16 Mayıs 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 17

ELLİNCİ SENE Sembolizma, ellinci senesine yir- mek üzeredir. Bu münasebetle Fran- cis de Miomandre şöyle düşünüyor : Sembolizmanın ellinci senesine gi- rişi, bir takım merasimin, toplantıların, nutukların o vesilesi olacak. Hoşuma gidiyor! Çünkü ben merasimi severim, İlk gençliğimin edebiyat aşkile dolu ateşli çağlarında, en heraretli günlerini yaşıyan Sembolizmayı da severim. Buna rağınen bazı endişelerden ken- dimi alamıyorum, Biliyorum ki bu mü- nasebetle gene mekleplen, zümreleş- mekten filân bahsedi'ccektir. Halbuki Sembolizmada bir mektep karakteri görinek onu bilmemek demektir. Yeni bir ifade modası kurmıya ka- biliyetli, geniş ve kuvvetli bir ruh, ne zaman ortaya çıksa sorulan ilk su- al, onun hangi mektebe ait olduğudur. Böyle bir şahsiyet için sanki bir mek- tep şefi olmak lâzınıdır ve sanki za- ferlerin en büyüğü ve şereflerin en rülbelisi de budur. Sembolizma gün- lerinde halkın birinei hırsı, bu oyunu kimin idare ettiğini bilmekti, Hakikat oydu ki bunu belki herkes yapıyordu ve belki kimse yapmıyordu. Kimse orladaki şeyin bir meklep değil, bir hareket (o olduğanu O kavrayamamıştı, Mekteple hareket arasındaysa büyük fark vardır. Mekteplerin adedi pek çoktur. Zira onlar ferdi nahvetlerin ese- ridir. Bir Bey, iki arkadaşiyle bir mektep kurabilir, böylece bir (.... ism) daha artmış olur, Zanamen 1886 dan bugüne kadar gelen meklep isimleri 60 la 80 arasındadır. Fakat bana kalırsa © zamanla bu gün arasında ik! esaslı hareket vardır. Sembolızma ve Sürrealizma. Bunlar- an ökiside yeri bir ruh halinde ve yeni bir neslin aynasında tecelli ve bir ırkın insiyaklarındaki iticiliği temsil eden birer hâdisedir. Bunun içindir ki ikisi de beni teshir etmiş ve nazariyeleri, programları, tezahürleri ve kitaplariyle beni kavramıştlır. Fakat orta Fransız sanır ki Sembo- lizma bir mekteptir. Bir şefi, birkaç mubassiri ve bir takım iyi talebeleri vardır ve bunların da isimlerini bilmek bir vaziledir. Francis de Miomandre buraya yeldik- len sonra son bir cümle daha söylü- yor : Biz ıslâhı kabil adainlar değiliz! MONTPARNASSE KAHVELERİNDE Sembolizmanın ellinci senesi mü- nasebetile yapılacak merasim ve te- zahürleri tespit etmek üzere seçilatı komite, Moatparnasse'ın büyük kah- velerinden birinde toplanmıştır. ( Montparnasse Parisin artist mu- hitidir. ) Komite programımı tespit et- miş gibidir. Haziran ayı içinde Sem- bolizmanın, Pariste, Brükselde, Genev- rede, gerek ecnebi memleketler ve ge- rek Fransanın büyük kültür merkezle- rinde büyük nümayişler yapması ve zaferler kazanması ana fikirdir. Mallarme'nin kücük evini ziyaret, sembolist şiirler (okumak, ormanda gezinti ve öğleyin kırda yemek gibi maddeler programın içindedir. Bu işin alâkadarlarından bir şair demiştir ki: — Haziran ayında, yeşillikler için- de bü merasim ne kadar güzel ola- cak! Yemekten sonra Seine nehri üstünde tıpkı Mallarme gibi kayıkla bir gezinti yapacağız. Şairin arkadaşı ine : — Kayıklamı? demiştir. Fakat kü- rekleri sizin çekmeniz şırtile. Aksi halde ben motoru tercih ederim! OEDİPE - ROİ Paris operası, son günlerde, eski Yunanın en büyük eserlerinden biri olan Sophocle'um meşhur (Oedipe-Roi) sini oynadı. Kaderin karşısında insan kudretsizliğini temsil eden bu ebedi eseri, bu dela operaya çeviren, şiirde Edmond Fleg ve musikile Geogres Enesco'dur. Eserin gerek söz ve gerek musiki cepheleri hukkında münkitlerin dili medihlerle doludur. Mownet-Sully gibi bir aktörün hatırasında yaşıyan Oedip rolünü Andre Pernet yapmış ve çok muvaffak olmuştur. Bu vesile ile gi kadaşımız Ertuğrul Muhsini hatırlamamak elden gelmiyor. Ertuğrul Muhsinin gayelerinden biri de (Oedip) i Şehir tiyatrosu sahnesinde çıkarabilmek ve bizzat oynamaktır. Ertuğrul Muhsinin bu meselede karşı- laştığı tek müşkül, eserin mauzüm tercümesi meselesidir. Eserin incelikle- rini, havasını ve mimarisini bozmadan manzum olarak Türkçeye çevirebilecek şair kimdir? Ertuğrul Muhsin onu ariyor! AKADEMİ KOLTUKLARI Fransız Akademisi, boşalan dört koltuğunun intihap gününü, 2 Tem- muz 1936 tarihi olmakğzere tespit etmiştir. Bu koltuklar Paul Bourget, Jules Cambon, Pierre de Nol ve Jaegues Bainville'den boşalmıştır. 1870 senesinden beridir kiFransız akademisi . ilk defa olarak dört koltuğun birden * intihabını yapmak vaziyetine geliyor. Namzetler altı kişidir. Bunlardan biri Pierre de Nolhac'in yerine resmen namzetliğini koyan Löon-Paul Fargue ve diger beşi Mgr. Grente, Francis de Croisset, Alfred ei Emile Ripert ve Pierre Champion EDEBİYATA AİT TARİHLER Nouvelles Littöâraires ( Edebiyata ait tarihler ) başlığı altında, kendi intişar haftası içindeki günleri ala- rak muhtelif senelerde ve bütün dün- yada ayın o günlerine ait edebiyat ve fikir vakalarını kısaca halırlatıyor. Biz de aynı başlık altında her hafta bu satırları © gazeteden iktibas ede- cek ve memleketimize uit hâdiseleri de ona ilâve edeceğiz : 2 Mayıs 1726 — Voltaire 12 gün- lük bir hapisten sonra ( Bastille ) yi terkediyor ve İngiltereye gitmek üzere (Callais) den gemiye biniyor. 3 Mayıs 1844 — Edvard Drumont un Pariste doğuşu. 4 Mayıs 1775 — Nazariyeleri He- gel'in mazariyelerine zıt ve Kant'ın nazariyelerine yakın olan meşhur Al- man filozofu Herbert'in doğuşu 5 Mayıs 1815 — Kaade Labi-, che'in Pariste 6 Mayıs 1754 — Dalembert, Dide. rot'nun arkadaşı, ahlâkçı Joseph Jou- bert'in Perigotta doğuşu “ Ke 1837 — Tarihçi Bodin'in 3 lm 1265 — Büyük İtalyan şairi Dante'nin Floransada doğuşu. Bu tarih bazı müverrihlere göre 27 Mayis 14 ür. 13 Mayıs 1893 — Ağaç muharrir. lerinden başka, hemen hemen kimse nin İsnımadığı, fakat (asınmıya çok değerli ressam Arif Dinonun doguşu. 16