28 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
PAZARTESİ | 28 EYLÜL 1936 ümitleri uyandırdı . TAN EVI | Ankara caddesi TELEFON : 24318, TELGRAF : TAN, İSTANBUL İKİNCİ YIL — No. 520 SKURUŞ 24319, 24310, TA Rİ BAŞMUHARRIRI: AHMET EMİN YALMAN Belçika,Felemenk veisviçrede altın esasından vazgeçtiler | Frank düştükten sonra: | Almanya ile Muhtelif merkezlerden gece lere göre frank hakkındaki i İ vaziyet almışlardır. İmama İmrali Sanatoryomu Ahmet Emin YALMAN B eyene kadar var, Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu ile Amerikada bir çay davetin - de bulundum. Davetliler yüze ya kındı, Az bir zaman içinde ga - rip bir şey oldu: Çay davetlerin. | de görüldüğü gibi, küme küme dağılıp konuşulacak yerde Şük -| rü Saracoğlunun etrafında bir yarım daire çevrildi. İki saat, üç saat herkes bu vaziyette mıhlı gibi kaldı. Saracoğlu İngilizce bilmiyordu. Hazır bulunanlara a m dil bilen yok gibi idi. Öyle oldu ğu halde Saraçoğlu, zarif nükte- lerile, buluşlarile yüz Amerika- lmın dikkatini ve alâkasını saat- lerce sım sıkı zaptetti Gitmek zamanı gelince herkeste tatlı bir rüyadan yeni uyanmış gibi bir hal vardı. Pek iyi hatırlıyorum, Miralay Kiç isminde çok bilmiş tavır- İk, ihtiyar bir Amerikalı milyoner, de- rin hayretini şu sözlerle ifade etmiş- ti: — Bu 'Türkler tekin adamlar de. ği... İçlerinden bir akıllısı aramıza geliyor. Dilimizi bilmediği halde, yüz aptal Amerikalı saatlerce ağzıma ba- kıp kalıyor. Mutlaka Türkiyeye git- meliyim Ye bu yaman adamları kendi yurtlarmda görmeliyim. Amerikalıya bu hayret hissini tel. kin eden Şükrü Saracoğlu, Adliye Ve- kâletinde bir müddet kendini unuttur- du. Ben kendi kendime diyordum ki — Saracoğlu tekin değildir, mutla- ka bir hazırlık devresi geçiriyor. O kadar canlı've uyanık bir adam ki, Adliye Vekâletinde de güzel eserler yaratmamasma ihtimal yok. , Bütün dünyaya bir nümune ünkü gazetelerimizde Saracoğ- Hunun, çok güzel bir eserine sit tafsilâtı okuduk. Amerika sefare- ti maslabatgüzarı Mister Şovun Im- rali adasının hatıra defterine yaz lığı gibi, Adliye Vekâletimiz bütün dim. yaya nümune olacak, hayırlı, sesefi; bir eser vücude getirmiştir. Saracoğlu, büyük bir tevarula bu eserin şerefini arkadaşlarına dağıtı. yor: Duvarsız hapishane fikrini evye. lâ bir mebusumuz mecliste ileri sür- müş, şimdiki Izmir valisi Fazlı Güleç Imrali adasının böyle bir teşebbüse ne kadar elverişli olduğunu hatırlat- mış, adadaki hayatı bir hapishane mütehaasısımız kurmuş, işletmiş... Bunlarm hepsi güzel, fakat zaten bir vekilden bekliyebileceğimiz $ey, her tasavvur ve fikri bizzat yaratmak en küçük teferrüsta kadar kendi eliy- le tatbik etmek değildir. Faydalı bir tasavvuru ve teklifi kabul etmek, be- nimsemek, memleketin umum! haya- tı içindeki yerini görmek, tahakku kunun vasıtalarını hazırlamak, tatbi- kat için eniyi unsurları seçmek, tekem (arkası 3 üncüde) baha kadar aldığımız rarın akisleri lebilir: Belçika, Felemenk ve İsviçre de Fransaya imtisal e- | derek paralarını düşürmüslerdir. Almanya ile İtalya da bu va- ziyet karşısında bir karar vermek zaruretini duymuş bulu. nuyorlar. İngiltere ve Ame:ikada memnuniyet görülüyor. Fa- kat Fransada sağ cenah kızgın, Italyanın öyle hulâsa edi. | : ri âie vaziyet.eri ! Bu iki Faşist Devletde komünistler mütereddit bir | b.r karar vermek mec- buriyetini hissetti.er Fransada Blum kabinesi, IFransız frangmıaltın e- sasından ayırarak düşürme- ye karar verdi, bi dün - yada, pek derin a- kisler parlattı, Şu dakikada Avrupa ve Amerika bu me - selenin tesirleri ve muhte - mel neticelerile meşguldür. Bizzat Fransada da bu mü- him karar türlü akislere yol açmış bulunuyor. “Tan” dün geceyarısından sonraya kadar birçok vasıtalarla al - dığı haberleri okuyucularına şu sütunlarda sıralıyor: Fransadâ . Piris, 27 (Radyo - TAN) — Kabi nenin frangı düşüren kârarı sağ ©e- nah ve merkez partilerini çok sinir. lendirdi, Merkez şeflerinden eski baş- vekil Flanden, bu kararım elim bir muvaffakıyetsizliğe (Oyol açacağını söylemektedir . Kabinenin o cumartesi günü, hiç beklenmiyen bu kararı birdenbire i- lân etmesi bütün Fransada ve hattâ Başvekil ismet inönü Şark vilâyetlerinde Ankara, 277 (TAN muhabirinden) Başvekil İsmet İnönü Şark vilâ - yetlerimizde esaslı tetkikler yapmak için bu sabah (dün) buradan trenle hareket etti , Uznuca bir müddet'devam cdeceği anlaşılan bu seyahat esnasındı Baş- vekil Şark vilâyetlerimizde esaslı tet- kikler yaptıktan sonra Ankarayı dö- necektir. Meb'usan meclisi cumartesi günl (Arkası 3 üncüde) Ispanya asileri taarruz- larını şiddetlendirdiler Fakat asilerin Toledo'daki muvaf- fakıyet haberleri doğru çıkmadı Bomba yağmuru altındaki Bilbao'da halkın * asirehineleri öldürdüğü haber veriliyor MOLANIN ORDUSU MMADRİDİ CEMBE İÇİNE ALIYOR. OR ANKO NUN , SADUSU MOLA iLE so Gıudad-Real DEN BİRİCİK YOL. Abaci a Asilerin iddialarına güre, Malride karşı yapılan ihata hareketinin çemberini gös teren kroki Ulsyana dair gelen en son haberleri üçüncü sayfada bülacdkamız.) i İüğel2bbil İ 9 ya Türk diyarı Antakyadan İstanbu! Evvelki sabah Paristen gelen ajans telgrafları Fransız hükümetinin yeni mali tedbirler almakta olduğunu bildiriyordu. Bu, pek mühim mali tedbirleri tasdik etmek üzere de Fran siz pârlâmentosu bugün için fevka- lâde içtimas çağırılmıştır. Bu mühim haberde bizi parasının kıymeti evvelce İngiliz Wi - Tasma istinat ediyordu. Dört buçuk sene evvel İ teessir olmaması için, frank esasına yesi sabit olarak 12,06 frank. kabul edilmişti. İ sını muvakkaten kapaması üzerine İ evvelki gün yeni fiat belli olmadığın- amele yapılmamıştır . İ amele olmadığından fiat gösterile- mer. Evvelki gün Paris borsasınm kapalı bulunmasından ve bundan başka da miştir rasiyle 163 de açılmış, 166 da kapan- muştır , Bir maliye. mütehassısı dün bir muharririmize Şu izahatta bulunmuş- tur: —. Pranlım . sukutunu evvelâ iki noktadan mütalea etmelidir. Birinci ihracatçılar, Bunlar alacaklarını, kıy. meti düşürülmüş olsn frank üzerin - den alacaklardan bir miktar ziyan edöceklerdir: “Bunlarm: yenkünu da “Arkamı 3 üncü sayfada 1 Frank düştü İthalât tacirleri Frangın düşmesi üzerine kâr ettiler alükadar | &den cihet şudur: Malümdur ki, Türk |! i İngiltere |! hükümeti altın esasını kaldırarak do- | ları ikame etmesi üzerine İngiliz-1i - |: rası düşmüştü. Bunun üzerine, para | mız, her hangi bir tahavvülden mü - (| bağlanmıştı. Yani Türk evrakı nakdi- , Fransız hükümetinin Paris borsa- |! dan bankalarda frank üzerinde mu-|: Esasen borsada döviz üzerine mu-/* Musevilerin: büyük yortuları oldu - ğundan borsaya da bir fiat gelme -| l 25 eylül cuma günü frank Türk pa. || Bugün Yedinci sayfada : Mem- leket Röportajları Fransanın kararı sulh” * Iskenderun ve Antak- için görüşmeler Hariciye vekili yakında Parise gidecek Tevfik Rüştü 4 Fransız diploma- tına cevap verdi “ Oradaki Türklerin haklarına kavuşacağını ümid ederim ,, Cenevre, 27 (Hususi) — Milletler Cemiyeti konseyinde Fransa hariciye mezareti müsteşarı M. Vienot, Frans sa ile Suriye arasında parafe edilen muahede hakkında malümat verdi ve muabedenin tasdiki tarihinden i- tibaren üç sene sonra Suriye man. dasının kalkacağını ve Suriyenin Mile letler Cemiyeti âzası olacağını söyles di, daha sonra Suriye - Fransa mua« hedesinin İngiltere - Irak muahede- sinden farksız olduğunu ve Irakın bu muahede ile Milletler Cemiyetine gir. miş olduğunu ilâve etti, Sonra - Türkiye Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras söz alarak, Fransanın Suriyeye muhtariyet vere mesini memnuniyetle karşıladığını anlattı ve Türkiyenin Türk olan An. takyâ ve Iskenderun halkı ile sureti müahsusada alâkadar olduğunu söy« ledi ve bu mintakaın haklarma kas vuğacağını ümit ettiğini ilâve etti, Şimdiki halde Türkiye ile Pran- sa arasında bu mesele Üzerinde mi- zakereler cereyan etmektedir. Paris, 27 (Hususi) — Milletler Ce- miyetinde müzakereler bittikten son ra Doktor Tevfik Rüştü Arasın bü « raya gelerek, Antakya ve Iskende- run meselesi etrafmda Fransa Ha- Giciye Nazırile mühim (görüşmeler yapacağı haber veriliyor. iki güzel görünüş kten sonra piyasası “TAN ,ın yeni Röportajları büyük röportaj sahasında açtığı yeni çığırda devam edi- TA yor. Başladığımız İzmir röportajları en alâka uyandıra- cak devreye girmiştir. Başmuharririmiz Ahmet Emin Yalmanın Yugoslavya röportajları büyük “bir “alâka ile okunuyor. Bugün de yeni röportajlarımızı ve hazırladığımız yenilikleri haber ve- | riyoruz:, a | Memleket röportajları : Yazan: Mümtaz Faik Cerup viâyetlerinde üç haftadanberi tetkik seyahati yapan mu- harrir Mümtaz Faiğin memleket röportajlarına bugünden iti, | baren başi Mümtaz Faik sizi bir seyyah terciimanı gibi c0- hup vildye zdirecek, halkla temasa getirecek, onların yaşayışlarım, ve an'ânelerini anlatacaktır. Bu yeni röporlajı sizo bugünden itibaren yedinci sayfamızda veriyoruz. iİmralı röportajları : Yazan: Salâhaddin Güngör Adliyemiz İmralı adasında hapishanecilik sahasında yeni bir tec- rübeye girişmiştir. Üç, gün evvel bu tecrübeyi yakindan görmek üzere İnrali adasina giden Adiiye Vekili Şükrü Sarazoğlu wuhur- ririmizi de beraber götürmek Kitfunda bulunmuşlardır. Bütün dün- ye için yepyeni bir terrübe mahiyetini haiz olan bu yeni hapishane İ sistemi halıkındaki müşahedelere ait röportajlar da bugünden iti. l baren gazetemizde başlamıştır. Bunu : bugün Onuncu sayfamızda İ veriyoruz. (Renkli Çocuk mecmuası İl Tan, simdiye kadar Türk gezetöciliğinin yapmadığı veni Bir hamle | daha yapmaya karar vermiştir, Tan, tam bir cile gazetesi olabil - mek için evvelâ ön mühim rüknü olan çocuğu sevindirecek bir ye- hazırlanmıştır. Cumartesiden itibaren çocuklarını. dört sayfalı büyük bir çocuk mecmması veredektitr. Şimdilen müvezsie evmize TAN bırakmasını toribih etmeyi uiut- mayımız, keşan | | N
