, elimizdeki kitabın önsözünde de be lır— tildiği gibi, bunlar Cumhurbaşkanının bütün söylediklerim toplamış olmaktan uzaktır. (En genişi Cemal Kutay'ın «Ce- lâl Bayar» adlı dört cıltlık derlemesı— dir. İstanbul 1939 - 1940 1 Şahin- giray'ın derlemesi iki cılt olacaktır Bu ilk ciltte T . nde söyledikleri bir araya getırılmıştır İkinci cilt ise, Meclis dışındakı sözlerine ayrılacaktır. Ö. Şahingiray, gızlı oturumların henüz yayımlanmad ığını işaret ederek. derlemenin de tam olmadığını mektedir. , b belirt- Bu çeşit eserler devrım tarıhımız için değerli doküm rı bir araya ge- tirdiği için pek çok fayda saglar İkinci cildin de bir an önce çıkarılacağını sa- nıyoruz. İSLÂM - TÜRK EDEBİYATINDA KIRK HA Toplama tercüme ve şerhleri azan Doç. . Abdülkadir Karahan Istanbul 1954. İbrahim Horoz B.. — XXVIII 364129 S. — fotoko- ü Arapça metin. — İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayın- ları. No. 587). ski dini - ahlâki edebiyatımızın irünlerinden olan kırk hadis tercü- meleri üzerindeki bu geniş ınceleme askı içinde sunuluyor. A, d ve mah Kırk hadıslerı tasmf denemesı larını inceledikten sonra 1. Arap dilinde kırk hadis'ler, 2. bölümde; İran dilinde kırk hadısler uzerınde bil- giler veriyor; nihayet 3. : Türk edebiyatında — kırk hadis tercumelerını ele alıyor. XIV. yüzyıldan yüz kadar, bu alandaki bütün ürünleri in- celiyor. —Esere uzun bir bibliyografya, Fransızca ve. Arapça özetler, fotokopi- ler, indeks ve notlar — açıklamalar ek- lenmış GORİOT BABA (Honore de Balzac. Çeviren : Na- hid Sırrı Örik. İstanbul 1954 Gün B. 269 S. & 250 kuruş. lnkılap Kitabevi Seçme Tercümeler Seri 19). üyük Fransız romancısının bu ölmez eserini Türk okuyucuları önce Hay- dar Rıfat Yorulmaz'ın tercümesiyle ta- nıdılar (İstanbul, 1934. Dün ve Yarın serısınde) Nahid Sırrı Örik'in tercümesi Ö ili Eğitim Bakanlığının «Dünya Edebıyatından Tercümeler» serısınde çıktı (1943). Bu yenı basım 2. basım sa- yılacak. Bir baba kızma olan düş- kunlugunu derınlıgıne çizen bu roma- nın —yirmi yıl içinde de olsa— üç defa basılmış olması hayra işarettir. MALEZYA TILSIMI omerset Maugham ın dört büyük hikâyesi. Çeviren : Tahsin Yücel, İs- anbul Ağustos 1954 Yeni M. 119 S. & 100 kuruş. Varlık Yayınları, — Sayı: 282. Varlık Cep Kitapları: 106). S. Maugham, son on yılın bizde çok tutulan romancılarından biri- dir. Yaşı sekseni aşmış olan, kendisini götürecek <«gemiyi» bekledıgını soylıyen yazarın birçok romanları, hikâyeler limize aktarıldı. Fakat, en ünlü eserle— rinin henüz Türkçeye mal edılmedıgını söylemek de lâzım. Daha ziyade çekici, sürükleyici, macera — yan: ı agır asan eserlerini biliyoruz. Türk sahnesinin de yakından tanıdığı Maugham'ın hikâye- lerinden dört tanesi bu yeni kitapta su- nuluyor. — Kitabın kapağında <<Malezya adalarının sihriyle dolu bu büyük hi- kâyeler» notu dikkatten kaçmıyor. Dört hikâyenin adları : Malezya tılsımı; Uc- ra yerde memurluk; Sarı damla; Gizli kuvvet. N Eserleri : ( lıyan : Zahir Güvendi. İs- tanbul Agusto 1954. Yeni M. 127 S. 8 100 kuruş. İbsenin bir resmi ile. Sayı: 284. — Dünya İBSE Hayatı, Sanatı, Varlık — Yayınları, Klâsikleri: 11). Dunya Klâsikleri de cep kitapları ha— linde yayımlanıyor. 8-10 formi arasındaki bu kita plar yeni nesle dun— ya edebiyatının şaheserlerını üstün ya- zarlarım tanıtmak halamından oldukça faydalı.. Gerçi, buyuk eserlerden ancak parçalar Venlebılıyor Fak; «yol gösterme» dir. Ge uyan; acak mera sürükliyebilecektir. Bu kitaplar arasında Hayyamın — 400 rubaisinin tercümesini verebilen kitaplar da var. Zahir Güvendi, İbsen'in zamanını, hayatını, sanatını, eserlerini tanıttıktan sonra — bir bibliyografya — vermeyi de nutmamış «Brand, Peer Gynt, Bir be- bek evi ora), Hortlaklar iş- manı, Yaban ördeği, Yapı ustası Solness» adlı piye slerınderı alman parçalatın başında bu piyesleri konuları, şahısları yer almış. Kitabın so— nunNı pıyeslerının konulan» başlıklı bir bölüm Bu bölümde ini konuları tanıtılmıştır Parçalar, Türkçede tanınmış tercüme- lerden alınmıştır. ERBIYEYE DAİR (Bertrand Russel'in eseri. Çevı'ren: Prof. Hâmit Dereli. Ankara 1954 Maa rif B. VHOT * 288 S. 8 2680 kuruş. In— giliz Bılım Eserlerı m zofu Bertrand CRusselın dılımıze çevrı iş eserleri yök denecek kadar azdır. Her yeni ter- cümeyi, kitap servetimiz için yeni bir kazanç sayarız. Prof. Hamit Dereli'nin tercümesi Avni Givda tarafından ince- lenmiştir. Kitabın üç bölümü şu başlık— ları taşıyor : Girişten sonra : 1. tim üÜlküleri; 2. Karakter terbıyesı 3. Zihni terbıye Netice. 13