28 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

SETEK TTTT K v | F h K İi L A — 2 Ankara mektubu Ham petrol ithalâtı | kontrol altına alınacak Petrolden alınan istihlâk vergisinin gümrüklerce tahsili kararlaştırılıyor nkara, 25 (Hususi muhabirimiz bildiriyor): Pet- rol ve müştekkatının cihan ekonomisindeki büyük ehemmiyetini ve memleket müdafaası bakımından son senelerde kazandığı mühim mevkii gözönüne alan hükü- met, ham petrol ithal ve*tasfiyesinin kontrol edilmesini kararlaştırmış ve bu hususta lâzım gelen tedbirleri almak üzere İktısat, Maliye, Milli Müdafaa ve Gümrük Vekâlet- leri mümessillerinden mürekkep bir komisyon kurulma- sını kabul etmiştir. Petrolün ithali ve tasfiyesi omisyon petrölden alman istih- lâk vergisinin ham petrol fiat- Terine ve bumaddeye göre verilecek hi maye payını tesbit ve tayin edecek ve hakiki mânasile memleket ihtiya- cını karşılamaya kâfi evsaf ve mik- yasta tasfiye fabrikalarının memle- kette vücut bulması çarelerini araştı racak dünya üzerinde mahdut bir - kaç memleketin elinde toplanmış ve 8-4 büyük tröstün inhisarı altına gir- miş olan petrolün memlekete ithal ve tasfiyesinin serbest bırakılmama- sını temin edecek hükümler hazırlıya cak ve umumi olarak memleketimi - zin icap ve ihtiyacına göre mali, ikti- Badi ve askeri cepheden petrol işini tetkik ve mütalea edecektir. Komisyon muasır memleketlerin bu hususta almış oldukları tedbirleri de araştırmak ve gözden geçirmek Büretile geniş ve şümullü bir tetkik yapacak ve memleketimizin menfaa- tine uygun en münasip usulü bulmak için çalışacaktır. 4 Diğer taraftan haber aldığıma gö- re Maliye Vekâleti, ham pbetrolden alınan istihlâk vergilerinin gümrük- lerce tahsil olunması hakkında bir kanun projesi hazırlamış ve projey Başbakanhğa vermiştir. N HD d z W x abrıhaldr:ıımlıonhgln dşisl konomi bı.kanlıgı teşvikisa«e yi kanununu tadil eden bir kanun projesi hazırlamıştır. Bu projede teş viki sanayi kanunu muafiyetleri ay nen bırakılmış, buna mukabil fabri - kaların kontrolü işi daha esaslı bir şekle sokulmuştur. Yeni kurulacak fabrikaların iktisadi faydası olup ol- madığının tesbiti suretile memleke - tin en mübrem ihtiyacını önliyecek fabrikalarım kurulabilmesini temin için projeye yeni ve şümullü madde ler ilâve olunmuştur. Fabrikatörle - rin memleket ahengi içinde birlik ha linde çalışabilmelerini ve inkişafları- nı mümkün kılacak mühim esaslar da ayrı hükümler halinde projeye ilâve olunmuştur. İhracatı teşvik ve himaye konomi Bakanlığı memleket - - ten ihraç olunacak sımai ma mulâtın vergilerden istisnası hak - kında muhtelif kanunlarda mütefer- rik bir halde bulunan mevcut mua- fiyet hükümlerinin bir kanun çerçe : vesi içinde toplanmasmı temin için tetkikat yıptn'mıktadır Bakanlık Kallek Tüklk ların işlenerek ihracı ıxrumda ev - velce alman vergilerin iadesini te - min edecek yeni ve umumi hükümler bulunması etrafında da ayrıca tetki- kat yaptırmaktadır. İhracatı teşvik ve himaye maksadile yapılan bu tet- kikler sonunda ihracat tacirlerimizi decek T i ihtiva e - den bir kanun projesi hazırlanacak- tır. AAnl Firma hilelerine karşı Bnkanlık, sınaf mülkiyet kanu- nunun tadili hakkındaki ka- nun projesini Kamutaydan geri ala- cak ve projeye.yeniden bazı hüküm: ler ilâve edeçcektâr. Bakasılık Nherliayı gi meşhur bir ecnebi tııgıaşmın Tür kiyede tesçil yapurmımxş olmasın - dan istifade ederek o firmannı adını almak ve bunu Ekonomi Bakaplığı - na tesçil ettirmek suretile mevcut ka nun hükümlerinden istifade eden a - çık gözlerin bu hareketlerinin ününe geçmek ve yerli ve ecnebi mallarının markaları üzerinde yapılan hileleri önliyecek ve halkım alacağı malın mahiyetini bilmesini temin edecek hü kümleri projeye koymaktadır. Arzuhalcı Hayri yine mahkemede Sarhoşluk suçundan beraat kararı aldı * Birçok defalar sarhoşluk ve zabı- taya hakaret suçile tevkif ve muha- keme edilen arzuhalci Hayrinin ev - velki gün de asliye üçüncü ceza mah inde bir i vardı. Hayrinin zabıtaya karşı hakaret et- mesi marazi bir itiyat haline geldiği için adli tıp işleri müdürlüğü bu ba- kımdan Hayrinin cezai ehliyeti olma dığı hakkında karar vermiştir. Bu rapora göre Hayri zabıta memuru gö rünce hastalığı icabı olarak hakaret etmeye mahkümdur. Kendisini tanı- re Hayri zabıta memuru görünce has muhakl talığı icabı olarak hakaret etmeye| * yan polis memurları ona görünme- meyi tercih ederler. Hayri evvelki gün de ka - fasını ayakta düramıyacak kadar bo yalı ispirto ile tütsülemiş, göğsüne bir tütam Kasım çiçeği takmış, traş olmuş, süslenmiş, erkenden mahke - menin önüne gelmişti. Biraz sonra Harbiye binasında Burası yedek sübay mektebi oluyor Harbiye mektebinin Ankaraya nak li üzerine boşalan Harbiye binasına yedek sübay mektebinin taşınması için hazırlıklara başlanmıştır. Eski Harbiye binasında bazı tadilât ve u- fak tefek tamirler yapılmaktadır. Bunlar bitince umumi temizlik ya - pıacaktır. Yedek sübay mektebinde ki eşyalar da: bugünlerde Harbiye bi nasına taşınacaktır. Bundan sonra yedek sübay mektebi tamamile Har biyeye nakledilerek derslere bura - da devam olunacaktır. Ağaçtan düştü Beylerbeyinde oturan Rençber Ha sanın oğlu 7 yaşındaki Kadri, çıktığı ağaçtan müvazenesini kaybederek yere düşmüş yüzünden ve vücudü - nün muhtelif yerlerinden ağır suret- te yaralanmıştır. hastanesinde kalmıya ve tedavi edil- meye mahküm etmişti. Fakat temyiz sırası geldi, suçlu iskeml Beç - ti ve kandilli bir selâm ile heyeti se- lâmladı. Reisin suallerini keyifli bir sesle ve kelimelerin üstünde dura - rak konferans verir gibi şöylece kar şıladı: — Adım Hayri. 39 yaşındayım. İs- tanbulda Yeni Postane karşısında 16 numaralı odada mukimim; meşhur arzuhalciyim. Bekârım. Sabıkam hiç yok. İstanbulluyum. Emin Paşanın yegâne oğluyum. Hayri içkiyi itiyat edindiği için mahkeme kendisini evvelce altı ay - dan aşağı olmamak -üzere Bakırköy mahkl i bunu bozduğu için tek - rar bir karar verilecekti. Hayri kay- bolan bir şey bulmuş gibi birdenbire elile burnunu tuttu. Bir kandilli ge- lâm daha çaktı ve başladı: — Ey muühterem simalar.. Rey ve ifkârımı tenvir etmek (?) için söz is tiyorum, söz. Temyızın nakzına uyu- nuz!... Nihayet mahkeme, temyizin nak- zıma uyarak Hayri hakkında beraat kararı verdi. Hayri çıkarken bağırıyordu: — Yaşasın âlicenap adalet.. Meş- hur arzuhalci yine kurtuldu. Meşhur Riket dün Hindistana gitti Habeş - İtalyan harbinin başlan- gicmda Habeş imparatorile bir imti- yaz mukavelesi imzalıyarak beynelmi lel iktisadi ve siyasi büyük bir dedi- koduya yol açan meşhur ekonomik Riket evvelki gün hususi bir tayya- re ile şehrimize geldi ve dün sabah saat ona doğru yine tayyare ile Bağ dada gitti. Riket Bağdattan Hindis- tana geçecek, söylendiğine — göre orada yeni iktisadi teşebüsler ba - şarmıya çalışacaktır. Riketin yanm- da Şmit adında Amerikalı bir müte hassıs ta vardır. ğ Verilen haberlere göre, iş adamı Riket Bağdatta bir müddet kaldıktan sonra İngiltereye dönecek, fakat bu dönüşünü yine leketimiz tari - kile yapacak ve bir müddet için de Ankaraya uğrayacaktır. Riketin müs takbel Ankara seyahatinde Samsun petrolleri için hükümete bazı teklif- ler yapacağı söyleniyor. Fakat bu şa yiayı teyit edecek başka malümat yoktur. İngiliz mebusları Somervil ve arka- daşları, Mmmiş oldukları otelde dün istirahat etmişler, bu arada bazı ge- zintiler de yapmışlardır. Adliye sarayı Hapishanenin yerine yapılması kararlaştı Evvelce vilâyetin karşısındaki'sa- haya yapılması düşünülen adliye sa- rayının Sultanphmetteki hapishane binasının olâugu yere mşasma kazar verndiği Büdiriliyor. Boytetikle jistim lâk için para da sı.rfedılmemış ! caktır. ÂĞliYE sarayının “inşasi £' mamlanincaya kadar şimdiki tev - kifhanenin arkasına muvakkat bir pavyon yapılacak ve mahkümlar bu rada barındırılacaklardır. Hapisha - ne için 50 yataklı yeni hastanenin yapıl da başl Fazla rakıdan zehirlenen adam Sokak ortasında baygın bir halde bulundu Evvelki gece Çarşıkapıda Tavuk- pazarındaki çukur medrese önünde zabıta memurları bir adamın baygın bir halde yattığını görerek karako- la götürmüşlerdir. Üstünden çıkan evraktan bu adamın Kumkapıda 0- turan 34 yaşlarında Azmi olduğu an- laşılmıştır. Yapılan muayene neti - cesinde de fazla alkolden zehirlendi- ği anlaşılmış, ve Cerrahpaşa hasta- nesine kaldırılmıştır. Kaçak şekerler Satılarak parası göç- menlere tevzi edilecek Bundan bir müddet evvel Bulga - ristandan gelen göçmenler vasıtasile yurdumuza kaçak şeker sokan bir şe- beke yakalanmış ve tutulan şekarler de gümrük ambarlarında muhafaza altına alınmıştı. İhtisas mahkemesi bu davayı neticelendirmiş ve gümrük- lerdeki şekerlerin satılarak paraları- nım göçmenlere verilmesi hakkında karar vermiştir. Gümrük idarezi bu şekerlerden 177,457 kiloluk bir par- tiyi satışa çıkarmıştır. —Bu şekerler bugünkü piyasa üzerinden elli bin li- raya yakın bir para tutmaktadır. Di- ğer partiler de satıldıktan sonra. be- delleri gümrük resimleri alınmadan hipleri olan muhacirlere- verilecek- tir. Muhacirler yanlarındaki malları gümrüksüz memlekete sokmaya ka - nunen müsaadeli olduklarından bun - lardan resim alımmıyacaktır. Bir müddet sonra oradan dönü- şünde Ankarayada uğrıyacak Diğer taraftan şehrimize gelen | e '|iki-buçuk sularmda uyku arasında “İ|tum. Komşu Muzafferin evine hirsız SA RİKET | Bir çocuk alevler içinde kalıp yandı Kibritlerle oynarken bu felâkete düştü Evvelki gece saat 20 sıralarında Üsküdarda bir çocuk çok acıklı ve tehlikeli bir surette yanmıştır. Doğancılar caddesinde oturan hal- laç İbrahimin oğlu Halit evde eline geçirdiği kibritlerle oynarken bir- denbire tutuşan kibritlerden entarisi yanmaya başlamış ve-zavalir: yavru birlsaç mıgıiye tçinde alevler icinda kalmiştır. Halidin 'feryatlarına ye - tişen ev halkı alevleri abn(fürmuş . ler, Takat yavrucak vücudünün muh telif yerlerinden tehlikeli surette yan mıştır. Yaralı yavru baygın bir hal- de nümune hastanesine kaldırıl - mıştır. Mutbahta yakala- * nan bir hırsız Uuşüdüğü için bir de entari almış Birinci ceza- mahkemesi evvelki gün Mecit adlı genç bir mevkufun muhakemesine başladı. Mecidin sır - tında pis ve kirli bir fanile vardı. Ba cağındaki pahtalon avrat yerylerini örtemiyecek kadar yırtık ve pejmur- de.. Bir gözünün üstünden kirli bir tülbentle kara bir kadife sarkmış. Şa hitler dinleniyordu. Aşçı İrfan şun - ları söyledi: — Benim evim Halıcıoğlunda Ba - demlik caddesindedir. Bir gece saat derinden bir ses işittim: Yangm var diye bağırıyorlardı. Gecelikle koş - girmiş. Muzaffer bunu yakalamış, ellerini sıkı sıkı bağlamış. Orada bu Mecidi gördüm. Niçin girdin diye sordum, karnım açtı. Onun için gır- dim, dedi. Mecit evden bir de entari alarak gırtıma geçirmiş. Reis suçluya entari yi niçin aldığını sordu, O, kısaca: — Üşüdüm de ondan, dedi. Diğer şahitler de ayni şekilde ifa Taksi otomobilleri Şoförler miktarın tahdit edilmesini istiyorlar Belediye tarafından evvelce taksi- ye çıkarılacak otomobiller için konu'- lan bazı kayıtlar kaldırıldığından son günlerde taksiye fazla otomobil çık - maya başlamıştır. Şoförler bu vazi- yetten şikâyet etmekte ve bugünkü otomobillerin bile az iş yüzünden ka zanamadığını ileri sümrektedirler. Şimdi taksiye çıkacak otomobiller ar- kalarını lândon biçimi kestirmek mec buriyetinde değillerdir. Yalnız, şoför- lerin yanında hiç kimsenin oturma- ması için kanape bulundurulmama - ları lâzımdır. Halbuki birçok otomo- biller taksiye çıkacakları zaman şo - för yanındaki kanapeyi kestirmekte, fakat muayeneden sonra tekrar yer- ne koymaktadırlar. Buna mâmi ol - mak için, taksiye çıkacak otomobil- lerin muayeneden sonra da sıkı kon- trollerden geçirilmesini istemiştir. Belediye bu şekilde yakalıyacağı o- tomobillerin plâkalarımı sökmeye ka - rar vermiştir. Bundan başka taksiye yeni çıka- cak otomobillerin şoförle müşteri ara sındaki kısımlarının camla ayrılma- sı lâzım gelmektedir. Fakat bütün şoförler Belediyenin bu yeni kayıtla- rımdan memnun değildirler. Çünkü herkes bu aranılan evsafı yaptırdık - tan sonra otömobillerini usulsüz ola rak gene eski vaziyete sokmaktadır - lar. Bu yüzden de taksiye birçok o- tomobiller çıkmaya başlamıştır. Belediye şimdiki kayıtlardan başka kayıtlar ilâve edemiyeceğini ve tak - si otomobillerinin tahdidini de salâ- hiyeti haricinde gördüğünü bildirdi - ginden Şoförler Cemiyeti bu iş için Iktısat Vekâletine müracaat etmeye karar vermiştir. Bugün İstanbulda çalışmakta olan 7T00 kadar otomohi]ın saade edilmeniçsi ve talrsi olum rinta tAhdldi'Ysteiüdektir! * Diğer taraftan, husüsi taksi oto- mobillerinin taksi durak yerlerinden müşteri almamaları kararlaştırılmış- tır, Bu şekilde müşteri aldıkları gö- rülen hususi taksilerin plâkaları sö - külecektir. Musevi vatandaş- lar ve Türkçe Sinagonlarda tezahürat yapıldı nutuk verildi Musevilerin oruç bayrı,mlaı"x mü- nasebetile şehrimizde musevi vatan- daşlarımız?muhtelif yerlerde ve siha gonlarda ayinler yapmışlardır. Bu a- yinler sırasında bütün Musevilerin türkçeden başka lisan konuşmama- sı için de nutuklar verilmiş ve nü - Mayişler yapılmıştır. 3000 göçmen Dün Romanyadan ana yurda geldi Dün Romanyadan Nazım vapürile 3000 e yakın göçmen gelerek sıhhi muayeneleri yapılmış ve . Tuzlaya gönderilmişlerdir. Bu kafile İzmit ci- varındaki köylere yerleştinleeekl_elj-' dir. Bundan sonra Bulgaristandan gelecek göçmenler de İzmir civarına yerleştirilecektir. Bu mevsimde ge- lecek göçmenlerin yekünu 13000 dir. Bunların 9000 i Romanyadan ve 4000 i Bulgaristandandır. Bundan de verdiler. Muhakeme başka şahit- lerin çağırılması için talik edildi. sonra bu yıl göç mevsimi kapana - caktır. 28-9-988 ——— Siyaset âlemi Fransanın nakit siyaseti illi refah iki ölçü ile ölçülür. Birincisi dahili istihlâk, ikin- cisi harici ticaret. Dahili istihlâkin azlığı sefalet doğurduğu gibi, harici ticaretin durgunluğu veya aksaklığı da ayni şeyi doğurur. Milli refahm temini için bu iki â- milin biribirini tutarak faal olması gerektir, Bu iki âmil biribirini tutma- dığı takdirde milli refah nakıs olur. Her hlıkumetln en bellibaşlı vazifesi milli refahı temin etmek, ve milli re- fahı kurmak olduğu için iktısadi si- yasetinde dahili istihlâki arttırmak, harici tcareti hızlandırmak için ça - İışır . İngilterenin isterlini altın esasın « dan ayırarak parasını ucuzlatması « nım saiki, hariçi ticareti kuvvetlendir- mek ve harici piyasalardaki mevkii- ni sağlamlıyarak kuvvetli olan da- hili istihlâki harici ticaretle denk « leştirmek ve bu suretle milli refahı şerçekieştırmek istemesidir. Alüdl.seler Fransayı ayni yolda ürümeğe ve ayni y milli re « hhı temine sevketmiş bulunuyor . Fransa da frangı düşürmekle, bilhassa hariçteki piyasaları kazan- mak ve harici ticaretini ilerletmek ve hızlandırmak Mmaksadımı göze « tiyor. Alman tedbirin, maksadı te- mine yardım edeceği şüphe götür « mez , Fransa son kararmı vererek pa« rasmı ucuzlatmakla dünyanım en büyük üç parası ,yani isterlin, dolar ve frank, nakit istikrarmı temin için elele vermiş oluyorlar, Bu tesanüt ,nakit mücadelesinin 8- nüne geçecek ve nakit sulhünü temi- ne yardım edecektir . Fransanm kararı harici ticaret bas kımından muvaffakıyet kazanmağa namzet olduğu halde acaba dahili vaziyet bakımından da muvaffak ola. cak mı? . Bu nokta Fransada iş başında bu- lunan halk cephesi hükümetinin va « sanim dahilinde kazançlar eski sevi- yede kalacak, bu yüzden maişet pa- halılığı baş göst. ktir, Fakat Fransa hükümeti şeker ve petrol üzerindeki rüsumu hafiflet « mekle ve moratoryom İlân etmekle buna karşı gelecek tedbirler almağa başlamıştır . : Fransa hükümeti bugün toplana. câk olan Fransız parlâmentosu kar- şısında kararını müdafaa ederek ka. bul ettirmeğe çalışacaktır. Hüküme- tin mecliste ekseriyef kazanması kuv vetle bekleniyor ve yalnız âyan mec- lisinin vaziyetinden endişe ediliyor. —— Bütün dünyanm neticeyi merakla beklediği şüphe götürmez. j Ömer Rıza DOĞRUL Türk kâğıdı Haber aldığımıza göre İzmit kâ « ğıt fabrikasında faaliyet devam et - mektedir. Fabrika önümüzdeki ayın sonlarıma doğru merasimle küşat e- dilecektir. Küşat merasimini Başve « kil İsmet İnönü yapacaktır. BIRKAÇ SATIRLA . enizyolları İdaresi yolcula. ra bir kolaylık olmak üze- re Galata rıhtıminin Üzerinde bir bilet gişesi açacaktır. .. kay Idaresi 12 Teşrinievvel- den itibaren sayfiye yerle- rinden tenzilâtlı goç seferleri ter- ' E 1 .. .. | pî'z&î'nsıj Bugünkü Hava : AÇIK KA Selktakialdakaldı : B hava dünkü gibi açık geçecettir. et Rüı::rüı:r mütehavvil ve mutedil kuvvette | | 9 uncuay — Gün:272 — Hızır: 146 esecektir. Yağmur yağmak ihtimali yok- 1355 HICRI 1352 RUMİ “"j e Recep: 11 15 Eylül Dünkü hava Güneş: 5,54 — Öğle: 12.03 'Dün hava tazyiki 757,01 idi, Hararet içe- İkindi: 15,25 — Akşam: 17,57 Tide 19, dışarıda 21 kaydedilmiştir. Buhar Yatsı: 19,30 — İmsâk: 415 tazyiki 14,4 ve rutubet yüzde 86 'Geçen sene bugün ret derecesi en fazla 23,3, en az 15,İ idi. tip ieti ştir. v HU : ün şehrimize Londradan iki Hint tayyaresi gelmiştir. Bugün Hindlstana uçacaklardır. D ıkirdı(ındın ovvolkl gün sekiz bin çuval kuş yemi yabancı memleketlere ihraç edil « miştir. enizlide dün bir ehli hıyvıı a sergisi ıçılmııtır. Rutubeti nisbiye vasati 72 kaydedilmiş- Geçen sene bugün hava tazyiki 672, hara-' ti.